*kap/o PV
*kapo
↝ 
- 1. ↝
Parto de la animala korpo, supra ĉe la dupieduloj kaj antaŭa ĉe la kvarpieduloj, enhavanta la cerbon kaj la organojn de pluraj sentumoj: levi, mallevi la kapon; krei la tutan lingvon de l' kapo ĝis la piedoj (komplete) DL ; kun la kapo antaŭen [1]; kun la kapo malsupren FK ; la sama afero, sed kun la kapo al tero (renversite) Prv ; ĉio staris sur la kapo (estis renversita) [2]; jese balanci la kapon [3] [4]; kapjesi; skui la kapon (nei) FK [5]; kiu kapon posedas, kombilon jam trovos (se oni posedas la gravaĵon, oni trovas facile akcesoraĵon) PrV ; kapo majesta, sed cerbo modesta PrV ; kapdoloro [6] [7] [8] [9]; kaploko [10] [11]; kapa parto de lito [12].
- 2. ↝
-
Tiu sama korpa parto, konsiderata kiel sidejo de inteligento kaj
saĝo:
kapo estas por tio, ke oni zorgu pri ĉio
Prv
;
kalkuli en la kapo
[13];
streĉado de la kapo
FK
;
mi havas aliajn aferojn en la kapo
[14]
[15];
saĝa kapo duonvorton komprenas
PrV
;
pro kapo malsaĝa suferas la kruroj
(se oni havas malbonan memoron, oni devas kuri pli ol
unufoje)
PrV
;
multo en kapo, sed nenio en poŝo
Prv
;
tio venis al mi en la kapon
(mi ekpensis pri tio)
FK
Marta
[16];
malfacilan problemon vi enbatis en mian kapon
Marta
;
enskribi, enmeti, bone noti en la kapo
Hamlet
;
mi bone ŝlosis ĝin en mia kapo
Hamlet
;
ne enmetu al vi frenezaĵojn en la kapon
[17];
ordigi al iu la kapon
(malmilde riproĉegi;
lavo,
prediko,
sapumi,
tani)
PrV
;
havi bonan kapon
(esti inteligenta);
li ne havas kapon de ministro
(li ne estas tre lerta),
pulvo
PrV
;
perdi la kapon
(malprudentiĝi, freneziĝi)
[18]
[19]
[20];
havi iom da vaporo en la kapo
(esti ebrieta)
PrV
;
turni ies kaponB
(konfuzi, kaj speciale enamigi al si);
mi metos ilian konduton sur ilian kapon
(mi respondigos ilin pri ilia konduto)
[21].
cerbo, kaprompa, konscio, penso, prudento, rezono
- 3.
- Tiu parto, konsiderata kiel signo de individuo, persono, unuo: kiom da kapoj, tiom da opinioj PrV ; tagmanĝo po dek eŭroj por kapo.
- 4. ↝
-
Supra ekstremo de
stara objekto; antaŭa ekstremo de kuŝa objekto:
kapo de pingloB
,
kapo de spiko
[22];
kapo de arbo
[23];
metala kapo de bastono
[24];
kapo (antaŭaĵo, pruo) de ŝipo
[25];
li marŝis ĉe la kapo de la irantaro.
- a) ↝
Terkapo: la du terkapoj de la urbo: la opidumo Géry, situo de la malnova kunfluejo de Jarbon kaj Roubion, kaj la […] terkapo Narbonne [26].
- b) ↝
Infloresko kun globforme dikiĝinta akso, sur kiu sidas la floroj: la infloresko [de trifolio] estas kapo [27].
fasado, fronto

1.
