*manĝ/i PV

*manĝi

(tr)
1.
Maĉi kaj gluti nutraĵon; sin nutri: la fruktojn de la arboj de la ĝardeno ni povas manĝi [1]; Adam manĝis la malpermesitan frukton [2]; li bakis macojn, kaj ili manĝis [3]; mi manĝos la ĉasaĵon de mia filo [4]; manĝi la rostitan cervon [5]; ĉiuj manĝis kaj satiĝis [6]; mi malsatis, kaj vi ne donis al mi manĝi, mi soifis, kaj vi ne donis al mi trinki [7]; de du tagoj ŝi ricevis absolute nenion por manĝi [8]; la infano ploras, ĉar ĝi volas manĝi [9]; doni por manĝi al birdoj; kelke da rostitaj terpomoj kaj bongustan grasan pecon da ŝinko ŝi ricevis […] kaj ĝin manĝis kun apetito [10]; instruas mizero manĝi panon sen butero PrV ; ĉiu manĝas, kiel li aranĝas PrV .
2.
(io) Konsumi: (figure) rusto manĝas feron, ĉagreno la koron PrV .
3.
(figure) Avide karesi: la Asiriano manĝis ŝin per la rigardo, kaj ŝi ridanta kaj hontanta jen murmuretis al li […] jen sin deturnis de li, ŝajnigante koleron [11]; manĝi amatinon per kisoj.
afrikanse:
 eet
albane:
 hani
amhare:
 ብላ
angle:
 eat
arabe:
1. أكَلَ -ُ أَكْلاً
armene:
 ուտել
azerbajĝane:
 yemək
beloruse:
 есьці, паядаці, з'ядаці
bengale:
 খাওয়া
birme:
 စား
bosne:
 jesti
bretone:
 debriñ
bulgare:
 ям, храня се
ĉeĥe:
 jíst
ĉine:
 吃 [chᗻ]
dane:
 spise
estone:
 sööma
eŭske:
 jan
filipine:
 kumain
france:
 manger
galege:
 comer
germane:
 essen 2. fressen 3. verschlingen
guĝarate:
 ખાય
haitie:
 manje
haŭse:
 ku ci
hebree:
 לאכול
hinde:
 खाने
hispane:
 comer
hungare:
 eszik
ide:
 manjar
igbe:
 eri
indonezie:
 makan
irlande:
 ithe
islande:
 borða
japane:
 食べる
jave:
 mangan
jide:
 עסן
jorube:
 jẹ
kanare:
 ತಿನ್ನಲು
kartvele:
 ჭამა
kazaĥe:
 жеу
kimre:
 bwyta
kirgize:
 жеш
kmere:
 បរិភោគ
koree:
 식사
korsike:
 mangiare
kose:
 nidle
kroate:
 jesti
kurde:
 xwarin
latine:
 manducare
latve:
 ᗣst
laŭe:
 ກິນອາຫານ
litove:
 valgyti
makedone:
 јадете
malagase:
 mihinana
malaje:
 makan
malajalame:
 ഭക്ഷണം
malte:
 jieklu
maorie:
 kai
marate:
 खाणे
monge:
 noj
mongole:
 идэж
nederlande:
 eten (ww.)
nepale:
 खान
njanĝe:
 kudya
okcidentfrise:
 ite
panĝabe:
 ਨੂੰ ਖਾਣ
paŝtue:
 خورئ
pole:
 jeść
portugale:
 comer
ruande:
 kurya
rumane:
 mânca
ruse:
 есть, кушать
samoe:
 ai
sinde:
 کائڻ
sinhale:
 කන්න
skotgaele:
 ithe
slovene:
 jesti
somale:
 cunin
ŝone:
 udye
sote:
 ja
sunde:
 dahar
svahile:
 kula
svede:
 äta
taĝike:
 хӯрдан
taje:
 กิน, รับประทาน
tamile:
 சாப்பிட
tatare:
 ашау
telugue:
 తినడానికి
tibete:
 ཟ་
tokipone:
 moku
turke:
 yemek, yemek yemek
ukraine:
 з’їсти
urdue:
 کھانے
uzbeke:
 ovqat
vjetname:
 ăn
zulue:
 udle

