*kompat/i PV

*kompati

(x)
Senti kortuŝon pro ies malfeliĉo kaj deziron ĝin malakrigi: kompati iun; kompati ies doloron; ĉu vi ankaŭ ne devis kompati vian kunserviston, kiel mi kompatis vin? [1]; [ili] vian mizeron ekkompatis [2]; pli feliĉa estas martelo insultata, ol amboso kompatata PrV ; virtulo kompatas (indulgas, ŝparas) la vivon de sia bruto [3]; ne troviĝu kompatanto por liaj orfoj [4]. VD:kondolenci.
1. La Nova Testamento, Mateo 18:33
2. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, Ĉapitro XVI
3. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Sentencoj 12:10
4. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Psalmaro 109:12
angle:
pity, have compassion for, feel compassion for, have pity for, have mercy on, be sorry for, commiserate with
beloruse:
шкадаваць, спагадаць, спачуваць
ĉeĥe:
mít soucit s někým, mít soustrast s někým, politovat někoho, slitovat se nad někým
france:
plaindre (avoir de la compassion), s'apitoyer (de, sur), s'attendrir (sur), avoir de la compassion (pour), compatir (à), avoir pitié (de)
germane:
bemitleiden, bedauern, Mitleid haben
hispane:
compadecer
hungare:
megszán, sajnál jobb száz irigy, mint egy szánó.
nederlande:
medelijden hebben met, compassie hebben met
pole:
litować się, współczuć
portugale:
compadecer-se, lastimar, ter compaixão, apiedar-se de, condoer-se de
ruse:
жалеть (кого-л.), сочувствовать
slovake:
mať súcit, zmilovať sa, zľutovať sa
ukraine:
змилуватися, співчувати, жаліти, жалувати

kompata

Montranta kompaton, rilata al kompato: vidante ... tiujn vizaĝojn, mizerajn de malsato, denove mi spertis kvazaŭ kompatan senton [5]; mi ne toleras, se knabo kompate min rigardas [6].
5. H. Sienkiewicz trad. L. Zamenhof: Quo vadis?, ĉap. 28
6. trad. K. Bein: Internacia Krestomatio, Patro
beloruse:
спачутлівы, спачувальны, спагадлівы, жаласьлівы
ĉeĥe:
vyjadřující lítost, vyjadřující politování
france:
humain (montrant la compassion), pitoyable (enclin à la pitié), secourable
hungare:
szánakozó, sajnálkozó
nederlande:
deelnemend, meewarig
pole:
współczujący, litujący się
ruse:
сочувствующий, сочувственный, сострадательный
slovake:
vyjadrujúci ľútosť
ukraine:
співчутливий

kompato

Sento de kompatanto: mi ne volas baton, mi ne volas kompaton PrV ; eksenti kompaton al iu [7], pro la suferado de iu [8], por iu FK ; granda kompato moligis ilian koron; (figure) rideto de kompato (afable malestima) EE ; li do aliris, unu post alia, la personojn, pri kies sinteno li dubis, proponante al ili siajn fruktojn, laŭ la sama plenda, kompatveka maniero [9]; Mi etendas Mian manon sur vin kaj pereigas vin [, ĉar] Mi laciĝis de kompatado [10]. VD:koro2
7. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Ruĝaj ŝuoj
8. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Juĝistoj 10:16
9. H. A. Luyken: Pro Iŝtar, ĉap. 14
10. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Jeremia 15:6
angle:
compassion, mercy, pity, sympathy
beloruse:
жаль, спагада, спачуваньне
ĉeĥe:
lítost, slitování, smilování, soucit
france:
compassion, apitoiement, attendrissement (apitoiement), commisération, pitié, sympathie (compassion) s'apitoyer (de, sur), s'attendrir (sur), prendre pitié (de). sourire condescendant. plaintif, attendrissant (qui inspire compassion), geignard (cherchant à inspirer compassion), touchant (qui inspire compassion).
germane:
Mitleid, Erbarmen
hispane:
compasión
hungare:
szánalom, könyörület, sajnálat, szánakozás megszán. szánakozó mosoly. szánalomgerjesztő.
nederlande:
medelijden, compassie medelijden voelen. minachtende glimlach. aandoenlijk, roerend.
pole:
litość, współczucie
rumane:
milă
ruse:
жалость, сожаление, сострадание, сочувствие
slovake:
súcit, ľútosť
tibete:
སྙིང་རྗེ་
ukraine:
милість, співчуття, жаль

kompateco

(arkaismo)
Kompatemo: Dio, estante riĉa en kompateco, [...] nin vivigis en Kristo [11].
11. La Nova Testamento, Al la Efesanoj 2:4
ĉeĥe:
soucitnost, útrpnost
france:
miséricorde, commisération
hungare:
könyörületesség, irgalmasság
nederlande:
compassie (arch.), medelijden (arch.)
pole:
litość, współczucie
ruse:
сожаление, сострадание, сочувствие
slovake:
súcitnosť

