*eks- PV
- I.
-
eks-
(prefikso)
-
Iama, estinta kaj ne plu estanta.
- a)
-
Forlasinta profesion, okupon:
ekskapitano;
eksoficisto;
eksfabrikanto;
eksreĝo;
li estas eksgeneralo, servinte en la militistaro
tridek jarojn, li eksiĝis
[1];
pereis preskaŭ mil kaptitoj, ĉiuj niaj ekssoldatoj, al
kiuj oni promesis la pardonon
[2];
eksbatalanto partizana
[3].
- b)
-
Forlasinta staton:
ekskutima;
malpacinte kun sia edzino, li eksedziĝis je ŝi
[4];
eksblanka torstrikaĵo
[5].
- c)
-
Kastrita besto:
eksbovo
(kastrita bovo);
eksvirkato
(kastrita virkato);
eksĉevalino
(kastrita ĉevalino).
- angle:
- ~virkato:
castrated male cat, castrated he-cat, castrated tomcat, castrated tom. ~ĉevalino:
castrated female horse, castrated she-horse.
- beloruse:
- экс, былы, колішні, у адстаўцы
- france:
- ex-
- germane:
- Ex-, a.D.
- hispane:
- ex-
- hungare:
- volt, ex-
- ide:
- ex- ~bovo:
kastrita bovo. ~virkato:
kastrita katulo. ~ĉevalino:
kastrita kavalino.
- nederlande:
- ex-
- pole:
- były
- portugale:
- ex- (prefixo que indica ex, antigo, que
foi)
- rumane:
- fost
- ruse:
- экс-, бывший, в отставке
- volapuke:
- ho- (kastrita virbesto), jo- (kastrita bestino) ~virkato:
hokat. ~ĉevalino:
jojevod.
- II.
-
Samsignifa memstara vortero:
eksa
-
Estinta:
tiu urbo estas eksa fortikaĵo de la Romianoj;
koalicio de eksa prezidanto
[6];
eksa jugoslava ŝtato
[7];
eksa kolonia potenco Britio
[8].
- beloruse:
- былы, колішні, адстаўны
- ĉeĥe:
- bývalý, někdejší
- france:
- ancien (qui n'est plus), à la retraite
- germane:
- ehemalig, früher
- hebree:
- לְשֶׁעָבַר
- hispane:
- jubilado
- hungare:
- valamikori, egykori
- pole:
- były, dawny
- ruse:
- бывший, отставной
- slovake:
- bývalý
eksigi
- 1.
-
(iun)
Senigi je ofico, funkcio, posteno, rango, membreco:
unu el la eminentaj oficiroj petis Aŭguston eksigi lin
de la servo kaj lasi al li la pension
[9];
post la milito multe da soldatoj estis eksigitaj
[10];
se vi tuj ne ĉesigos la kunvenon, ni eksigos vin el la
sindikato!
[11];
(figure)
kial mi estas eksigita el la vivo?
[12];
neeksigebla funkciulo.
maldungi,
senoficigi
etato
- 2.
(kolektivan organon1.b)
Eksigi1 ĉiujn membrojn
de parlamento aŭ alia kolektiva
organo1.b por ebligi
elekton aŭ nomumon de ties nova membraro:
Do, prefere ne estu ja nova prezidento, kiu povus eksigi la
parlamenton kaj kaŭzi novan ĝeneralan voĉdonadon
[13].
malfondi- 3.
- (malofte)
(ion)
Igi eksa, ne plu uzata:
nur tiam oni povus anonci, ke la nuna formo de la lingvo
internacia estas eksigata kaj anstataŭ ĝi eniras en la
vivon la formo nova
[14].
forigi,
nuligi1
9.
Ludoviko Lazaro Zamenhof: Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, III, Anekdotoj10.
Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Kamarado Gaja11.
V. Varankin: Metropoliteno, ĉapitro 5a12.
Mihail Bulgakov, trad. Sergio Pokrovskij: La majstro kaj Margarita, ĉapitro 19a13.
Carlo MINNAJA: Farso en Italio, Monato, №01310114.
