¹tiran/o ^JED

1.

Regnestro maljusta kaj kruela, ne respektinda sed timata: kial vi fanfaronas pro malbono, ho tirano? [1]; ni reiru al nia popolo kaj al la lando de nia naskiĝo, for de la glavo de la tirano [2]; kiam li legis pri tiranoj kaj pri ĉiuj maljustaĵoj kaj malbonaĵoj, […] larmoj staris en liaj okuloj [3]; la tirano (Napoleono) trairis tra Liono ^FK . despoto.

2.

En antikva Grekujo, homo, kiu uzurpis la absolutan regpovon en iu civito, sed kies aŭtoritato posedis nenian religian karakteron: temas pri oligarkio, speco de socio plena de multaj malbonaĵoj, sekvas ĝin ĝia malo, demokratio, la nobla tiraneco superas la aliajn ^Rsp . aŭtokrato

3.

(figure) Senindulge kaj kruele ordonema homo: mi staros ĉe via lito, kiam vi estos mortanta – mi tiel forte dezirus vidi, kiel tirano finas la vivon ^Rabistoj ; [li] tondras en la orelojn de la popolamasa publiko […] li volas nepre esti pli tirano ol la tirano mem ^Hamlet ; [li] tute ne suspektante tion, fariĝis la kruela tirano de ŝia koro ^PatrojFiloj .

Tirano (ĉefurbo)

Senindulge kaj kruele trudordona: hejme Kalle estis bruta kaj tirana, li kriegis kaj blasfemis ĉiutage al la infanoj, formanĝis la plej bonajn manĝpecojn kaj malatentis ilian malsaton ^VRA ; (figure) tiranaj kutimoj (al kiuj oni ne kuraĝas malobei).

(x)

Sinteni kiel tirano, abrupte ordonante: dum la primitiva aŭ kruela epoko [ili] tiranis, trompis kaj rabadis la popolon ^VaK ; (figure) komenciĝis por Ramzes vivo tre laciga, […] oni simple tiranis lin […] [la popolo] piedpremis liajn herbejojn, rompis liajn arbojn, eĉ difektis la ĉirkaŭmuron [4]. ĉikani¹, molesti

Tirana politika sistemo, tirana sinteno: antaŭ vi tremas la tuta mondo, sed vi tremas antaŭ la propraj sklavoj, ĉar vi scias, ke ĉiuhore ili povas ekribeli terure kontraŭ via tiraneco, kiel ili jam plurfoje ribelis ^QuV ; (figure) [pro edziniĝo] ĉio finiĝu por ni kaj ke ni rompu ĉiujn interrilatojn kun la vivantoj! ― ĝi estas mirinda afero, tiu tiraneco de sinjoroj la edzoj ^GDn . despoteco, sklaveco, subpremiteco, jugo