*ĝen/i PV

*ĝeni

(x)
1.
Malfaciligi aŭ malhelpi ies movojn; maloportuni al iu, malkomfortigi iun: ĉu la pakaĵo ĝenas vin? ne ĝenu la iradon, al la irado; tiu senĉesa bruo ĝenas min; ne ĝenu min […] miaj infanoj kun mi estas en lito [1]; kial vi ĝenas la virinon [2]? espereble mi ne ĝenis vin [3]? VD:bari, embarasi, obstrukci
2.
Malfaciligi ies agojn aŭ decidojn pro moralaj malhelpoj: via ĉeesto ĝenis lin; li havis mienon tre ĝenitan, ĉar la fremda reĝido ĉion vidis [4]; tre ĝenas min, ke mi devas fari tiun viziton, tiun klopodon; min […] iom ĝenis ŝia senkulpa mortigemo [5]. VD:heziti, konfuzi, tedi
1. La Nova Testamento, Luko 11:7
2. La Nova Testamento, Mateo 26:10
3. Monato, Geraldo Mattos: Kota Akvo: Konstanten Krysakov
4. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Ĝardeno de la paradizo
5. Monato, Geraldo Mattos: http://steloj.de/esperanto/monato2/006918.html
angle:
bother, trouble, worry
beloruse:
перашкаджаць, замінаць, абмяжоўваць, абцяжарваць, турбаваць
bulgare:
тревожа, затруднявам, притеснявам, дразня
france:
gêner, déranger (gêner), embarrasser, embêter, ennuyer (embêter), importuner, mettre mal à l'aise
germane:
stören, hindern
hispane:
molestar, estorbar, incomodar, importunar
hungare:
zavar, feszélyez
itale:
disturbare, importunare, imbarazzare (perturbare), molestare, infastidire, scocciare, ostacolare
nederlande:
hinderen, storen
portugale:
atrapalhar, incomodar, importunar
ruse:
стеснять, беспокоить, затруднять, мешать

sin ĝeni

Heziti, ne kuraĝi fari ion pro skrupulo, honto, timo ktp: ne ĝenu vin pro mi; malfeliĉo sin ne ĝenas, faru geston, ĝi tuj venasPrV ; ho mia Dio, mi hontas, kaj ĝenas min levi mian vizaĝon al Vi [6]; tute ne ĝenas min al vi skribi ripete [7]; li forte sin ĝenis saluti tiun fripononPV (li malvolonte, sindevige salutis); eble ili sin ĝenas fari al mi malagrablaĵonPV (sin ĝenas, por ne fari; ili malvolonte faras; ili hezitas fari); [oni] ofte sin ĝenas eldiri (sin ĝenas por ne eldiri; malvolonte, timeme, hezite eldiras) libere sian opinion por ne kontraŭbatali publike tiun, kiun la esperantistoj nomas sia majstro [8].
Rim.: Ĉar sin ĝeni kun infinitivo estas dubasenca (1 sin ĝeni por fari; 2 sin ĝeni por ne fari), estas rekomendinde uzi ĉiam post ĝi por aŭ por ne, laŭ la senco.
6. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Ezra 9:6
7. La Nova Testamento, Filipianoj 3:1
8. Zamenhof: Parolo antaŭ la Oka Kongreso Esperantista en Kraków, 1912
angle:
go to the trouble of, go to the bother of
beloruse:
саромецца, вагацца, быць у нерашучасьці
bulgare:
тревожа се, притеснявам се, дразня се
france:
se gêner, se déranger, ne pas oser, être gêné (de)
germane:
sich genieren
hispane:
sin molestar
ruse:
стесняться, не решаться

