^*demand/i

(tr)

Peti pri sciigo, informo: li demandis ŝin, kion ŝi faras [1]. demandi iun pri lia nomo; ili timis demandi al li pri tiu diro [2]; li informiĝas kaj demandas pri vi [3]; mi devas […] demandi konsilon de la pastroj [4]; demandi ies permeson [5]; li multfoje kaj maltrankvile sin demandis, ĉu la „ankoraŭ pli terura novaĵo“ koncernas lian karan filineton [6].

Kiu konsistigas, metas, estigas, emfazas demandon: demanda tono ^Marta ; [la] helpistino rigardis Martan kun demanda vizaĝesprimo ^Marta ; virino en blanka bluzo kaj bruna jupo, kiu sidis antaŭ tablo kun skribmaŝino nun leviĝis kaj alproksimiĝis kun demanda mieno [7]; sendemanda ekprotesto estas ofte kulpatesto ^PrV .

1.  ↝

Vortoj de demandanto: ĉu vi amas vian patron? kia demando! kompreneble, ke mi lin amas [8]; demando ne kostas, demando ne devigas ^PrV ; kia demando, tia respondo ^PrV ; peto kaj demando kondukas tra l' tuta lando ^PrV .

2.  ↝

Problemo, temo pridiskutota: la demando pri lingvo internacia okupadis min jam longe [9]; ricevo de laboro […] estas por mi pli ol demando pri vivo aŭ morto, ĝi estas demando pri la vivo kaj pri la eduko de mia infano ^Marta ; la demando pri Fenicio restas nesolvita [10]; la supre metita demando ^EE ; akcepti la akcenton konstantan, eĉ se la demando estus levita antaŭ la kreiĝo de la lingvo [11]; prezentiĝas demandoj pri vortoj kaj nomoj [12]; la demando de lingvo internacia estus jam decidita ^EE .

Rim.: Oni zorge evitu la eraran uzon de demando en la signifo de peto.

Serio de demandoj: [la] formularo proponas ja modelon tre praktikan por estontaj demandaroj oficialaj ^VivZam ; similspecaj demandaroj […] postulis informojn pri la nacieco […], partieco, familia stato [13]; tuj venas peto plenigi demandaron pri la programo: nova uzanto tute ne kapablas respondi al ĉiuj demandoj [14]; interreta demandaro por analizi la homan sintenon koncerne kisojn [15].

1.  ↝

Dokumento enhavanta demandaron: la asocio elektis 500 enketotajn familiojn kaj petis ilin detale respondi al la donita demandilo [16]. enketo, formularo

Rim.: „Demandaro“ kaj „demandilo“ uziĝas pli malpli samsignifaj, sed „demandaro“ ŝajnas pli ofta.

2.  ↝

Vorto, gramatikilo per kiu oni demandas: ĉe duobla demando oni ne ripetas la demandilon, precipe, se la subjekto estas la sama: „ĉu vi obeos kaj faros la taskon?“ [17]

(tr)

Starigi plurajn demandojn al iu pri iu temo, ekzemple pri okazintaĵo, krimo ktp: vi serĉos kaj esploros kaj bone pridemandos kaj montriĝos, ke […] [18]; la sinjoro estas arestata, turmente pridemandata, kaj pro timego kaj malsaĝeco li konfesas [19]; la blondulon ni ankoraŭ ne pridemandis [20].

Interpunkcia signo (?), en Esperanto kaj en multaj aliaj lingvoj uzata fine de demandaj frazoj: „Esperanto: lingvo universala? aŭ lingvo internacia?“ – titole kun unu demandosigno tro [21]; (figure) [tio] metas demandosignon super la tutan ideon [22].