*ĝentil/a UV
*ĝentila
- Observanta la sociajn decojn, bonmaniere afabla: ĝentila saluto [1]; ĝentila kaj komplezema [2]; kiam malriĉa virino petos de vi trinki, vi donos ĝin al ŝi ĝentile [3]; la teatraĵoj estis malakceptitaj, kaj la letero estis en tute ne ĝentila tono [4]; li estis ĝentila homo, ĉar kiam liaj okuloj renkontis la rigardon de la knabino, li levis la ĉapelon kaj malkovris belan frunton [5]; ŝi zorgis pri la ludado kun severa sed ĝentila atento, kaj ne ekkoleris, pro timo perdi siajn klientojn [6]; de vorto ĝentila ne doloras la lango PrV ; ĉe tro ĝentila ekstero mankas sincero PrV .
1.
B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, Ĉapitro X
2. Volter, trad. Eugen Lanti: Kandid aŭ la optimismo, Ĉapitro XXII
3. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 17
4. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Galoŝoj de feliĉo
5. Eliza Orzeszko, trad. Kazimierz Bein: La Interrompita Kanto, Ĉapitro I
6. Volter, trad. Eugen Lanti: Kandid aŭ la optimismo, Ĉapitro XXII
2. Volter, trad. Eugen Lanti: Kandid aŭ la optimismo, Ĉapitro XXII
3. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 17
4. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Galoŝoj de feliĉo
5. Eliza Orzeszko, trad. Kazimierz Bein: La Interrompita Kanto, Ĉapitro I
6. Volter, trad. Eugen Lanti: Kandid aŭ la optimismo, Ĉapitro XXII
- angle:
- polite
- beloruse:
- ветлівы, пачцівы, далікатны
- bulgare:
- учтив
- ĉeĥe:
- zdvořilý
- ĉine:
- 温文尔雅 [wēnwéněryǎ], 民法上 [mínfǎshàng], 彬彬有礼 [bīnbīnyǒulǐ], 殷勤 [yīnqín], 客气 [kèqi]
- france:
- poli (courtois), courtois, bienséant
- germane:
- höflich
- hispane:
- gentil
- hungare:
- udvarias
- indonezie:
- sopan, santun, susila, ramah, beradab
- itale:
- gentile
- japane:
- 礼儀正しい [れいぎただしい], 丁寧な [ていねいな]
- katalune:
- amable
- nederlande:
- beleefd, galant, heus, hoffelijk, welgemanierd, wellevend
- norvege:
- høflig
- okcitane:
- aimable
- portugale:
- gentil
- ruse:
- вежливый, учтивый
- ukraine:
- ввічливий, чемний, ґречний
- volapuke:
- plütik
ĝentilaĉa
- Flata, tro ĝentila: indignanta pri tiu farmaniero, kies ŝi ne povis kompreni laŭdindajn motivojn, fraŭlino de Prelongo volis, per ĉiuj rimedoj, forkuri for de tiu ĝentilaĉulo, kiun ŝi konsideris kiel malĝentilulon [7].
7.
Henri Vallienne: Kastelo de Prelongo, Ĉapitro Unua
- beloruse:
- лісьлівы, рабалепны
- france:
- obséquieux
- germane:
- schmierig (Verhalten)
- hungare:
- udvariaskodó
- indonezie:
- rendah diri, menurut
- itale:
- untuoso (fig.), ruffianesco, servile
- nederlande:
- kruiperig
- ruse:
- заискивающий, раболепный, угодливый
ĝentileco
- Konduto konforma al socia deco: la afableco estas eco kunnaskita, la ĝentileco akirita [8].
- angle:
- politeness
- beloruse:
- ветлівасьць, пачцівасьць, выхаванасьць
- bulgare:
- учтивост
- ĉine:
- 公德心 [gōngdéxīn], 礼度 [lǐdù], 礼貌 [lǐmào], 礼让 [lǐràng], 有礼貌 [yǒulǐmào]
- france:
- bienséance, courtoisie, politesse
- germane:
- Höflichkeit
- hispane:
- gentileza
- indonezie:
- keberadaban, keramahan, kesantunan, kesopanan, sopan santun, kesusilaan
- itale:
- gentilezza
- japane:
- 礼儀正しさ [れいぎただしさ], 行儀よさ [ぎょうぎよさ]
- nederlande:
- beleefdheid, hoffelijkheid, welgemanierdheid, wellevendheid
- portugale:
- gentileza
- ruse:
- вежливость, учтивость
- ukraine:
- ввічливість, чемність, ґречність
ĝentilumi
- Atente, afekte sin teni laŭ etiketo: „kleraj sinjoroj kaj graciaj sinjorinoj,“ li diris […] (li ĉiam ĝentilumis tiel） [9].