manĝo

1.
Ago manĝi, manĝado: kaj Dio la Eternulo elkreskigis el la tero ĉiun arbon ĉarman por la vido kaj bonan por la manĝo [12]; ĉu vi jam prenis la manĝon? [13] mustardo post la manĝo PrV . VD:Sankta Manĝo
2.
KUI Ago manĝi je difinita diurnotempo aŭ cirkonstanco, laŭ la moroj de la koncerna lando: manĝi sian matenmanĝon [14]; ŝi manĝis sian tagmanĝon [15]; viro faris grandan vespermanĝon, kaj invitis multajn [16]. SUB:matenmanĝo, tagmanĝo, vespermanĝo, intermanĝeto
3.
Manĝaĵo: kaj estis metita antaŭ li manĝo [17]; kaj li donis manĝon al iliaj azenoj [18]; pli bona estas manĝo el verdaĵo, sed kun amo, ol grasa bovo, sed kun malamo [19]; ne manĝu panon de malbondeziranto, kaj ne deziru liajn bongustajn manĝojn [20]; el ĉiuj tiuj ĉi simplaj materialoj mia edzino preparas manĝojn, kiujn mi certe preferas al la manĝoj el la kuirejoj de la plej bonaj hoteloj [21]; de manĝo malriĉula ni guston ne scias PrV ; fremda manĝo havas bonan guston PrV ; la agado „Nutru la infanojn“ en julio, aŭgusto kaj septembro liveris unu milionon da manĝoj al infanoj en Gvatemalo, Rumanio, Malavio kaj Svazilando [22].
afrikanse:
 voedsel
albane:
 ushqim
amhare:
 ምግብ
angle:
2. meal
arabe:
 غذاء
armene:
 սնունդ
azerbajĝane:
 qida
beloruse:
 яда
bengale:
 খাদ্য
birme:
 အစာ
bosne:
 hrane
bretone:
2. pred, pred-boued 3. boued
dane:
 mad
estone:
 toidu
eŭske:
 janaria
filipine:
 pagkain
france:
2. repas
galege:
 alimentos
germane:
 Essen 2. Mahlzeit
guĝarate:
 ખોરાક
haitie:
 manje
haŭse:
 abinci
hinde:
 भोजन
hispane:
2. food
hungare:
 étkezés
ide:
 manjo, repasto
igbe:
 nri
irlande:
 bia
islande:
 matur
japane:
 食品
jave:
 pangan
jide:
 עסנוואַרג
jorube:
 ounje
kanare:
 ಆಹಾರ
kartvele:
 საკვები
kazaĥe:
 тамақ
kimre:
 bwyd
kirgize:
 тамак-аш
kmere:
 អាហារ
koree:
 음식
korsike:
 pastu
kose:
 ukutya
kroate:
 hrana
kurde:
 xûrek
latine:
 cibum
latve:
 pᗑrtika
laŭe:
 ອາຫານ
litove:
 maistas
makedone:
 храна
malagase:
 sakafo
malaje:
 makanan
malajalame:
 ഭക്ഷണം
malte:
 ikel
maorie:
 kai
marate:
 अन्न
monge:
 khoom noj khoom haus
mongole:
 хоол хүнс
nederlande:
 maaltijd 1. maal (maaltijd) 2. maaltijd 3. maal
nepale:
 खाना
njanĝe:
 chakudya
okcidentfrise:
 iten
panĝabe:
 ਭੋਜਨ
paŝtue:
 د خوړو
pole:
1. jedzenie 2. posiłek
portugale:
2. refeição (o ato)
ruande:
 ibiryo
rumane:
2. hrană, mâncare, masă
ruse:
1. еда, приём пищи 2. еда, трапеза 3. еда, блюдо (съестное), кушанье
samoe:
 ai
sinde:
 کاڌو
sinhale:
 ආහාර
skotgaele:
 biadh
slovene:
 hrana
somale:
 cunto
ŝone:
 chikafu
sote:
 lijo
sunde:
 kadaharan
svahile:
 chakula
svede:
 måltid
taĝike:
 таъом
taje:
 อาหาร, มื้ออาหาร
tamile:
 உணவு
tatare:
 ризык
telugue:
 ఆహార
tibete:
 ཁ་ལག་
tokipone:
 moku
ukraine:
 їжа
urdue:
 کھانا
uzbeke:
 ovqat
vjetname:
 thực phẩm
zulue:
 ngokudla

