*akuŝ/i PV
*akuŝi [1]
(tr)
- 1.
Elpuŝi homan idon el la utero: virino, kiam ŝi akuŝas, havas malĝojon, […] sed kiam ŝi naskis la infaneton, ŝi jam ne memoras sian doloregon [2]; Klotildo akuŝis, ŝi naskis du ĝemelojn [3]; katino […] akuŝis tri katidojn [4].
naski
aborti, generi2
Rim.: „Akuŝi“ akcentas la penan, doloran procezon, dum „naski“ akcentas ĝian rezulton (vd la biblian citaĵon).- 2.
- (figure)
Malfacile produkti verkon:
li akuŝis antaŭ nelonge dikan tezon.
Nero sciis trovi taŭgajn esprimojn eble tial, ke li mem en doloro akuŝas ĉiun
verson
[5].
elkovi
1.
L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Universala Vortaro,
akuŝ'
2. La Nova Testamento, Johano 16:21
3. Henri Vallienne: Ĉu li?, Ĉapitro Dekdua
4. La Ondo de Esperanto, 2000, No 6 (68)
5. Henryk Sienkiewicz, trad. Lidia Zamenhof: Quo Vadis, Ĉapitro XL
2. La Nova Testamento, Johano 16:21
3. Henri Vallienne: Ĉu li?, Ĉapitro Dekdua
4. La Ondo de Esperanto, 2000, No 6 (68)
5. Henryk Sienkiewicz, trad. Lidia Zamenhof: Quo Vadis, Ĉapitro XL
- angle:
- labour 1. be in labor, be in labour
- beloruse:
- 1. нараджаць, спараджаць 2. нараджаць, спараджаць
- bretone:
- 1. gwilioudiñ (v.g.)
- france:
- 1. accoucher (d'un enfant), mettre au monde 2. accoucher (d'une idée), pondre (une idée)
- germane:
- zur Welt bringen 1. niederkommen, entbinden, kreißen, gebären 2. hervorbringen, sich abringen
- hebree:
- ללדת
- hispane:
- dar a luz 1. parir
- ide:
- 1. akushar
- itale:
- partorire
- nederlande:
- 1. bevallen 2. ter wereld brengen
- perse:
- 1. زاییدن، وضعحمل کردن
- portugale:
- 1. parir, dar à luz, ter filho
- ruse:
- рожать
- slovake:
- 1. porodiť
- ukraine:
- народжувати
akuŝo
- Ago, procezo akuŝi: venis la tagoj por ŝia akuŝo [6]; vi iris helpi ian amikinon en akuŝo [7]; ŝi plendas la dolorojn de akuŝo [8]; la akuŝo certe ne estos facila, ĉar la infano estas malbone lokita [9]; provokita akuŝo [10].
6.
La Nova Testamento, Luko 2:6
7. Molière, trad. D-ro L. L. Zamenhof: Georgo Dandin, Akto Tria
8. Henryk Sienkiewicz, trad. Lidia Zamenhof: Quo Vadis, Ĉapitro XL
9. Louis Beaucaire: Kruko kaj Baniko el Bervalo, Por paro amanta ĉiu loketo sufiĉas
10. Medicina vortareto franca-esperanta
7. Molière, trad. D-ro L. L. Zamenhof: Georgo Dandin, Akto Tria
8. Henryk Sienkiewicz, trad. Lidia Zamenhof: Quo Vadis, Ĉapitro XL
9. Louis Beaucaire: Kruko kaj Baniko el Bervalo, Por paro amanta ĉiu loketo sufiĉas
10. Medicina vortareto franca-esperanta
- angle:
- labor (childbirth), labour (childbirth), delivery (childbirth)
- france:
- accouchement
- germane:
- Entbindung, Niederkunft
- hispane:
- parto
- ide:
- akusho
- nederlande:
- bevalling, bevallen (zn.)
akuŝigi
Helpi la akuŝon: kiam vi akuŝigos la Hebreinojn, rigardu la kuŝejon, se estas filo, mortigu lin [11]; kamparano venigis novan kuraciston, por akuŝigi sian edzinon [12]; mi akuŝigis multe da ŝafinoj, sed mi memoras nur tiun [13].
11.
trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Eliro 1:16
12. Louis Beaucaire: Kruko kaj Baniko el Bervalo, Dissaltos la obstinaj baroj
13. Monato, Christian Declerck: Atestas viktimo de honorkrimo, 2005
12. Louis Beaucaire: Kruko kaj Baniko el Bervalo, Dissaltos la obstinaj baroj
13. Monato, Christian Declerck: Atestas viktimo de honorkrimo, 2005
- angle:
- induce labor
- beloruse:
- прымаць роды, бабіць
- bretone:
- gwilioudiñ (v.k.)
