*kulp/a UV
*kulpa
- 1.
- 
                              (iu) Intence aŭ konscie plenuminta ion riproĉindan
                              aŭ punindan:
                              
                                 ŝia fratino en ĉio estas kulpa
                                 [1];
                                 
                              
                                 vere ni estas kulpaj pro nia frato, ĉar ni vidis la suferadon de lia animo,
                                 […] sed ni ne aŭskultis
                                 [2];
                                 
                              
                                 mi scias, Malanja, ke mi multe estas kulpa antaŭ vi
                                 
                                    FK
                                    
                                    ;
                                 
                              
                                 ŝi nun opiniis, ke la homoj estas kulpaj pri ŝia senlima mizero
                                 
                                    Marta
                                    
                                    ;
                                 
                              
                                 la pastro sciiĝis pri la malapero de la sebo kaj la ĉapo [kaj] li tuj
                                 divenis, kiu estis kulpa en tio ĉi
                                 
                                    FK
                                    
                                    ;
                                 
                              
                                 [ili] estas ja kulpaj pri la krimo
                                 
                                    VivZam
                                    
                                    ;
                                 
                              
                                 kion (pri kio) ni estas kulpaj
                                 [3]?
                                 
                              
                                 mi, per Dio, ne estas kulpa, nek anime, nek korpe
                                 [4]!
                                 
                              
                                 je nenia perfido kontraŭ li mi faras min kulpa
                                 
                                    BdV
                                    
                                    .
                                 
                               krima1,
                           responsa krima1,
                           responsa
- 2.
- (io) Kaŭzanta iun malbonon, malfeliĉon: la birdetoj en la arbetaĵoj timigite leviĝis en la aeron! pri tio mia malbeleco estas kulpa, pensis la anasido [5]; en tiu ĉi „malfeliĉo“ estos kulpa ne la lingvo internacia, sed la aliiĝintaj konvinkoj kaj opinioj de la homoj FK .
1.
                           
                           L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 21
2. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 42:21
3. Frederiko Schiller, trad. L. L. Zamenhof: La rabistoj, Akto Unua
4. N. V. Gogol, trad. L. L. Zamenhof: La Revizoro, Akto kvara
5. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Malbela anasido
                  2. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 42:21
3. Frederiko Schiller, trad. L. L. Zamenhof: La rabistoj, Akto Unua
4. N. V. Gogol, trad. L. L. Zamenhof: La Revizoro, Akto kvara
5. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Malbela anasido
- angle:
- guilty (adj)
- beloruse:
- вінаваты
- ĉeĥe:
- vinen (něčím), viný
- ĉine:
- 有罪 [yǒuzuì], 有过错 [yǒuguòcuò], 有過錯 [yǒuguòcuò], 該罰 [gāifá], 该罚 [gāifá]
- france:
- coupable, fautif
- germane:
- schuldig
- hispane:
- culpable (adj.)
- hungare:
- vétkes, bűnös
- indonezie:
- bersalah
- japane:
- 罪のある [ざいのある], 過ちを犯した [あやまちをおかした]
- katalune:
- culpable
- nederlande:
- schuldig
- pole:
- winny, winien, grzeszny
- portugale:
- culpado (adj.), delituoso, faltoso
- rumane:
- vinovat
- ruse:
- виновный, виноватый
- slovake:
- vinný
- svede:
- skyldig
- tibete:
- ཉེས་ཅན་
- ukraine:
- винний, винуватий
kulpi
                     (x)
                  - 1.
- 
                              (iu) Esti kulpa pri io riproĉinda aŭ puninda:
                              
                                 kion kulpis kontraŭ vi la lacertoj? – demandis ŝi ridante
                                 
                                    IKr
                                    
                                    ;
                                 
                              
                                 vi kulpas pri ŝia morto
                                 
                                    QuV
                                    
                                    !
                                 
                              
                                 mi scias, mi kulpas, mi faris la eraron, sed neniu scias, kiom kostas al mi ĉi
                                 tiu eraro
                                 
                                    Metrop
                                    
                                    ;
                                 
                              
                                 ŝi abomenas min pro mia nigra haŭto, ĉu mi kulpas la haŭton
                                 
                                    SkandalJozef
                                    
                                    ?
                                 
                               krimi,
                           peki,
                           responsi,
                           ŝuldi krimi,
                           peki,
                           responsi,
                           ŝuldi
- 2.
- 
                              (io) Kaŭzi ion malbonan, malfeliĉan:
                              
                                 verdire kulpas en tio la senkonscia ligiteco al la nacia gepatra lingvo
                                 
                                    Lanti
                                    
                                    ;
                                 
                              
                                 damno al vi, kulpas ne la orkestro sed via furza muzikaĉo
                                 
                                    KrM
                                    
                                    !
                                 
