^*vent/o ^UV

1.

Pli aŭ malpli rapida movado de la aero en la atmosfero: sur la valo neĝa vento blovas ĉiam pli ^FK ; vibras vok' en vaga vento [1]; li portiĝis sur la flugiloj de la vento [2]; disflugiĝi kiel polvo en vento ^Hamlet ; ili remis laŭ la orienta bordo en senvento [3]; [ili] flugas kun la ventoj [4]; kun veloj sub la vento ^BdV ; la popolaĉo, kiel hordeo sur kampo, iras kun la vento (estas ŝanĝema, adaptiĝema) [5]; li ŝanĝiĝas kiel la vento; flugema kiel vento ^PrV ; batadi la venton (vane peni) ^PrV ; li serĉas la venton sur la kampo (sama signifo) ^PrV ; minacas dento al la vento (vane) ^PrV .

2.

(figure) Ĝenerala disvastiĝanta tendenco: blovis afrika vento; Kroatoj jam longe estas ege malkontentaj pro la regmaniero […] kaj fine la morto de la diktatoro ebligis novan venton [6]. atmosfero, etoso, fluo

1.

Rilata al vento: venta vetero [7]; venta energio [8]; venta, senŝirma, senarba […] insuleto [9].

2.

(figure) Senbaza, malfirma, senvalora, aera: ĉio estas vantaĵo kaj entreprenoj ventaj [10]; ĉio estas vantaĵo kaj ventaĵo, kaj nenia profito [11]; ĉu saĝulo povas respondi per ventaj opinioj? [12].

(ntr)

Blovi (pp vento): forte ventas^Z ; el tombo de prakatakombo plorventas kantik' [13].

1.

Fortega vento, ordinare akompanata de pluvo aŭ neĝo: en tiu nokto blovis terura ventego kaj la pluvo faladis per riveroj ^FK ; kiel pasanta ventego [la] malpiulo malaperas [14]; kvietigi la ventegon [15]; (figure) malfeliĉo venos kiel ventego [16]. tempesto, uragano

2.

(figure) Rapide trapasanta amaso: la ventegoj de la vivo ^Marta ; la mevoj flirtis ĉirkaŭ li kvazaŭ ventego da blankaj flugiloj; li devis elporti ventegon da riproĉoj. lavango, torento

Malforta vento: aŭdiĝis blovado de delikata venteto [17]; komencis blovadi la mildaj ventetoj de la printempo [18]; floroj staris freŝe kaj […] balancadis la kapojn en la venteto [19]; [ili] serĉas la freŝan maran aeron, la sanecan venteton [20]; la kapitano […] obstine restis senmova sub la akra venteto, kiu tranĉetis lian vizaĝon kaj lin frostigis ĝis ostoj [21]. brizo

(tr)

1.

Refreŝigi movante la aeron: li ventumas al si per sia ĉapelo; ĉiuj damoj […] sidis en la unua vico kaj ventumadis sin [22]; du nigraj sklavoj ventumis lin [23]. ventoli

2.

Purigi grenon, skuante ĝin en trablovo, kiu forblovas la netaŭgan parton: Boaz […] ventumas hordeon […] en la draŝejo [24]; disfluganta grenventumaĵo [25] (netaŭga ventumita parto de la greno). draŝi¹

1.

Ilo aŭ aparato por ventumi, precipe portebla duondisko refaldebla, kiun oni mane svingas: ventumilo el eburo; ventumiloj el strutaj plumoj [26]; la manoj kun naĝmembrano dislarĝiĝis en formo de ventumilo [27]; grandaj ventumilformaj palmoj staris gracie [28]; li […] ripozis en la ombro de l' granda ventumilo, kiun tenis lia adjutanto [29]. ventolilo

2.

Plata korbo, eventuale kun longa tenilo, por ventumi grenon: lia ventumilo estas en lia mano, kaj li elpurigos sian draŝejon [30]; kiel grenventumilo, oni ventokribras la erarojn de aliuloj, sed siajn proprajn erarojn oni kaŝas [31].

Senpripensema, malsaĝa, sencerba: malgraŭ via tuta ventanimeco vi esence estas bona knabo ^Marta ; ventanimulo ^Marta . ventkapa

Dispeli, disperdigi: ili ĝin disventumos, kaj dezertigos ĝian landon, ĉar en la tago de la malfeliĉo ili estos ĉirkaŭ ĝi ĉiuflanke [32]; reĝo […] disventumas per siaj okuloj ĉion malbonan [33].

Favora vento, vento blovanta samdirekte kun la movo de velŝipo, avio ktp: restis ankoraŭ 151 km ĝis tiu celo, se la dorsvento daŭros, […] ni eble sukcesos [35]; „Sekreto“ estis iranta kun duono de la veloj ĉe dorsovento [36].

Iom forta neĝado akompanata de vento: La frosto tranĉas, neĝvento blovas, malbonega vetero, kaj ŝi vagadas ekstere apud la gimnazio kaj atendas [37]; Pri somer’ ekkantis, dum neĝvento blovis [38].

Forta neĝado akompanata de ventego: Pereis ses homoj, kiam rapidtrajno elreliĝis pro neĝoventego, kaj aliaj homoj mortis, kiam ili falis de sur siaj tegmentoj, provante forigi neĝon [39]; Neĝventego foras nun; La kandelo flagras: Jen ekbrilas ĝia lum', Jen ĝi velke magras. [40].