^*mut/a

1.

(iu) Ne posedanta la parolkapablon: kial vi ne respondas al mi? ĉu vi estas surda aŭ muta [1]? homo muta […] tute certe ne povas esti oratoro ^Ret ; [ili] longe silente rigardas la mutan ŝtonon, sub kiu kuŝas ilia filo ^PatrojFiloj .

2.

(iu) Ne povanta aŭ ne volanta dum momento paroli pro emocio aŭ pro alia kaŭzo: muta de ravo ^QuV ; la juna virino aŭskultis, muta pro miro ^ChL ; la ĝojo kaj surprizo faris lin muta [2]; muta kaj senmova, kun malĝoja fajro en la okuloj ^Marta ; ili mutaj kaj sensentaj eliris ^Marta ; aliaj ĉiuj voĉoj restas mutaj ^Ifigenio !

3.

(io) Okazanta senparole: per mutaj rigardoj ŝi dankis pro la bonkora prizorgado ^RBa ; la flegistino divenis lian mutan demandon ^ChL ; ŝajnas, ke ĝi esprimas iun mutan riproĉon, mutan petegon ^Metrop ; nek unu vorto de la saluto kaj amo! [nur] muta indiferento ^Metrop ; trompite de tiu sintenado, la komandanto akceptis kiel mutan jeson tion, kio estis nur pensforestado ^KPr .

1.

Igi nekapabla paroli: se prosperos al mi mutigi Lemuelon por ĉiam, antaŭ ol li malkovros al iu nian sekreton, ni atingos nian celon, spite ĉio ^Iŝtar .

2.

Silentigi: terura ekkrio mutigis la kanton [3]; ŝi volas krii, sed la decidoplenaj lipoj de Karlo mutigas ŝin ^LGA ; blankaj, molaj tapiŝoj mutigis la paŝojn ^FdO .

Iĝi nekapabla paroli; eksilenti: ili mutiĝas kiel ŝtono [4]; la pastroj […] mutiĝis post tia konsilo [5]; la ĉeestantoj mutiĝis de surprizo [6]; [en] la arbaro […] kvazaŭ laŭ sorĉa frapo, ĉio mutiĝis [7]; ĉirkaŭis min granda silento, kvazaŭ ĉio estas mortinta kaj mutiĝinta ^FdO ; momente, pro indigno, mi absolute mutiĝis ^Ĉukĉoj ; mia edzino ekvidante min preskaŭ mutiĝis pro ĝojo de la revido ^VaK .

Homo, kiu estas muta, kiu ne povas voĉe paroli: mutulo […] ne malfermas sian buŝon [8]; mutuloj ja parolas per la manoj [9]; doni al la homoj de malsamaj popoloj, kiuj staras unu antaŭ alia kiel mutuloj, la eblon komprenadi unu alian ^EE . balbutulo

Homo, kiu estas surdulo¹ kaj mutulo: ne aŭdas kaj ne, aŭ ne kontentige voĉe parolas: oni ne naskiĝas laŭvole kiel surdomutulo nek samseksamulo [10]; gestlingvo de surdmutuloj [11]; surdmutulo ellernas la parolon el la lipoj de aliaj, kvankam la voĉon, kiun tiu elbuŝigas, li neniam travivas laŭesence ^VaK .

Rim.: Ĉar ordinare simple temas pri surdulo, kiu kun konvena trejnado povas lerni kaj esprimi sin voĉe kaj gestlingve, la nomo surdmutulo aplikata al surdulo, estas konsiderata diskriminacia.