                              
                                 la troa fervoro de la klubanoj […] kulpis pri aro da […] seriozaj
                                 disputoj
                                 
                                    EeP
                                    
                                    ;
                                 
                              
                                 atendu la toksologian raporton, jes, verŝajne kulpas tiu substanco
                                 
                                    ChC
                                    
                                    .
                                 
                               deveni3 deveni3
- angle:
- to be guilty
- beloruse:
- быць вінаватым
- ĉeĥe:
- být vinen, dopustit se, provinit se, spáchat, zavinit
- france:
- être coupable (faute, crime...), avoir commis (faute, crime...)
- germane:
- schuldig sein
- hispane:
- culpar
- hungare:
- vétkezik, vétkes, bűnös
- indonezie:
- bersalah
- japane:
- 罪がある [ざいがある]
- katalune:
- ésser culpable
- nederlande:
- schuldig zijn
- pole:
- winnym być, zawinić
- rumane:
- vinovat de
- ruse:
- быть виноватым
- slovake:
- byť vinný, previniť sa
- svede:
- vara skyldig
- ukraine:
- бути винним/винуватим (у …)
kulpo
- 1.
- 
                              Tio, pri kio oni estas kulpa:
                              
                                 kia estas mia kulpo, kia estas mia peko, ke vi persekutas min?
                                 [6];
                                 
                              
                                 pardoni al la malamiko lian kulpon
                                 [7];
                                 
                              
                                 konfesi sian kulpon
                                 [8];
                                 
                              
                                 Kristo [estis] krucumita pro la kulpoj homaj
                                 
                                    VivZam
                                    
                                    ;
                                 
                              
                                 ilia tuta kulpo konsistis nur en tio, ke [ili] alpaŝadis al la
                                 prijuĝado kun antaŭe jam preta konvinko
                                 
                                    FK
                                    
                                    ;
                                 
                              
                                 servantino: tio ĉi ja estas ne mia kulpo! tiu ĉi malpuraĵo jam estis
                                 
                                    FK
                                    
                                    ;
                                 
                              
                                 tio okazis ne per ŝia kulpo
                                 [9];
                                 
                              
                                 frazo […] ne klare komprenebla, […] estas plej ofte ne la
                                 kulpo de la traduka lingvo, sed la kulpo de la aŭtoro mem
                                 [10].
                                 
                              
                                 vizaĝo sen kulpo, sed koro de vulpo
                                 
                                    PrV
                                    
                                    ;
                                 
                              
                                 sendemanda ekprotesto estas ofte
                                 kulpatestoPrV
                                    ;
                                 
                              
                                 de kiu la kulpo, por tiu la puno
                                 (ĉiu devas prirespondi pri siaj
                                    kulpoj)PrV
                                    .
                                 
                               delikto,
                           krimo,
                           peko,
                           ŝuldo delikto,
                           krimo,
                           peko,
                           ŝuldo
- 2.
- La kaŭzo de io malfeliĉa aŭ malbona: tiu ĉi malfeliĉa ringo estas la kulpo de ĉio, diris Fanny FK ; ha, ŝi estis la kulpo, ke ili ne povis flugi sufiĉe rapide [11]! kie estas do la kulpo, ke en Sovetunio Esperanto-Movado velkis kaj mortis EeP ?
6.
                           
                           trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 31:36
7. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 29
8. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, Ĉapitro XX
9. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, Ĉapitro XIV
10. L. L. Zamenhof: Lingvaj Respondoj, 2. La verkaro de Zamenhof
11. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Sovaĝaj cignoj
                  7. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 29
8. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, Ĉapitro XX
9. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, Ĉapitro XIV
10. L. L. Zamenhof: Lingvaj Respondoj, 2. La verkaro de Zamenhof
11. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Sovaĝaj cignoj
- angle:
- guilt (noun)
- beloruse:
- віна
- ĉeĥe:
- culpa, provinění, vina, zavinění
- ĉine:
- 罪疚 [zuìjiù], 罪責 [zuìzé], 罪责 [zuìzé]
- france:
- culpabilité, faute
- germane:
- Schuld
- hispane:
- culpa
- hungare:
- vétek, bűn
- indonezie:
- kesalahan, dosa
- japane:
- 罪 [ざい], とが, 過失 [かしつ]
- katalune:
- culpa, falta, erro
- nederlande:
- schuld
- pole:
- wina
- rumane:
- eroare
- ruse:
- вина
- slovake:
- previnenie
- svede:
- skuld
- ukraine:
- вина, провина
kulpigi
                     (tr)
                  - 
                              Rigardi iun kiel kulpan; deklari ies kulpecon:
                              
                                 kulpigi ŝin pri malŝparemeco neniu povus
                                 [12];
                                 
                              
                                 li kulpigis min antaŭ vi kaj kaŭzis al mi tian honton
                                 [13]!
                                 