ĝenaĵo, ĝeno

Maloportunaĵo, embaraso: la diverseco de la lingvoj estas granda ĝeno por la internaciaj rilatoj; ĝenaĵoj en somerdoma feliĉo estas kuloj, muŝoj, formikoj kaj foje tabanoj [9]; spamo ne estis mia sola ĝenaĵo [10]; gramatikaj ĝenaĵoj [11]; se via bopatrin' vin invitas, jam sen ĝeno [12]; ĉu tio ne kaŭzis ĝenaĵon kiam vi estis en Romo [13]?
9. Monato, Saliko: Ĝojoj kaj ĝuoj de finna somero
10. Monato, Garbhan Macaoidh: Damnita komputilo! Diabla Interreto!
11. Monato, Petro Desmet': La unua Zamenhof-monumento de la 21a jarcento: dika Pomego!
12. Raymond Schwartz: La Stranga Butiko
13. Monato, La aristarka raporto de Albisturo Kvinke
afrikanse:
moeilikheid
albane:
probleme
amhare:
ችግር
angle:
trouble, inconvenience
arabe:
مشكلة
armene:
լաց
azerbajĝane:
narahatlıq
beloruse:
перашкода, нязручнасьць
bengale:
কষ্ট
bulgare:
стеснение, неудобство, затруднение, притеснение
france:
gêne (incommodité), incommodité, inconvénient
germane:
Störung, Hindernis
hispane:
molestia, incomodidad
itale:
fastidio (inconveniente), inconveniente, problema (inconveniente), ostacolo (problema)
nederlande:
hinder
nepale:
स्वरले
portugale:
incómodo (subst.), incômodo (bras. subst.), inconveniente (subst.)
ruse:
стеснение, неудобство, затруднение, помеха, неловкость

ĝena

Maloportuna, malhelpanta, embarasanta, malagrabla, ĉagrena: jen tre ĝena afero, okazaĵo, prokrasto; la vojo estas malfacile kaj ĝena [14]; reptilioj kreskas dum sia tuta vivo, ĝis kiam ilia korpovolumeno iĝas tiom ĝena ke ili suferas (kaj mortas) pro ĝi [15].
14. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, Turgardisto Ole
15. Monato, Izabel C. O. Santiago: Faŭno: La „drakoj“ de Komodo: Gigantaj bestoj sur izola insulo
angle:
troubling, inconvenient
beloruse:
цяжкі, невыгодны, абмежавальны
bulgare:
затрудняващ, притеснителен, дразнещ
france:
gênant, embarrassant, embêtant, ennuyeux, fâcheux (adj.)
germane:
störend
hispane:
inoportuno, molesto
itale:
problematico (fastidioso), fastidioso, molesto, importuno, scomodo (problematico)
nederlande:
hinderlijk
portugale:
incómodo (adj.), incômodo (bras. adj.), inconveniente (adj.)
ruse:
стеснительный (об обстоятельствах), затруднительный, неудобный
tibete:
སྐྱིད་པོ་མིན་འདུག

ĝenateco, ĝeneco

Sento de tiu, kiu sin ĝenas: lia ĝenateco faris lin iom ridinda, kaj mallerta; ĝeneca mieno, rideto; Marta rimarkis lian ĝenatecon, sed ŝi pensis, ke la kaŭzo de tio estas la ĉeestado de flanka persono Marta .
angle:
discomfort, embarrassment
beloruse:
няёмкасьць, сарамлівасьць
bulgare:
стеснитленост, затрудненост
france:
gêne (malaise), malaise (gêne)
germane:
Geniertheit
hispane:
malestar, indisposición
itale:
fastidio
ruse:
стеснительность