kompatema, kompatplena

Inklina al kompato, bonkora: nia Sinjoro ... vi estas la Kompatema, la Pardonema [12]; (figure) ŝi iris al la homo, kies kompatema mano jam donis al ŝi unu fojon laboron Marta ; kompatplena Dio! donu Vi al ŝi la tomban ripozon, kiun mi ne povis havigi al ŝi! [13].
12. trad. I. Chiussi: La Nobla Korano, 1970
13. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Historio
angle:
compassionate, sympathetic, tenderhearted
beloruse:
жаласьлівы, спагадлівы, спачувальны
france:
compatissant, bienveillant, miséricordieux
germane:
mitleidig, barmherzig
hungare:
könyörületes, irgalmas, szánakozó
nederlande:
barmhartig, genadig, goedertieren
pole:
litościwy
ruse:
сострадательный, жалостливый, сочувственный, милосердный
ukraine:
милостивий, співчутливий, жалісливий

kompatemo, kompatemeco

Inklino al kompato; kompata kunsento: la Sinjoro, nia Dio, havas kompatemon kaj pardonemon, kvankam ni defalis de Li [14]; li komencis konsideri, ĉu efektive tiu boneco kaj kompatemo de la kristanoj ne pruvas maltaŭgecon de iliaj animoj [15]; laŭ Via granda kompatemeco elstreku miajn pekojn [16]. SIN:kompateco
14. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Daniel 9:9
15. H. Sienkiewicz trad. L. Zamenhof: Quo vadis?, ĉap. 29
16. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Psalmaro 51:1
beloruse:
спагада, спачуваньне, літасьць
ĉeĥe:
lítostivost (povaha)
france:
compassion, pitié, sympathie (compassion)
hungare:
könyörületesség, irgalmasság
nederlande:
barmhartigheid
pole:
litość, współczucie
ruse:
сочувствие, милосердие, сострадание
slovake:
ľútostivosť

kompatigi

(tr)
Fari, ke iu kompatu al vi: pli bone estas enviigi ol kompatigi PrV ; ĝi ne estis aparte bela, kiel ja multaj vagantaj hundoj, sed ĝi ŝajnis malsovaĝa kaj min ne malmulte kompatigis [17]. VD:plendi
17. Monato, Roberto Pigro: Ĉiam pli malalten, 2011
angle:
move to compassion, incite to pity
beloruse:
кранаць, разжальваць, расчульваць
france:
faire pitié (à), apitoyer, attendrir (apitoyer), émouvoir (apitoyer), toucher (apitoyer) mieux vaut l'envie que la pitié.
hungare:
inkább irigyeljenek, mint sajnáljanak.
nederlande:
medelijden opwekken, vertederen, vermurwen
pole:
wzbudzać litość
ruse:
разжалобить, тронуть (разжалобить)

kompatinda

Inda je kompato: miaj kompatindaj floroj tute forvelkis! [18]; kiu vidis la vizaĝon de Afrodito, ne estas kompatinda [19]. VD:malfeliĉa
18. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Floroj de la malgranda Ida
19. H. Sienkiewicz trad. L. Zamenhof: Quo vadis?, ĉap. 50
angle:
deplorable, miserable, piteable, poor
beloruse:
жаласны, варты жалю, бедны
ĉeĥe:
politováníhodný, ubohý
france:
pauvre (pitoyable), affligeant, infortuné, lamentable, malheureux (pitoyable), misérable (pitoyable), piteux, qui inspire pitié, pitoyable (qui inspire pitié), à plaindre
hungare:
sajnálatra méltó, szánandó, szerencsétlen, szegény (szánandó)
nederlande:
beklagenswaardig
pole:
biedny, żałosny
ruse:
жалкий, бедный (достойный сочувствия), достойный сочувствия
slovake:
poľutovaniahodný, úbohý
ukraine:
жалюгідний, бідний, нещасний, бідолашний

kompatindaĵo

Malfeliĉiga okazo aŭ ekzistaĵo, kiu instigas al kompato: ĝi estas vera kompatindaĵoZ .
beloruse:
бядача
france:
désolation (incitant à la pitié)
pole:
biedactwo
rumane:
sărăcuțul

kompatindulo

Homo, kiun oni emas kompati: kion do ŝi volas ankoraŭ de tiu kompatindulo, li ja plu ne vivas! Marta ; li eĉ ne divenas, kompatindulo, ke li estas jam pli ombro ol homo [20].
20. H. Sienkiewicz trad. L. Zamenhof: Quo vadis?, ĉap. 15
beloruse:
бядак, гаротнік, бедалака, небарака
ĉeĥe:
chudák, ubožák
france:
pauvre (subst., personne pitoyable), pauvre hère, malheureux (subst., personne pitoyable), misérable (subst., personne pitoyable)
hungare:
szerencsétlen ember, sajnálatra méltó ember
nederlande:
stakker
pole:
biedaczysko, nieborak
slovake:
chudák, úbožiak
ukraine:
бідолаха, бідняк, бідняга, бідачисько, небога

