^*kroĉ/i ^UV

(tr)

1.

Kapti kaj fiksteni per io hokforma (kaj ofte pika) aŭ ĉirkaŭprena: vadi en la malprofunda akvo kun alte kroĉita jupo [1]; en la aorton oni kroĉis tubon, kiu kontaktiĝis kun varmigita elektra pumpilo [2].

a)

Momente aŭ daŭre kunigi du objektojn, enigante elstaran parton de unu en la alian: kroĉi vagonon kun lokomotivo; biciklo sen pneŭmatikoj estis kroĉita al la muro [3]; en kelkaj programlingvoj la operacio „+“ ebligas kroĉi signoĉenojn: „abc“ + „def“ = „abcdef“. fiksiagrafi, alpingli, ligi, hoki¹

b)

Pendigi per hoko, pinglo ktp: kroĉi ordenon sur la bruston; la sola lanterno, kroĉita al la masto, malforte lumigis la ferdekon ^FdO ; foto […] kroĉita al vatbastoneto [4].

Rim.: Se la hoko nek trapikas nek fikstenas la kroĉataĵon, oni prefere diru pendigi: lia propra poŝhorloĝo estis ŝtelita for de la hoko, sur kiu li ordinare pendigis ĝin [5]; pendigi mantelon sur hoko [6]. Tial mi opinias strangaj kaj evitindaj la PV-PAG-ajn ekzemplojn kiel kroĉi sian ĉapelon, veston. [Sergio Pokrovskij]

2.

(figure) Forte fiksteni per mano, rigardo ktp kvazaŭ per kroĉilo: unuj sin kroĉis al la ĉerko, aliaj gratis al si la vizaĝojn kaj ŝiris la harojn [7]; la longaj strioj de la ŝaŭmoj sin kroĉis al la ŝtonoj kun plenda, mortanta plaŭdo [8]; ŝi sukcesas kroĉi nian atenton kaj stimuli nian intereson [9]; li kroĉis sin al ĉiuj junkoj kaj herboj de la bordo, sed tio helpis ne multe [10]; al vi mi dankas naŭmarkan disciplinan punon, kiujn vi kroĉis al mi, pro pugnokverelo [11]; al la fundo de lia animo kroĉis sin tamen la konvinko, ke […] [12]; li kroĉis sin al ĉi tiu penso per ĉiuj fortoj [13]; ruĝpunkta kaptuko, volvita ĉe la kapo de unu, kroĉis kaj tenis lian atenton [14]; vidante trans la randon de la ĵurnalo, li sekrete kroĉis sian rigardon al [ŝi] [15]; ĝuste tiu pravigo de sia vivo kroĉis kaj ne lasis lin antaŭen kaj pleje turmentis lin [16].

Kroĉanta; facile kroĉiĝanta: marĉa kroĉa vegetaĵo serpente ĉirkaŭis la supron de lia malnova, ronda ĉapelo [17]; ŝi kroĉeme, kiel kato, grimpas sur liajn krurojn ^Metrop .

Vole aŭ nevole sin kroĉi al, aliĝi: la infano […] kroĉiĝas al la vesto de l' patrino por ne fali [18]; (figure) ŝiaj okuloj kroĉiĝis al liaj, kaj ambaŭ samsekunde ridetis [19]; (figure) malgranda vilaĝo kroĉiĝis al la deklivo de l’ monto [20]; simioj time kroĉiĝis al la baskoj de lia vesto [21]; kial japanoj ankoraŭ kroĉiĝas al (persistas, obstinas pri) atomenergio post tia terura katastrofo [22].

1.

Hoko por pendigi aŭ alkroĉi objektojn: vestkroĉilo; kroĉilo por trenĉaro; la pordaj kroĉiloj […] ekgrincis [23]; la ŝuoj ne […] estis kunkroĉitaj per unu kroĉilo [24]; kaduka elektra kuirforno [kun] rompiĝinta kroĉilo [25]. agrafo, buko, hinĝo, krampo

2.

Organo per kiu grimpanta planto aŭ besto sin kroĉas al apogo. ĉiro

(tr)

1.

Alfiksi, aligi al: Clemency […] sin alkroĉis al la mantelo de sinjoro Warden [26]; (figure) la Eternulo alkroĉos al vi la peston [27]; li sin firme alkroĉis per ambaŭ manoj sur la tegmentoj de du vagonoj [28]; (figure) ŝi sin alkroĉis al tiu konsolanta penso [29]; (figure) la Egipta pastraro firme sin alkroĉis al sia nova kulto [30]; mi estis devigita preni la finiĝojn „e“ kaj „u“, kiuj kiel sendependaj finiĝoj havis jam alian sencon [kaj do] alkroĉi ilin nedisigeble al la radiko [31].

2.

Pendigi ion de kroĉilo: ŝi demetis la pleton, alkroĉis sian mantekon al la seĝodorso kaj sidiĝis [32].

Rim.: Ankaŭ ĉi tiun sencon² mi opinias francaĵo (se temas pri simpla pendigo). [Sergio Pokrovskij]

1.

Alteniĝi: kvarjara knabineto alkroĉiĝis al ŝiaj manoj ^Marta ; li fortike alkroĉiĝis al trunketaĵoj kaj radikoj kaj grimpis supren [33]; vipuro […] alkroĉiĝis al lia mano [34].

2.

(figure) Alligiĝi al: mi alkroĉiĝis al Viaj ordonoj [35]; la maljunulo per ĉiuj siaj pensoj kaj meditoj alkroĉiĝis al sia mono [36]; mi jam alkroĉiĝis al mia kandidato kiel lapo [37]; fatalismo […] alkroĉiĝas al la paŝoj (neniel forlasi ilin) kaj premegas la kapojn de virinoj malriĉaj ^Marta .

(tr)

Malfiksi, malimpliki, liberigi iun aŭ ion for de io: malkroĉi veston de la kroĉilo; mi kroĉis aŭ malkroĉis la kruĉojn, portis ilin arde varmegaj […] trans la ferdekvojon [38]; la vidvino kroĉiĝis per nigraj puntoj de sia nigra pelerino al ĉizaĵoj de la tablo, Pjotr Ivanoviĉ leviĝis por malkroĉi [39]; malkroĉante la agrafon de ŝia brakringo [40]; (figure) timulinetoj, ĵus dekroĉitaj de la patrina jupo (tute senspertaj) ^Marta .