H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, Pupludisto
2. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Najbaraj familioj
3. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Galoŝoj de feliĉo
4. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, Infano en la tombo
5. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, Ĉapitro XIV
6. N. V. Gogol, trad. L. L. Zamenhof: La Revizoro, Akto kvara
7. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Galoŝoj de feliĉo
8. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Neĝa reĝino
9. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Supo el kolbasaj bastonetoj
10. La Nova Testamento, Johano 20:12
11. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, I. Samuel 26:7
12. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 47:31
13. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Neĝa reĝino
14. Jean-Baptiste Poquelin Molière , trad. L. L. Zamenhof : Georgo Dandin
15. Johann Wolfgang von Goethe, trad. Antoni Grabowski: La gefratoj
16. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Lino
17. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Malbela anasido
18. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro VI
19. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, Ĉapitro VII
20. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, Ĉapitro VIII
21. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Jeĥezkel 22:31
22. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Ijob 24:24
23. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, Lasta sonĝo de maljuna kverko
24. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Sambuka virineto
25. Yu Rongkang: Tri homoj mortigitaj, 39 savitaj post sinko de ŝipo en Indonezio
26. Vikipedio, Montélimar
27. Vikipedio, Ruĝa trifolio
2. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Najbaraj familioj
3. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Galoŝoj de feliĉo
4. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, Infano en la tombo
5. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, Ĉapitro XIV
6. N. V. Gogol, trad. L. L. Zamenhof: La Revizoro, Akto kvara
7. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Galoŝoj de feliĉo
8. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Neĝa reĝino
9. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Supo el kolbasaj bastonetoj
10. La Nova Testamento, Johano 20:12
11. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, I. Samuel 26:7
12. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 47:31
13. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Neĝa reĝino
14. Jean-Baptiste Poquelin Molière , trad. L. L. Zamenhof : Georgo Dandin
15. Johann Wolfgang von Goethe, trad. Antoni Grabowski: La gefratoj
16. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Lino
17. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Malbela anasido
18. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro VI
19. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, Ĉapitro VII
20. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, Ĉapitro VIII
21. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Jeĥezkel 22:31
22. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Ijob 24:24
23. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, Lasta sonĝo de maljuna kverko
24. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Sambuka virineto
25. Yu Rongkang: Tri homoj mortigitaj, 39 savitaj post sinko de ŝipo en Indonezio
26. Vikipedio, Montélimar
27. Vikipedio, Ruĝa trifolio
- angle:
- 1. cranium, head 1. head 2. mind, head 3. head 4. head 4.a cape, promontory
- arabe:
- 1. رَأْسٌ ج رُؤُوسٌ
- bulgare:
- глав́а
- ĉeĥe:
- hlava, hlavice, vrchol, záhlaví
- france:
