^*bak/i ^UV

(tr)

1.

Malmoligi per varmo en cindro aŭ forno.

a)

Kuiri varmigante en cindro aŭ forno: ili bakis macajn platpanojn [1]; mi bakis sur ĝiaj karboj panon [2]; ŝi prenis paston, knedis ĝin, preparis antaŭ liaj okuloj kaj bakis la kuketojn [3]; pano kaj viando, mi ilin bakis nokte, kiam neniu povas vidi la fumon [4]; la geamantoj hejtis la fornon kaj bakis en ĝi terpomojn [5]; oni ekbruligadis la fajron kaj kiam la varmega cindro kuŝis alte kaj ardante oni bakadis en ĝi la panon [6].

b)

Malmoligi objekton el argilo aŭ simila tero per forta varmigo: baki brikojn, potojn; por mi estas necesaj tiaj malsaĝuloj, ne la dioj ja bakas la potojn [7]; vilaĝanoj surloke bakis la brikojn, ebenigis la terenon, konstruis murojn [8]; ene estas du fornoj […] ilin ŝi mem masonis, kaj en ili ŝi bakas siajn modlitajn anĝeletojn, vazojn, lumilojn [9].

2.

(figure) Verki ion, prepari kaj elfari ion: projektoj en rapideco kaj sen sufiĉa pripenso elbakitaj [10].

Ĉia objekto, kiun oni bakis.

a)

Manĝaĵo, kiun oni bake kuiris: prilaboraĵoj en formo de faruno […] pano, bakaĵo kaj farunaĵo de diversaj specoj [11]; Martin vendis ĉiun bakaĵon en la stando antaŭ la ferma horo [12]; ŝi tamen nepre devis pretigi la bakaĵon […] de la papava maso [13]; lerta brecisto inventis novan formon de la bakaĵo [14].

b)

Vazo aŭ alia argilaĵo malmoligita per bakado.

Loko, kie oni bakas aŭ vendas bakaĵojn: ili estis en la bakejoj, kie oni bakis panon kaj biskvitojn por la armeo [15]; en la komunuma bakejo ŝi devis suferi multe […], la maljuna Hanna malbone knedis la paston, la servantinoj per siaj rulpremiloj rulpremis la paston tro maldike, duono de la macoj karbiĝis en la forno [16]; je la naŭa kaj tridek kelkaj bazaruloj komencis paki siajn varojn […] ĉe la elirejo estis granda stando de urba bakejo [17]; kvazaŭ hieraŭ oni evakuis la bakejon – eĉ, restis sur la prezentilo antikva pesilo kaj klasika kasmaŝino [18].

Iu, kiu profesie bakas: la vinisto kaj la bakisto de la reĝo [19]; forno, forte hejtita de la bakisto [20]; al la bakistoj postrestis granda stoko da kukoj, pasteĉoj, tortoj ktp [21].

Varmimuna kavaĵo en kiu oni bakas:

a)

Malfermebla kesto en bakforno aŭ fornelo en kiu oni bakas viandon, kukojn kaj aliajn: Ĝoja refermis la bakujon: „post kvin minutoj ĝi estos preta“ [22]; Emma preparis al li ion, kio estis sur plado en la bakujo [23].

b)

Profunda, mallarĝa volba masonaĵo, en kiu oni bakas panon, potojn, picojn...: li restarigis fornon per la mono ŝparita […], tiu bakujo denove ekfunkciis, sed estis sola en la vilaĝo [24]; ili uzas brikojn kaj la bakujo eltenos dum almenaŭ 25 jaroj [25].

formilo, formujo

(figure) Ĵus fininstruita, ankoraŭ ne sperta pri iu temo; ne hardita: he! mi estas nur novbakita alpinisto [26]; la freŝe bakita abituriento […] povis sin imagi librosperta erudito [27]; balo de freŝbakitoj [28]. flavbekulo, novica¹