manĝaĵo

Tio, kion oni manĝas: faru por mi bongustan manĝaĵon, kian mi amas [23]; Jozef ordonis plenigi iliajn sakojn per greno kaj […] doni al ili manĝaĵon por la vojo [24]; ili […] pretigis al si manĝaĵon [25]; ŝi tuj metis la manĝaĵojn sur la tablon, kaj tiel ili manĝis la fiŝon, kaj ankaŭ la rostaĵon kaj la kukon [26]; manĝaĵoj estas pretigitaj sur ĉiu fajrejo [27]; laktaj manĝaĵoj, butero kaj fromaĝo [28]; vegetaĵaj manĝaĵoj estas la plej sanigaj; [ĉu] vi ŝtatas tian manĝaĵon, fraŭlineto? [29].
angle:
 food
beloruse:
 страва, ежа, харч
bretone:
 boued
ĉine:
 食物 [shíwù]
france:
 nourriture, met
germane:
 Speise, Essen
hispane:
 comida
hungare:
 étel
ide:
 manjajo
indonezie:
 makanan
nederlande:
 eten (voedsel), voedsel
pole:
 potrawa, jedzenie, strawa, danie (potrawa), żarcie, pożywienie
portugale:
 alimento, comida
rumane:
 aliment, mâncare , nutriție, mîncare, farfurie, grub
ruse:
 еда (то что едят), блюдо (съестное), кушанье
svede:
 mat
taje:
 อาหาร
tokipone:
 moku
turke:
 yiyecek
ukraine:
 їжа, страва
volapuke:
 fid

manĝejo

KUI Loko, kie oni manĝas: [la] sinjorino […] prenis la glaciaĵan telereton en la manon kaj iris en la manĝejon al la kelnero FK ; ni eniris en lokan malgrandan manĝejon kaj mendis kelkajn pladojn [30]; malgraŭ grandaj klopodoj la manĝejo restis senprofita, ĉar al sinjoro A mankis spertoj en la kuirarta fako [31]; la entrepreno McDonald's decidis konstrui novan manĝejon kaj tiel enkonduki nordamerikajn frandaĵojn en nian senofendan komunumon [32]; la tuta bestaro estas en la manĝejo por sin nutri FK ; rabobirdoj elektas la altan konstruaĵon kiel gvatejon kaj manĝejon [33].
30. Usui Hiroyuki: Mia vizito al Tajlando, El popola Ĉinio, 2017-04-01
31. Monato, XU Jinming: ĈINIO: Fabrikoj fermiĝas, postenoj perdiĝas
32. Monato, Garbhan Macaoidh: Ho, tempoj! Ho, moroj!
33. Monato, Roland Rotsaert: Verda nature, science, socie
angle:
 dining room, cafeteria, canteen, dining hall, mess hall
germane:
 Speisesaal, Esszimmer, Kantine
ide:
 manjeyo
nederlande:
 eetkamer, kantine, eetzaal, eetruimte
pole:
 jadłodajnia, jadalnia
portugale:
 cantina, refeitório
rumane:
 sală de mese, sufragerie
taje:
 ร้านอาหาร
ukraine:
 їдальня

manĝegi

(tr)
Avide kaj multe manĝi: mi vidis en la nokta vizio beston kvaran, teruran, monstran, kaj tre fortan […] ĝi manĝegis kaj frakasis, kaj la restaĵon ĝi dispremis per la piedoj [34]; (figure) ĵaluzo manĝegis (dolorigis kaj konsumis) linB ; (figure) necesa estas granda laboro por elterigi Egipton kaj redoni al ĝi la riĉaĵojn, kiujn manĝegis la milito [35].
beloruse:
 пажыраць, жэрці
bretone:
 alfiñ, plaouiañ
france:
 dévorer
germane:
 fressen, verschlingen
hungare:
 fal
nederlande:
 vreten, verorberen, verslinden, schrokken
pole:
 objadać się, pożerać
portugale:
 devorar, empanturrar-se
rumane:
 devora
ruse:
 пожирать, жрать
tokipone:
 moku mute, moku wawa
ukraine:
 пожирати, жерти