- de l' ~o ĝis la piedoj: de pied en cap kun la ~o antaŭen: la tête la première skui la ~on: secouer la tête (négativement) ~doloro: mal de tête, céphalée 1. tête (organe), cap (tête), chef (tête) kalkuli en la ~o: compter de tête, compter mentalement pro ~o malsaĝa suferas la kruroj: quand on n'a pas de tête, il faut avoir des jambes tio venis al mi en la ~on: cela m'est passé par la tête , cela m'est venu en tête, cela m'est venu à l'idée ordigi al iu la ~on: passer un savon à qn havi bonan ~on: avoir une tête bien faite perdi la ~on: perdre la tête (devenir fou), perdre le sens, devenir fou havi iom da vaporo en la ~o: être pompette turni ies ~on: tourner la tête de qn, faire perdre la tête à qn 2. tête (siège de l'intelligence) , caboche, cervelle (fam., tête), ciboulot, crâne (fam., tête) kiom da ~oj, tiom da opinioj: autant de têtes, autant d'avis po dek eŭroj por ~o: à dix euros par tête 3. tête (individu) 4. cime, faite, faîte, haut (subst., sommet de qc), sommet, tête (sommet, extrémité) 4.a cap (géog.), promontoire 4.b tête (inflorescence)
- germane:
- Kopf, Haupt 4.b Köpfchen
- hispane:
- 1. cabeza 2. cabeza 3. cabeza
- hungare:
- de l' ~o ĝis la piedoj: tetőtől talpig kun la ~o antaŭen: előreszegett fejjel la sama afero, sed kun la ~o al tero: pontosan a tükörképe jese balanci la ~on: egyetértően bólogat skui la ~on: a fejét rázza kiu ~on posedas, kombilon jam trovos: minden fejszének akad nyele ~o majesta, sed cerbo modesta: feje mint egy hordó, esze mint egy dió ~doloro: fejfájás 1. fej ~o estas por tio, ke oni zorgu pri ĉio: azért van az embernek feje, hogy gondolkozzék kalkuli en la ~o: fejben számol saĝa ~o duonvorton komprenas: okos ember fél szóból is ért pro ~o malsaĝa suferas la kruroj: ahol nincs fej, jaj a lábaknak multo en ~o, sed nenio en poŝo: jobb a jó ész, mint a nagy ész tio venis al mi en la ~on: eszembe jutott ordigi al iu la ~on: lekapja a tíz körméről havi bonan ~on: jófejű li ne havas ~on de ministro: nem nagy lumen perdi la ~on: elveszti a fejét havi iom da vaporo en la ~o: van egy kis nyomás benne turni ies ~on: elcsavarja a fejét 2. fej kiom da ~oj, tiom da opinioj: ahány ember, annyi vélemény po dek eŭroj por ~o: fejenként tíz euró 3. fej, fő 4. eleje (vminek), feje (vminek), teteje (vminek) 4.a fok (földnyelvé) 4.b fejecske (botanika)
- indonezie:
- 1. kepala
- katalune:
- cap de l' ~o ĝis la piedoj: de dalt a baix, de cap a peus kun la ~o antaŭen: de cap kun la ~o malsupren: amb el cap jup, capficat ~doloro: mal de cap kalkuli en la ~o: comptar mentalment tio venis al mi en la ~on: m'ha ocorregut, m'ha passat pel cap ordigi al iu la ~on: donar una bona reprimenda li ne havas ~on de ministro: no és ben tret d'oli, no gira massa rodó turni ies ~on: fer perdre el seny, donar-li cervell de gat po dek eŭroj por ~o: a deu euros per barba
- kurde:
- 1. ser
- nederlande:
- de l' ~o ĝis la piedoj: van kop tot teen jese balanci la ~on: ja knikken skui la ~on: neen knikken ~doloro: hoofdpijn 1. hoofd, kop kalkuli en la ~o: hoofdrekenen saĝa ~o duonvorton komprenas: een goed verstaander... pro ~o malsaĝa suferas la kruroj: wat het hoofd vergeet, moeten de benen bekopen tio venis al mi en la ~on: dat kwam in mijn hoofd op havi iom da vaporo en la ~o: beneveld zijn turni ies ~on: iemands hoofd op hol brengen 2. hoofd, kop po dek eŭroj por ~o: tien euro per kop 3. hoofd 4. hoofd, kop 4.a kaap, voorgebergte
- okcitane:
- cap
- pole:
- głowa, łeb de l' ~o ĝis la piedoj: od stóp do głów kun la ~o antaŭen: głową naprzód jese balanci la ~on: kiwać głową (potakiwać) skui la ~on: kręcić głową (przeczyć) ~doloro: ból głowy
- portugale:
- cabeça 1. cabeça
- rumane:
- cap
- ruse:
- skui la ~on: покачать головой (в знак отрицания) ~doloro: головная боль 1. голова kalkuli en la ~o: считать в уме pro ~o malsaĝa suferas la kruroj: дурная голова ногам покоя не даёт tio venis al mi en la ~on: это пришло мне в голову ordigi al iu la ~on: дать нагоняй, намылить голову (дать нагоняй) havi bonan ~on: иметь светлую голову perdi la ~on: потерять голову havi iom da vaporo en la ~o: быть навеселе 2. голова kiom da ~oj, tiom da opinioj: сколько людей, столько мнений 3. голова 4. головка, верхушка 4.a мыс
- slovake:
- hlava, hlavica, vrchol
- svede:
- 1. huvud 2. huvud 3. huvud
- tokipone:
- lawa
- volapuke:
- kap
kape de, ĉekape de
(prepoziciaĵo)
- Supre aŭ antaŭe de, en la kapa parto de, gvidante aŭ estrante: la artikolo estas presita kape de la paĝo; komandanto Doval ĉekape de ribela kolono alproksimiĝis renkonte al Mangada [28].