L. L. Zamenhof: Esenco kaj Estonteco, ĉapitro 7a
- angle:
- 2. dissolve (parliament etc)
- beloruse:
- звольніць, адправіць у
адстаўку, скіраваць у
адстаўку
- ĉeĥe:
- odvolat, propustit (ze zaměstnání, z funkce), sesadit, vyloučiv, vylučovat
- france:
- congédier (licencier), chasser (licencier), dégager de ses obligations, démettre de ses fonctions, démissionner (tr, démettre), démobiliser (un militaire), déposer (un monarque), désengager (un militaire), exclure (d'une organisation), évincer (d'une fonction), licencier (limoger), limoger, radier des effectifs, rayer de dessus l'état (vx,
limoger), rayer des cadres, rayer des effectifs, relever de ses fonctions, remercier (licencier), renvoyer (licencier), révoquer (limoger), mettre à la porte
(licencier), lourder (licencier), vider (fam., licencier), virer (fam., licencier) ne~igebla:
inamovible
(qu'on ne peut renvoyer).
- germane:
- entlassen, beseitigen
- hebree:
- לפטר
- hispane:
- despedir (de un cargo o puesto laboral), expulsar (de un cargo o puesto laboral), deponer, destituir ne~igebla:
funcionario, no despedible.
- hungare:
- elbocsát
(állásából), felment
(hivatalából) ne~igebla:
elmozdíthatatlan
(hivatalából).
- pole:
- usunąć, wydalić, zwolnić
- ruse:
- 1. уволить в отставку, исклчить (из организации) 2. распустить (парламент и т.п.) 3. отменить
- slovake:
- vylúčiť zo spoločenstva
eksigo
- 1.
-
Senigo je antaŭa funkcio:
mi estas kontraŭ la eksigo de Ivagin el la
partio
[15];
mi ricevis eksigon kaj krom ĝi nur panbulon kaj kvar
groŝojn
[16].
- 2.
-
La ago eksigi2
kolektivan organon1.b:
la oficiala letero de la Varsovia Ĉefurba Oficejo, per kiu
almenaŭ morale nuligiĝas la decido de 17 okt 1985 pri
eksigo de la tiama Ĉefa Estraro de PEA
[17].
- angle:
- 2. dissolution (of parliament etc)
- beloruse:
- 1. звальненьне, пазбаўленьне пасады
- ĉeĥe:
- absolutorium, odvolání, propuštění, sesazení, svržení, zbavení funkce
- france:
- congédiement, déposition (d'un monarque), exclusion (d'une organisation), licenciement, limogeage, renvoi (licenciement), révocation (limogeage)
- germane:
- 1. Entlassung, Kündigung
- hispane:
- despido, expulsión, destitución
- ruse:
- 1. увольнение, отставка, снятие с должности, с поста, освобождение от должности 2. роспуск (парламента и т.п.)
- slovake:
- odvolanie, zbavenie funkcie
eksiĝi
-
Memvole aŭ kontraŭvole forlasi sian oficon,
funkcion, postenon, rangon, membrecon:
ili malebligis pluan karieron de anoncisto, do li
eksiĝis
[18];
malpermesi parlamentanojn elektitajn per partia listo
eksiĝi de tiu partio sen eksiĝi kiel parlamentano
[19].
rezigni,
forlasiabdiki,
demisii
Rim.:
Komparon de la sinonimoj vd sub
abdiki.
- beloruse:
- пайсьці ў
адстаўку
- france:
- démissionner, défroquer (quitter l'état
monastique), se défroquer (quitter l'état
monastique), se démettre
(démissionner), se retirer (d'une fonction)
- germane:
- weggehen, abdanken
- hebree:
- להתפטר
- hispane:
- dimitir, despedirse (de un cargo o puesto laboral)
- hungare:
- leköszön, lemond
- pole:
- abdykować, podać się do dymisji, ustąpić
- ruse:
- выйти в отставку
eksiĝo
-
Ago eksiĝi:
ili decidis ĉiuj iri al la reĝo kaj peti eksiĝon
[20];
eksiĝo de la Eŭropa Komisiono
[21].
- beloruse:
- адстаўка, зыход з
пасады
- france:
- démission, départ (démission), retrait (démission)
- germane:
- Ausscheiden, Entlassung
- hebree:
- התפטרות
- hispane:
- dimisión, renuncia
- pole:
- abdykacja, dymisja, ustąpienie
- ruse:
- отставка
foreksigi
- (malofte)
Eksigi1:
mi foreksigos miajn komizojn kaj vin mi petos, ke sur ilian
lokon
vi elektu por mi komizinojn el la nombro de viaj protektatinoj
Marta
.
- ĉeĥe:
- vyhodit z práce
- germane:
- entlassen, kündigen
- hispane:
- despedir (dejar sin trabajo)
- slovake:
- vyhodiť z práce