                              
                                 mi volas vidi la kulpigitajn pri la atako kontraŭ mia domo
                                 [14];
                                 
                              
                                 nun kiun pravigi kaj kiun kulpigi, mi certe kaj tute ne povus klarigi
                                 
                                    FK
                                    
                                    ;
                                 
                              
                                 oni min kaptis, juĝe kulpigis min, faris al mi turmentan proceson
                                 [15];
                                 
                              
                                 vi ne devas kulpigi min pro tio, ke mi ne plenumis vian deziron
                                 
                                    Marta
                                    
                                    ;
                                 
                              
                                 kiu tro sin pravigas, tiu mem sin
                                 kulpigas
                                 PrV
                                    .
                                 
                               akuzi akuzi denunci,
                           kalumnii denunci,
                           kalumnii
12.
                           
                           H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Neĝa reĝino
13. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro VI
14. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro XI
15. Frederiko Schiller, trad. L. L. Zamenhof: La rabistoj, Akto Tria
                  13. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro VI
14. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro XI
15. Frederiko Schiller, trad. L. L. Zamenhof: La rabistoj, Akto Tria
- angle:
- charge (vt, as guilty), blame (vt)
- beloruse:
- вінаваціць, абвінавачваць
- ĉeĥe:
- (ob)vinit, klást za vinu, nařknout, rekriminovat
- ĉine:
- 咎 [jiù], 罪 [zuì], 指責 [zhǐzé], 指责 [zhǐzé], 罵 [mà], 骂 [mà], 被指控 [bèizhǐkòng], 訶 [hē], 诃 [hē], 埋 [mán]
- france:
- inculper
- germane:
- beschuldigen
- hungare:
- vádol, gyanúsít
- indonezie:
- menyalahkan
- japane:
- 罪を責める [ざいをせめる]
- katalune:
- culpar, inculpar, acusar
- nederlande:
- beschuldigen
- pole:
- obwiniać, winić, oskarżać
- rumane:
- acuza, să vină
- ruse:
- обвинять, винить
- slovake:
- obviniť, viniť
- svede:
- beskylla
- tibete:
- སྐྱོན་བཙུག་བྱེད་
- ukraine:
- винити, обвинувачувати, звинувачувати
kulpulo
- angle:
- culprit
- beloruse:
- вінаваты (наз.)
- ĉeĥe:
- pachatel, provinilec, viník
- ĉine:
- 主犯 [zhǔfàn]
- france:
- coupable (subst.), fautif (subst.)
- germane:
- Schuldiger, Beschuldigter
- hispane:
- culpable (subst.)
- indonezie:
- pelaku (kesalahan, kejahatan, dsb.)
- japane:
- 罪人 [つみびと], 犯人 [はんにん]
- pole:
- winowajca, winna osoba
- rumane:
- delincvent, găsit vinovat
- slovake:
- delikvent, vinník
- ukraine:
- винуватець, провинник, провинець
senkulpa
- 1.
- Ne kulpa: mi tamen kredas, ke li estas senkulpa FK ; kovri senkulpajn persekutatojn Ifigenio ; verŝi senkulpan sangon [18].
- 2.
- 
                              Sen ĉia kulpo, neniam kulpinta, morale sendifekta:
                              
                                 io ekpikis la koron de Doroteo, kvazaŭ la rigardo de la senkulpa infano
                                 trabruligus lin
                                 
                                    FK
                                    
                                    ;
                                 
                              
                                 tiu senkulpa ĝojo
                                 [19]!
                                 
                              
                                 ŝi per sia senkulpa kaj tuŝanta voĉo ekkriis
                                 
                                    BdV
                                    
                                    ;
                                 
                              
                                 senkulpa amo perdas sian rozon
                                 
                                    Hamlet
                                    
                                    ;
                                 
                              
                                 ĝi estis afero tute senkulpa, ĉar ĝi prezentis nur konsilon
                                 [20].
                                 
                               naiva,
                           nobla1,
                           senpeka naiva,
                           nobla1,
                           senpeka
18.
                           