28.
T. del Barrio:
Julio Mangada Rosenörn, la antonomazia
esperantisto, 2003
- france:
- en tête de
kapeto
- angle:
- 2. head
- bulgare:
- главичка
- ĉeĥe:
- hlavice, hlavička, záznamové nebo čtecí zařízení
- france:
- 1. frimousse
- germane:
- 1. Köpfchen 2. Knopf 3. Knauf
- hispane:
- 1. cabezita
- hungare:
- 1. fejecske 2. bimbó 3. ajtógomb
- katalune:
- 1. capet, cabiu, caparró 2. botó 3. pestell
- nederlande:
- hoofdje, kopje
- pole:
- 1. główka, łepek 2. główka 3. główka, gałka
- portugale:
- 1. cabecinha 2. botão 3. tranqueta (de porta)
- ruse:
- 1. головка 2. головка
- slovake:
- hlavica, hlavička
enkapigi ↝
(tr)
- Pene komprenigi aŭ almenaŭ enmemorigi: Ajna komencis enkapigi al li la venontajn lecionojn [29].
29.
Stellan Engholm: Infanoj en Torento, dua libro en la
Torento-trilogio, dua parto, ĉapitro
2a
- angle:
- get into one's head
- bulgare:
- набивам в главата си
- ĉeĥe:
- dát do hlavy (něco někomu)
- france:
- mettre (à qn qc) dans la tête
- hispane:
- meter en la cabeza
- hungare:
- megértet
- katalune:
- ficar al cap
- nederlande:
- onthouden
- pole:
- wbijać do głowy, wbijać do łba
- portugale:
- meter na cabeça
- ruse:
- вбить что-л. в голову
- slovake:
- vštepovať, vštiepiť
haŭtkapulo, razkapulo 
- 1.
- Homo, kies kapharoj estas tute forrazitaj: razkapuloj en makulitaj lumbotukoj [30].
- 2.
- Ano de moda movado el la 1960aj jaroj, kies anoj tute razas la kapharojn kaj ofte elmontras perfortemon kaj rasismon: ĉu kaŝiĝas ordinarulo malantaŭ la haŭtkapula masko? [31]; razkapuloj ... brutale persekutas kaj bategas eksterlandanojn kaj murdas iujn [32].
30.
A. Löwenstein: Morto de Artisto, 2008
31. P. Gubbins: Bone verki por infanoj duoble malfacilas, Literatura Foiro, 1998-02 (171)
32. S. Maul: Bruna marĉo, Monato, 2009:02, p. 7a
31. P. Gubbins: Bone verki por infanoj duoble malfacilas, Literatura Foiro, 1998-02 (171)
32. S. Maul: Bruna marĉo, Monato, 2009:02, p. 7a
- angle:
- 2. skinhead
- france:
- 2. skinhead
- hispane:
- cabeza rapada
laŭkape
- Nombrante la kapojn, tio estas la ulojn rigardatajn kiel unuojn: la filoj de Simeon ... kalkulitaj laŭ la nombro da nomoj laŭkape, ... prezentis ... la nombron de kvindek naŭ mil tricent [33].
33.
trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Nombroj 1:22-23
- angle:
- by headcount
- france:
- par tête
- hispane:
- por cabeza
- hungare:
- fejenként
- katalune:
- per cap, en recompte
- nederlande:
- per kop
- pole:
- pogłownie
- portugale:
- por cabeça
napokapulo, napokapo ↝
(vulgare)
- (frazaĵo)
Stultulego:
ĉu povas natura napokapulo ...
objektive servi al poparo
[34]?
„kiu napokapo provus grimpi tie,“
ridkluke demandis sin la rabistoj
[35].
ŝtipkapulo
34.
