^*vent/o

1.

Pli aŭ malpli rapida movado de la aero en la atmosfero: sur la valo neĝa vento blovas ĉiam pli ^FK ; vibras vok' en vaga vento [1]; li portiĝis sur la flugiloj de la vento [2]; disflugiĝi kiel polvo en vento ^Hamlet ; ili remis laŭ la orienta bordo en senvento [3]; [ili] flugas kun la ventoj [4]; kun veloj sub la vento ^BdV ; la popolaĉo, kiel hordeo sur kampo, iras kun la vento (estas ŝanĝema, adaptiĝema) [5]; li ŝanĝiĝas kiel la vento; flugema kiel vento ^PrV ; batadi la venton (vane peni) ^PrV ; li serĉas la venton sur la kampo (sama signifo) ^PrV ; minacas dento al la vento (vane) ^PrV .

2.

(figure) Ĝenerala disvastiĝanta tendenco: blovis afrika vento; Kroatoj jam longe estas ege malkontentaj pro la regmaniero […] kaj fine la morto de la diktatoro ebligis novan venton [6]. atmosfero, fluo.

1.

Rilata al vento: venta vetero [7]; venta energio [8]; venta, senŝirma, senarba […] insuleto [9].

2.

(figure) Senbaza, senvalora, malfirma, aera: ĉio estas vantaĵo kaj entreprenoj ventaj [10]; ĉio estas vantaĵo kaj ventaĵo, kaj nenia profito [11]; ĉu saĝulo povas respondi per ventaj opinioj? [12]. fumo ²

(ntr)

Blovi (pp vento): forte ventas^Z ; el tombo de prakatakombo plorventas kantik' [13].

1.

Fortega vento, ordinare akompanata de pluvo aŭ neĝo: en tiu nokto blovis terura ventego kaj la pluvo faladis per riveroj ^FK ; kiel pasanta ventego [la] malpiulo malaperas [14]; kvietigi la ventegon [15]; (figure) malfeliĉo venos kiel ventego [16]. tempesto, uragano

2.

(figure) Rapide trapasanta amaso: la ventegoj de la vivo ^Marta ; la mevoj flirtis ĉirkaŭ li kvazaŭ ventego da blankaj flugiloj; li devis elporti ventegon da riproĉoj. lavango, torento

(tr)

1.

Refreŝigi movante la aeron: li ventumas al si per sia ĉapelo; ĉiuj damoj […] sidis en la unua vico kaj ventumadis sin [17]; du nigraj sklavoj ventumis lin [18].

2.

Ventoli²: Boaz […] ventumas hordeon […] en la draŝejo [19]; disfluganta grenventumaĵo [20] (netaŭga ventumita parto de la greno). draŝi¹

1.

Ilo aŭ aparato por ventumi, precipe portebla duondisko refaldebla, kiun oni mane svingas: ventumilo el eburo; ventumiloj el strutaj plumoj [21]; la manoj kun naĝmembrano dislarĝiĝis en formo de ventumilo [22]; grandaj ventumilformaj palmoj staris gracie [23]; li […] ripozis en la ombro de l' granda ventumilo, kiun tenis lia adjutanto [24].

2.

Ventolilo: lia ventumilo estas en lia mano, kaj li elpurigos sian draŝejon [25]; kiel grenventumilo, oni ventokribras la erarojn de aliuloj, sed siajn proprajn erarojn oni kaŝas [26].

Senpripensema, malsaĝa, sencerba: malgraŭ via tuta ventanimeco vi esence estas bona knabo ^Marta ; ventanimulo ^Marta . ventkapa

Dispeli, disperdigi: ili ĝin disventumos, kaj dezertigos ĝian landon, ĉar en la tago de la malfeliĉo ili estos ĉirkaŭ ĝi ĉiuflanke [27]; reĝo […] disventumas per siaj okuloj ĉion malbonan [28].

Favora vento, vento blovanta samdirekte kun la movo de velŝipo, avio ktp: restis ankoraŭ 151 km ĝis tiu celo, se la dorsvento daŭros, […] ni eble sukcesos [30]; „Sekreto“ estis iranta kun duono de la veloj ĉe dorsovento [31].

Simpla meteologia instrumento meĥanika indikanta la direkton (kaj eventuale ankaŭ la rapidon) de vento, en formo de metala flageto (aŭ koko, aŭ alia figuro) turniĝanta sur vertikala akso, aŭ en formo de teksaĵa maniko fiksita ĉe turnebla ringo sur masto: sed li sidis sur la ventmontrilo de la turo, ĝi konstante turniĝadis kun li, kaj tial li pensis, ke ĉiam blovas la sama vento [32]; kuriozaĵo estas sur la tegmento de la preĝejo: la ventomontrilo konsistas el du simboloj: koko kutima franca simbolo kaj porkokapo, alia simbolo, daŭra memoraĵo pri loka legendo [33].