                           trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Jesaja 59:7
19. Frederiko Schiller, trad. L. L. Zamenhof: La rabistoj, Akto Tria
20. L. L. Zamenhof: Lingvaj Respondoj, 14. Gramatikoj
                  19. Frederiko Schiller, trad. L. L. Zamenhof: La rabistoj, Akto Tria
20. L. L. Zamenhof: Lingvaj Respondoj, 14. Gramatikoj
- angle:
- innocent (adj)
- beloruse:
- невінаваты, бязьвінны
- ĉeĥe:
- benigní, nevinný, neškodný
- ĉine:
- 无辜 [wúgū], 無辜 [wúgū], 无罪 [wúzuì], 無罪 [wúzuì], 天真 [tiānzhēn], 清白 [qīngbái], 純潔 [chúnjié], 纯洁 [chúnjié], 未醒 [wèixǐng], 淸白 [qīngbái], 清白 [qīngbái], 无知 [wúzhī], 無知 [wúzhī], 无过错 [wúguòcuò], 無過錯 [wúguòcuò], 童貞 [tóngzhēn], 童贞 [tóngzhēn]
- france:
- innocent (adj.)
- germane:
- unschuldig, frei von Schuld
- hungare:
- vétlen, ártatlan
- indonezie:
- 1. tidak bersalah, tak bersalah 2. polos, tak berdosa, tidak berdosa
- japane:
- 罪のない [つみのない], 無実の [むじつの]
- katalune:
- innocent
- nederlande:
- onschuldig
- pole:
- niewinny
- rumane:
- nevinovat
- ruse:
- невиновный, безвинный
- slovake:
- benígny, neškodný
- svede:
- oskyldig
- ukraine:
- невинний, безвинний, безневинний
senkulpeco
 Foresto de kulpo:
                              
                                 li […] aranĝos, ke oni liberigu min, ĉar
                                 li konis mian senkulpecon
                                 [21];
                                 
                              
                                 se ili pruvos sian senkulpecon, mi redonos al ili mian favoron, en la kontraŭa
                                 okazo
                                 [22];
                                 
                              
                                 senkulpeco kaj justeco defendu min
                                 [23];
                                 
                              
                                 en senkulpeco de mia koro kaj en pureco de miaj manoj mi faris tion
                                 [24];
                                 
                              
                                 la unua ministro de la kortego gratulis min per sukerdolĉaj vortoj pro la
                                 eltrovo de mia senkulpeco
                                 [25];
                                 
                              
                                 ho ĉielo, aŭdu la voĉon de la senkulpeco
                                 
                                    FK
                                    
                                    ! Foresto de kulpo:
                              
                                 li […] aranĝos, ke oni liberigu min, ĉar
                                 li konis mian senkulpecon
                                 [21];
                                 
                              
                                 se ili pruvos sian senkulpecon, mi redonos al ili mian favoron, en la kontraŭa
                                 okazo
                                 [22];
                                 
                              
                                 senkulpeco kaj justeco defendu min
                                 [23];
                                 
                              
                                 en senkulpeco de mia koro kaj en pureco de miaj manoj mi faris tion
                                 [24];
                                 
                              
                                 la unua ministro de la kortego gratulis min per sukerdolĉaj vortoj pro la
                                 eltrovo de mia senkulpeco
                                 [25];
                                 
                              
                                 ho ĉielo, aŭdu la voĉon de la senkulpeco
                                 
                                    FK
                                    
                                    !
21.
                           
                           Ratimir: Rat i Mir, en: Vivprotokoloj, 2009
22. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 3, Ĉapitro XVI
23. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Psalmaro 25:21
24. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 20:5
25. Frederiko Schiller, trad. L. L. Zamenhof: La rabistoj, Akto Tria
                  22. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 3, Ĉapitro XVI
23. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Psalmaro 25:21
24. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 20:5
25. Frederiko Schiller, trad. L. L. Zamenhof: La rabistoj, Akto Tria
- angle:
- innocence
- beloruse:
- адсутнасьць віны, бязьвіннасьць, невінаватасьць
- ĉeĥe:
- nevina, nevinnost
- ĉine:
- 无辜 [wúgū], 無辜 [wúgū], 童心 [tóngxīn], 无害 [wúhài], 無害 [wúhài], 无瑕 [wúxiá], 無瑕 [wúxiá]
- france:
- innocence
- germane:
- Unschuld
- indonezie:
- kepolosan
- pole:
- niewinność
- rumane:
- nevinovăție, integritate
- slovake:
- nevina
- ukraine:
- невинність
senkulpigi
                     (tr)
                  - 1.
- 
                              Rigardi iun kiel nekulpan pri io; deklari ies nekulpecon:
                              
                                 senkulpigi antaŭ la tribunalo
                                 [26];
                                 
                              
                                 antaŭ atestantoj // Konfeso mia senkulpigu min
                                 
                                    Hamlet
                                    
                                    ;
                                 
                              
                                 ili tenis ŝin en ama rememoro, faradis al ŝi neniajn riproĉojn kaj trovadis
                                 senkulpigojn por ŝi
                                 
                                    BdV
                                    
                                    .
                                 