U. Karatkeviĉ, trad. Z. Lapcionak:
Kristo alteriĝis en Harodno, 2003
35. A. Lindgren, trad. R. Stridell: Ronjo, Rabista Filino, 2001
35. A. Lindgren, trad. R. Stridell: Ronjo, Rabista Filino, 2001
- ĉeĥe:
- hňup
- france:
- crétin, tête de nœud
- hispane:
- insensato, zopenco, gilipollas, mentecato
- katalune:
- cap de carabassa, cap de suro
- slovake:
- ťulpas
senkapigi
- Fortranĉi la kapon, forigi la kapan ekstremon: senkapigita tremolo; li senkapigis Johanon en la malliberejo [36].
36.
La Nova Testamento, S. Mateo 14:9
- angle:
- decapitate
- bulgare:
- обезглавявам
- ĉeĥe:
- setnout, stětím popravit, utnout hlavu
- france:
- décapiter
- germane:
- enthaupten, köpfen
- hispane:
- descabezar
- hungare:
- lefejez
- indonezie:
- penggalmemenggal
- katalune:
- decapitar, escapçar
- nederlande:
- onthoofden
- pole:
- dekapitować (med.), ścinać głowę
- portugale:
- decapitar
- slovake:
- odrezať, odťať hlavu
ŝtipkapulo ↝
- Nekomprenema, obstina stultulo: ho, Stanislav, mi opiniis vin inteligenta viro, sed vi estas ja la plej granda ŝtipkapulo sur nia planedo [37].
37.
B. Traven, trad. Hans Georg Kaiser: Mortula Ŝipo, Rakonto de usona maristo, dua libro, ĉapitro 34a
- angle:
- blockhead
- france:
- âne bâté, tête de bois, tête de mule
- hispane:
- memo, simple
- hungare:
- fajankó, tökfilkó
- katalune:
- tros de soca, cap dur
- nederlande:
- domoor, sufferd
- pole:
- baran, barani łeb
- portugale:
- cabeça-dura
transkapiĝo ↝
Kapriolo en kiu oni transpuŝas la korpon super la mallevita kapo: afiŝoj kun transkapiĝantaj klaŭnoj, dancistinoj Metrop .
saltomortalo
- angle:
- somersault
- bulgare:
- салто, превъртане през глава
- france:
- coquillon, roulade (gym.)
- hispane:
- voltereta
- hungare:
- bukfencezik
- katalune:
- tombarella, capitomba, salt mortal
- nederlande:
- kopstand
- pole:
- przewrót, fikołek, salto
- portugale:
- cambalhota
ventkapa
- Frivola, stulta, malsaĝa: li edziĝis al bela kaj ventkapa sinjorino [38].
38.
M. de Assis, trad. P. Viana: La divenistino kaj aliaj rakontoj, 2005
- angle:
- airhead
- ĉeĥe:
- lehkomyslný
- france:
- tête en l'air, tête de linotte
- hispane:
- descerebrado
- hungare:
- hebehurgya, kelekótya
- katalune:
- bajà, cap de pardals
- nederlande:
- lichtzinnig
- pole:
- z pustą głową, z sianem w głowie zamiast mózgu
- portugale:
- cabeça-de-vento (adj.)
- ruse:
- ветреный, с ветром в голове
- slovake:
- ľahkomyseľný
ventkapulo, malplenkapulo
- Malserioza, senpripensa homo, kiun oni ne povas fidi: pri tiuj ĉi homoj ĉiu malplenkapulo povis spritadi en la gazetoj EE .
- france:
- bêta (subst.), idiot (subst.), imbécile (subst.)
- hungare:
- üresfejű
- katalune:
- ximple, curt, idiota
- nederlande:
- losbol
- ruse:
- пустоголовый (сущ.), тупица
de kapo ĝis piedoj, de kapo ĝis kalkanoj
(frazaĵo)
- bulgare:
- от глава до пети
- france:
- de la tête aux pieds
- hispane:
- de la cabeza a los pies, de arriba a abajo
rompi al si la kapon ↝
(frazaĵo)
- france:
- se casser la tête, se creuser la tête
- hungare:
- töri a fejét
- katalune:
- escalfar-se el cap, trencar-se les banyes
- nederlande:
- het hoofd breken
- ruse:
- ломать голову (думать)