9.
Chun-Chan Yeh, trad. W. Auld: Montara Vilaĝo, 1984
- beloruse:
- манежыцца, фігуравацца
- france:
- faire des manières
- germane:
- sich höflich geben
- indonezie:
- beramah-ramah, bersikap sopan, bersopan-sopan
ĝentilulo
-
Homo ĝentila:
ĝentiluloj renkontiĝas, komplimentoj interŝanĝiĝas
[10].
galantulo,
ĝentlemano,
kavaliro1
10.
H. A. Luyken: Mirinda Amo, Ĉapitro XIV
- germane:
- Höflicher, Gentleman
malĝentila
-
Tute ne ĝentila:
malĝentila kaj fiera knabino
[11].
aroganta,
impertinenta,
kruda3
11.
L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 19
- angle:
- impolite, rude
- beloruse:
- няветлівы, непачцівы, грубы
- ĉine:
- 不礼貌地 [bùlǐmàode], 无礼地 [wúlǐde], 失仪 [shīyí], 不礼貌 [bùlǐmào], 不客气 [búkèqi]
- france:
- impoli, discourtois, malséant
- germane:
- unhöflich
- hispane:
- grosero
- hungare:
- udvariatlan
- indonezie:
- kasar, songong, biadab, kurang ajar, tidak tahu adat, asusila
- itale:
- scortese, maleducato (agg.)
- japane:
- 無作法な [むさほうな], 失礼な [しつれいな]
- nederlande:
- onbeleefd, honds, lomp, vlegelachtig, onhoffelijk, onheus
- norvege:
- uhøflig
- portugale:
- descortês, mal-educado
- ruse:
- невежливый, нелюбезный, грубый
- ukraine:
- неввічливий, нечемний, неґречний, нелюб’язний, грубий
malĝentilulo
- Homo malafable kruda: la malĝentilulino [respondis], elĵetante unu serpenton kaj unu ranon [12].
12.
L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 21
- beloruse:
- грубіян
- france:
- malappris (subst.)
- germane:
- Unhöflicher
- hispane:
- grosero
- hungare:
- faragatlan ember
- indonezie:
- orang biadab, orang kasar, orang kurang ajar, orang songong, orang tidak tahu adat, orang asusila
- itale:
- screanzato, maleducato (agg.)
- japane:
- 無作法者 [むさほうしゃ]
- nederlande:
- kinkel, ongelikte beer, vlegel
- ruse:
- грубиян
- ukraine:
- грубіян
ĝentilhomo
(arkaismo) PV
-
Ĝentlemano:
la sola afero farota de ĝentilhomo, en la situacio en kiun vi min metis, estas
la evito de ĉiu skandalo difektonta lian nomon
[13];
ĝentiluloRim.: Tiu vorto estas evidenta paŭsaĵo de la franca, ne tute konforma al la Esperanta vortfarado kaj uzanta la elementon „homo“ anstataŭ „viro“.
13.
Henri Vallienne: Kastelo de Prelongo, Ĉapitro Dekdua
- angle:
- gentleman
- beloruse:
- джэнтльмэн
- ĉine:
- 正人君子 [zhèngrénjūnzǐ], 紳士 [shēnshì]
- france:
- gentilhomme (homme de bonne éducation), gentleman (homme de bonne éducation)
- germane:
- Gentleman, Kavalier
- hispane:
- caballero
- hungare:
- úriember (finom modorú), gentleman
- indonezie:
- gentleman, jentelmen
- itale:
- gentiluomo, cavaliere (fig.)
- japane:
- 紳士 [しんし]
- nederlande:
- gentleman, heer
- portugale:
- cavalheiro, gentil-homem
- ruse:
- джентльмен