ekkompati

(tr)
Eksenti kompaton: la Eternulo ekkompatos Jakobon, kaj denove elektos Izraelon, kaj reloĝigos ilin en ilia lando [21]; sekiĝu la mano de tiu, kiu kurus helpi lin, ekkompatinte lian mizeron [22].
21. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Jesaja 14:1
22. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, ĉap. 25
france:
s'apitoyer (de, sur), s'attendrir (sur), prendre en pitié
hungare:
megsajnál, megszán, megkönyörül
nederlande:
medelijden krijgen met
pole:
rozczulać
rumane:
agitație
ruse:
пожалеть (кого-л.)

malkompata

(malofte)
Senkompata: morta danĝero minacas lin de malkompataj malamikoj [23].
23. H. A. Luyken: Pro Iŝtar, ĉap. 14
ĉeĥe:
nelítostný
france:
implacable, intraitable (impitoyable)
hungare:
irgalmatlan, kegyetlen
nederlande:
onbarmhartig
pole:
bezlitosny, okrutny
rumane:
nemilos, crud
ruse:
безжалостный
slovake:
bezcitný, neľútostný

memkompato

Kompato al si mem: li estis plena je memkompato kaj alte taksis la okazon malkovri ĉion al aŭskultanto [24].
24. Harry Harrison, trad. Reinhard Fössmeier k.a.: Naskiĝo de la rustimuna ŝtalrato, ĉap. 2
ĉeĥe:
sebelítost
france:
apitoiement sur soi
germane:
Selbstmitleid
hungare:
önsajnálat
nederlande:
zelfbeklag
pole:
rozczulenie, użalanie się nad sobą
rumane:
autocompătimire, sensibilitate
ruse:
жалость к себе
slovake:
sebaľútosť

senkompata, malkompatema

Ne inklina al kompato, senkora, kruela, severa; malkompata: ĉiam la infanaj buŝoj parolis senkompatajn vortojn pri ŝi [25]; (figure) lian kapon, surŝutitan per la cindro, senkompate bruligis la suno [26]; sen iu azilo, en kiu mi povintus forsavi min de miaj malkompatemaj persekutantoj [27].
25. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, Knabino kiu paŝis sur panon
26. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, ĉap. 21
27. Jean-Jacques Rousseau, trad. André Gilles: La revadoj de soleca promenanto, Tria promenado
angle:
hard-hearted, hard, harsh, implacable, merciless, pitiless, ruthless, uncompassionate, unfeeling
beloruse:
бязьлітасны, сіберны, жорсткі
ĉeĥe:
bezcitný, krutý, nelítostný, nemilosrdný, neúprosný
france:
impitoyable, qui ne se laisse pas apitoyer, inflexible (impitoyable), intransigeant (impitoyable), sans pitié impitoyablement, implacablement, sans pitié.
hungare:
könyörtelen, kíméletlen, szívtelen, irgalmatlan könyörtelenül, kíméletlenül.
nederlande:
onbarmhartig onbarmhartig (bw.).
pole:
bezlitosny
ruse:
безжалостный
slovake:
bezcitný, nemilosrdný, neľútostný
ukraine:
безжалісний, безсердечний, жорстокий

senkompateco, malkompatemo

Eco de iu senkompata: (figure) la rigida kolumo de la ĉemizo kun ordinara senkompateco sin apogis je razita mentono [28]; en [la diskutoj] oni notas la vivkarecon, senlaborecon, malkompatemon de la entreprenistoj [29].
28. I. Turgenjev, trad. K. Bein: Patroj kaj filoj, ĉap. 5
29. V. Varankin: Metropoliteno, ĉap. 3
beloruse:
бязьлітаснасьць, бязжаласьлівасьць
france:
absence de pitié, absence de compassion, inflexibilité (absence de pitié), implacabilité (absence de pitié), intransigeance (absence de pitié)
hungare:
könyörtelenség, irgalmatlanság, kíméletlenség, szívtelenség
nederlande:
onbarmhartigheid
pole:
bezlitosność, okrutność
rumane:
inflexibilitate, cruzime
ruse:
безжалостность

administraj notoj

pri ~igi: 
    Kontroli la ekz-on en PrV. Laux mia elektronika versio
    temas pri "enviigxi" k "kompatigxi".
    [MB]
pri kompat/i : 
  Koherigi oficialecojn: radiko (2a OA), ~i (F)!
  [MB]
~indaĵo: Mankas verkindiko en fonto.