                               absolvi,
                           malkondamni,
                           rehabiliti1 absolvi,
                           malkondamni,
                           rehabiliti1
- 2.
- 
                              Peti pardonon, por si aŭ alia, prezentante kialon aŭ pretekston;
                              ekskuzi:
                              
                                 [li] devis kanti, sed […] senkulpigis
                                 sin per malvarmumo
                                 [27];
                                 
                              
                                 vere mi ne vidis! sin senkulpigis Eunana, frapante sian bruston
                                 [28];
                                 
                              
                                 fraŭlino petegas de ŝia markizina Moŝto, ke ŝi bonvolu ŝin senkulpigi, se ŝi
                                 ne montriĝas por la tagmanĝo
                                 
                                    KPr
                                    
                                    .
                                 
                               pardonpeti,
                           preteksti pardonpeti,
                           preteksti
26.
                           
                           B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 3, Ĉapitro IV
27. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Fluganta kofro
28. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro IV
                  27. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Fluganta kofro
28. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro IV
- angle:
- declare innocent (vt), absolve (vt)
- beloruse:
- апраўдаць, зьняць абвінавачаньне
- ĉeĥe:
- exkulpovat, omlouvat, omluvit, ospravedlnit, vyvinit, zbavit viny, zprostit obvinění, zprostit viny
- ĉine:
- 1. 卸压 [xièyā], 卸壓 [xièyā] 2. 抱歉 [bàoqiàn], 致歉 [zhìqiàn]
- france:
- innocenter
- germane:
- 1. entlasten 2. entschuldigen
- hungare:
- felment, menteget
- indonezie:
- 1. membebaskan (dr kesalahan) 2. memaafkan
- japane:
- 罪がないと言う [ざいがないという], 弁明する [べんめいする]
- katalune:
- exculpar, absoldre, disculpar
- nederlande:
- verontschuldigen
- pole:
- uniewinniać
- rumane:
- achita, să-mi cer scuze
- ruse:
- оправдать, снять обвинение
- slovake:
- ospravedlniť, zbaviť viny
- ukraine:
- виправдовувати, виправдувати, визнавати невинним
senkulpulo
- 1.
- Tiu, kiu ne kulpas: suferis senkulpuloj VivZam ; [ĉu] kuraĝus mi subpremi, nigrigi senkulpulon [29]?
- 2.
 Iu sen ĉia kulpo, neniam kulpa (kia infano, sanktulo kc), morale sendifekta:
                              
                                 senkulpulon kaj virtulon ne mortigu
                                 [30];
                                 
                              
                                 li staros tie ĉi, la kompatinda senkulpuleto, por min devigi al la daŭrado de
                                 la vivo, por min ami, min subteni, kaj min konsoli
                                 
                                    KPr
                                    
                                    . Iu sen ĉia kulpo, neniam kulpa (kia infano, sanktulo kc), morale sendifekta:
                              
                                 senkulpulon kaj virtulon ne mortigu
                                 [30];
                                 
                              
                                 li staros tie ĉi, la kompatinda senkulpuleto, por min devigi al la daŭrado de
                                 la vivo, por min ami, min subteni, kaj min konsoli
                                 
                                    KPr
                                    
                                    . naivulo,
                           noblulo naivulo,
                           noblulo
29.
                           
                           J. Racine, trad. G. Lagrange: Fedra, 1991
30. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Eliro 23:7
                  30. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Eliro 23:7
- angle:
- innocent (noun)
- beloruse:
- невінаваты (наз.)
- france:
- innocent (subst.)
- germane:
- Unschuldiger
- indonezie:
- 1. orang yang tidak bersalah 2. orang yang tidak berdosa
- pole:
- niewinny (osoba)
- rumane:
- nevinovații
kulpe de
                     (prepoziciaĵo)
                  - Pro kulpo de: malsaniĝis 300 000 ĉinaj infanoj pro melamino en sekigita lakto, kulpe de fabrikistoj, kiuj deziris rapide riĉiĝi [31].
31.
                           
                           J. Werner: 
                              La epoko venena, 2013
                  - angle:
- by the fault of, because of
- beloruse:
- зь віны
- france:
- par la faute de
- germane:
- verschuldet durch
- indonezie:
- karena, gara-gara, lantaran, sebab, gegara
- pole:
- z winy