- france:
- accoucher (une femme)
- germane:
- Geburtshilfe leisten, Hebammendienste leisten
- hebree:
- ליילד
- hispane:
- asistir, ayudar a una partera
- nederlande:
- verlossen (bij de bevalling helpen, bij de bevalling helpen
- perse:
- زایاندن
- portugale:
- partejar
- ruse:
- принимать роды
akuŝilo
- angle:
- forceps
- bretone:
- kregeier (gwilioudiñ)
- france:
- forceps
- germane:
- Geburtszange
- hispane:
- fórceps
- itale:
- forcipe
- nederlande:
- verlostang, forceps
- perse:
- فرسپس
- ruse:
- акушерскиещипцы
akuŝisto, akuŝigisto
Homo, kies profesio estas zorgi la akuŝojn: la akuŝigisto subite eniras la kuirejon kaj diras: – nur per ĉizilo kaj martelo mi sukcesos [14].
14.
Louis Beaucaire: Kruko kaj Baniko el Bervalo, Dissaltos la obstinaj baroj
- angle:
- midwife, accoucheuse
- beloruse:
- акушэрка
- bretone:
- amiegez
- france:
- sage-femme
- germane:
- Hebamme
- hebree:
- מְיַלֶדֶת
- hispane:
- partera, comadrona
- ide:
- akushisto
- itale:
- ostetrica, levatrice
- nederlande:
- verloskundige, vroedvrouw, vroedkundige
- perse:
- ماما، قابله
- portugale:
- parteira, obstetriz
- ruse:
- акушерка
*akuŝistino [15], akuŝigistino
Virino, kies profesio estas zorgi la akuŝojn: la akuŝistino prenis kaj alligis al la mano ruĝan fadenon, dirante: ĉi tiu eliris la unua [16]; kiam la akuŝistino lin alportis al mi, mi levis lin al la ĉielo kaj ekkriis [17].
15.
L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Universala
Vortaro, akuŝ'ist'in'
16. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 38:28
17. Frederiko Schiller, trad. L. L. Zamenhof: La rabistoj, Akto Unua
16. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 38:28
17. Frederiko Schiller, trad. L. L. Zamenhof: La rabistoj, Akto Unua
- angle:
- midwife, accoucheuse
- beloruse:
- акушэрка
- bretone:
- amiegez
- france:
- sage-femme
- germane:
- Hebamme
- hebree:
- מְיַלֶדֶת
- hispane:
- partera, comadrona
- ide:
- akushistino
- itale:
- ostetrica, levatrice
- nederlande:
- verloskundige, vroedvrouw, vroedkundige
- perse:
- ماما، قابله
- portugale:
- parteira, obstetriz
- ruse:
- акушерка
akuŝinto, akuŝintino
-
Ĵus akuŝinta patrino.
naskantino
- angle:
- new mother
- beloruse:
- парадзіха
- france:
- accouchée
- germane:
- junge Mutter
- hebree:
- מְיַלֶדֶת
- itale:
- puerpera
- nederlande:
- jonge moeder
- perse:
- زائو
- portugale:
- parturiente
- ruse:
- роженица (родившая)
akuŝanto, akuŝantino
- Akuŝanta persono: teruro ilin atakis, tremo, kiel ĉe akuŝantino [18]; mi preferus mem esti akuŝantino, ol flegi aliajn [19].
18.
trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Psalmaro 48:6
19. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, Ĉapitro X
19. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, Ĉapitro X
- france:
- parturiente
- germane:
- Kreißende, Gebärende
- hebree:
- מְיַלֶדֶת
- itale:
- partoriente
- nederlande:
- kraamvrouw
- perse:
- زائو
akuŝarto
- 1.
Tekniko de la akuŝisto.
- 2.
Metodo de la sokratismo por zorgi la akiron de konoj kiel la akuŝisto zorgas la akuŝojn.
- france:
- maïeutique 1. obstétrique
- germane:
- Geburtshilfe
- itale:
- maieutica
- nederlande:
- 1. kraamleer
- perse:
- 1. مامایی، قابلگی
akuŝdoloro
-
Doloro kaŭzita de spasmo de la ventro, kiu prepariĝas por la
akuŝo.
naskodoloro
- angle:
- labor pain, labour pain
- france:
- douleurs (d'accouchement)
- germane:
- Wehen, Geburtsschmerz
- itale:
- doglia
- nederlande:
- weeën
- perse:
- درد زایمان
akuŝpeno
- Spasmoj de la ventro antaŭ la akuŝo.
- angle:
- contraction (childbirth)
- france:
- travail (d'accouchement)
- germane:
- Wehen
- hispane:
- contracción (de parto)
- itale:
- travaglio
administraj notoj
~ilo:
Mankas dua fontindiko.
~ilo: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
~into, ~intino: Mankas dua fontindiko.
~into, ~intino: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
~arto: Mankas dua fontindiko.
~arto: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
~doloro: Mankas dua fontindiko.
~doloro: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
~peno: Mankas dua fontindiko.
~peno: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
~ilo: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
~into, ~intino: Mankas dua fontindiko.
~into, ~intino: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
~arto: Mankas dua fontindiko.
~arto: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
~doloro: Mankas dua fontindiko.
~doloro: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
~peno: Mankas dua fontindiko.
~peno: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.