ĝenulo

Teda, malhelpanta altrudulo: ĉiufoje kiam Francio estis la „ĝenulo de la mondo“ [16]; [li] ne estis tre kontenta pri ĉi tiu juna ĝenulo, kaj provis per multaj rimedoj silentigi lin [17].
16. Le Monde diplomatique' en Esperanto]
17. Pico della Mirandola - Esperanto-vivo - bitoteko.it
angle:
pest, nuisance
bulgare:
дразнител
france:
gêneur, casse-pieds, importun (subst.), fâcheux (subst.), raseur (gêneur)
germane:
Störer, Nervtöter
hispane:
pesado, aguafiestas, inoportuno, peñazo
itale:
seccatore, guastafeste, importuno (sost.)
ruse:
докучливый человек, навязчивый человек, назойливый человек, зануда

senĝena

1.
Neĝenata, neĝenita: [ŝi] penis aperigi senĝenan rideton Marta . VD:libera.
2.
Ne ĝenanta sin kontraŭ aliaj, senceremonia, intimeca: senĝena homo, junulo; senĝena invito, kunveno, manĝo; senĝenaj amikaj kunvenoj [18]; senĝenaj ĉiutagaj vestoj [19]; regis tre agrabla humoro kaj senĝena interparolado, kiel en familia rondo [20]; internacia lingvo prezentas neŭtralan fundamenton por senĝena renkontiĝo kaj fratiĝo VivZam . VD:familiara
3.
Ne sufiĉe ĝenanta sin kontraŭ aliaj; tro senceremonia; malkonvena; senhonta; senĝenaĉa; tro senĝena: senĝena konduto, vesto; senĝene paroli kontraŭ iu. VD:aroganta, impertinenta, malrespekta
18. L. L. Zamenhof: Homaranismo, Kion Zamenhof ne povis diri en Ĝenevo.
19. N. V. Gogol, trad. L. L. Zamenhof: La Revizoro, Akto unua
20. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Supo el kolbasaj bastonetoj
angle:
1. carefree 2. relaxed 3. blithe
beloruse:
нязмушаны, разьняволены , бесцырымонны
bulgare:
1. безгрижен 2. безцеремонен 3. неуважителен, арогантен
france:
sans gêne, cavalier, dégagé (qui a de l'aisance et du naturel), désinvolte
germane:
ungeniert, unvermittelt, unverblümt
hispane:
soberbio, altivo
itale:
disinvolto, franco, indisturbato, spigliato 3. scanzonato, sbracato
nederlande:
ongehinderd, onverbloemd
portugale:
desembaraçado
ruse:
непринуждённый, развязный, бесцеремонный

sinĝena

1.
Sin ĝenanta por aliaj: li estas afable sinĝena por ĉiuj kaj ĉiam preta helpi. VD:komplezema, sindona
2.
Tro ĝenanta sin kontraŭ aliaj; nesufiĉe memfida; hontema; nepostulema: li restas ĉiam sinĝena antaŭ la fraŭlinoj, antaŭ la profesoro; tre hontema kaj sinĝenema [21]; almozpetanto sinĝena restas kun sako malplenaPrV ; ĉu vi volas tuj forĵeti ĉiun sinĝenadon kaj iri kun mi al la diablo [22]? VD:diskreta.
21. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Kolumo
22. Frederiko Schiller, trad. L. L. Zamenhof: La rabistoj, Akto Dua
angle:
1. accommodating 2. self-conscious, diffident, shy
beloruse:
сьціплы, сарамлівы
bulgare:
1. себеотдаден 2. стеснителен, притеснителен, срамежлив
france:
1. dévoué 2. gêné, embarrassé, intimidé, mal à l'aise
germane:
1. unkompliziert, unprätentiös 2. geniert, scheu, zurückhaltend
hispane:
1. servil, abnegado 2. cohibido, vergonzoso
portugale:
2. acanhado
ruse:
1. скромный 2. стеснительный (о человеке)

administraj notoj

pri sin ~i : 
      Ŝajnas al mi, ke "~igxi" estas sinonimo. [MB]
pri ~ateco, ~eco: 
    PIV1 splitis ~ateco/~eco, el kio rezultas tri malsamaj
    sencoj. [MB]
pri sen~a: 
    PIV1 transdonis la lastan sencon al "sen~acxa" (uzata
    en la nuna difino) = "trosen~a". [MB]
pri sin~a 1.: 
      Tiu senco malaperis el PIV1. [MB]