^*sekc/i ^PV

(tr)

1.  ↝

Ĥirurgie entranĉi la korpon aŭ organaron de vivaĵo: (figure) tro pedanta sekcado de la vortelementoj; (figure) nia verkisto inteligente kaj rapide analizas, dissekcas, tralupeas la problemojn [1].

2.  ↝

^MatVort (p.p. geometria figuro rilate al alia) Havi komuna(j)n punkto(j)n kun ĝi (foje kun la kroma ideo, ke la unua figuro dividas la duan en du partojn): rekto, neinkluzivata de ebeno, sekcas ĝin en maksimume unu punkto; diagonalo sekcas paralelogramon en du egalajn triangulojn; se oni sekcas paralelepipedon per diagonala ebeno, oni ricevas du triangulajn prismojn.

1.

Ago sekci aŭ ties rezulto: sekco estas uzata ankaŭ dum instruado de medicinistoj [2]; Cezara sekco […]: metodo de peroperacie farata nasko, dum kiu estas al infano malfermita vojo el la korpo de patrino per kirurgia sekco [3].

2.

Bildo, kiu prezentas la internon de objekto (ekz-e konstruaĵo, organo, ks), desegnante ĝin tia, kia ĝi aperus, se oni tranĉus ĝin laŭ ia ebeno: sekco de la katedralo, orta al la transepto^PIV1 .

3.  ↝

^MatVort (de surfaco aŭ solido) Intersekco inter la koncerna figuro kaj alia, plej ofte ebeno: ĉiuj ebenaj sekcoj de sfero estas cirkloj; la ebenaj sekcoj de cirkla konuso estas nomataj konikoj.

^PIV1

Rekto, kiu sekcas ion (linion, surfacon, strekon, angulon ks): sekcanton ortan al la mezo de streko oni nomas mezortanto; sekcanto de du paraleloj difinas ok angulojn.

Rim.: Oni kutime ne nomas sekcanto de surfaco rekton, kiu ĝin nur tanĝas. Bricard [4] konas tiun ĉi nocion, sed sub formo „secanto“.

(tr)
^PIV1

(angulon) Sekci ĝin en du egalajn partojn: ĉiu mezortanto de regula triangulo dusekcas la kontraŭan angulon. bisekci

^PIV2

(de angulo, aŭ de plurlatero) Rekto, kiu dusekcas la angulon, aŭ angulon de la plurlatero: la altoj de regula triangulo estas ankaŭ ĝiaj dusekcantoj; perpendikulara dusekcanto de ŝnuro pasas tra centro de la cirklo. [5]. bisekcanto, duoniganto.

Rim.: Kiel montras la nombro de sinonimoj, ekzistas ia terminologia ĥaoso ĉirkaŭ tiu ĉi tre simpla nocio.

dusekcantoj de triangulo

(ntr)
^PIV2

(p.p. du geometriaj figuroj) Havi komuna(j)n punkto(j)n, komunan subaron (nomatan intersekco): du paralelaj kurboj neniam sin intersekcas; la eĝoj de pluredro estas la intersekcoj de ĝiaj facoj; la intersekcopunkto (la nura punkto en la intersekco) de la tri altoj de orta triangulo estas ankaŭ la vertico de ĝia orto.

Rim.: „Intersekci sin“ aspektas kiel la netransitiva formo de „sekci“. Figuro A sekcas figuron B, do ambaŭ figuroj intersekcas sin. Kial oni ne uzu „sekci sin“? Eble pro la influo de la internacia „intersekco“. Estas rimarkinde, ke ^PIV1 prave signas „intersekci“ kiel transitivan verbon, sed donas netransitivan ekzemplon (sen refleksiva pronomo). Werner ^MatVort same signas la verbon transitiva, sed donas tradukojn per refleksivaj verboj.