manĝeti

(tr)
Iomete, nemulte manĝi, precipe kiam temas pri kroma intermanĝeto: aldoni al la tagmanĝo vi ne bezonas, ĉar ni manĝetos en la kadukulejo, ĉe Artemij Filippoviĉ [36]; la duan tagon vi manĝetis nur salmon [37]; li sidiĝis manĝeti sur la bordo de ia rivero FK .
angle:
 snack, nibble
bretone:
 krignat (debriñ nebeut)
france:
 grignoter
germane:
 schnasseln, naschen, knabbern
ide:
 manjetar
indonezie:
 cemil mengemil, kudap mengudap
nederlande:
 knabbelen, peuzelen
pole:
 przekąsić
portugale:
 petiscar
rumane:
 gustare
ruse:
 перекусить
tokipone:
 moku lili
turke:
 atıştırmak
ukraine:
 злегка закусити, перекусити

manĝigi

(tr)
1.
(iun) Igi manĝanta: manĝigi infanon; malfacile estas matenmanĝigi lernejanojn [38]; virino venadis unu fojon tage por manĝigi la bestojn [39].
2.
(ion al iu) Igi manĝata, doni por manĝi: manĝigi supon al infano; panon, kiun Mi manĝigis al vi en la dezerto [40]; li […] manĝigis al li produktojn de kampoj, nutris lin per mielo [41]; ĝi […] manĝigis al ŝi la mielon de floroj [42].
angle:
 feed
beloruse:
1. карміць, харчаваць 2. скармліваць
bretone:
1. lakaat da zebriñ 2. boueta, magañ
france:
 faire manger, nourrir (faire manger)
germane:
 füttern, ernähren, nähren
hispane:
 dar de comer
hungare:
1. etet
nederlande:
 te eten geven
pole:
1. karmić, posilać 2. żywić, nakarmić, paść
portugale:
 alimentar, dar de comer
rumane:
 hrăni, nutri
ruse:
1. кормить (кого-л. чем-л.) 2. дать поесть, скормить (что-л. кому-л.)
tokipone:
2. pana e moku
turke:
 yedirmek
ukraine:
 годувати

manĝilo

KUI Ajna ilo uzata por manĝado, kiaj telero, tranĉilo, manĝbastoneto...: trovis li nur renversitajn meblojn, disŝiritajn tukojn, rompitajn manĝilojn kaj vitraĵojn ‐ ĉiujn signojn de detruado, sed neniujn loĝantojn [43].
43. Michael Ende, trad. Wolfram Diestel: La Senĉesa Rakonto, Fantomurbo
angle:
 eating utensil, item of cutlery
france:
 couvert (un instrument)
germane:
 (Ess-)Besteckteil, Geschirrstück
hispane:
 cubierto (para comer)
ide:
 manjilo
nederlande:
 eetgerei (een deel)
pole:
 sztuciec
portugale:
 talher
rumane:
 cuțitar
tokipone:
 ilo moku

manĝujo

KUIAGR Ujo el kiu homoj aŭ bestoj manĝas: bovo konas sian aĉetinton, kaj azeno la manĝujon de sia mastro [44]; se besto estas reĝo de bestoj, ĝia manĝujo staros apud la manĝilaro de la reĝo Hamlet ; telero (estas) plata, nur iom kava, manĝujo [45]. SUB:bovlo, gamelo, kripo, telero, trogo.
44. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Jesaja 3
45. UEA: Bazaj Vortoj Kun Ilia Difino
beloruse:
 талерка, міска, паўмісак, макітра
hispane:
 comedero
pole:
 jasło, miska, koryto
portugale:
 cocho
rumane:
 castron, albie
ukraine:
 годівниця, корито, жолоб, ясла, посудина, казанок

*manĝilaro

KUI Tuto de iloj kaj vazoj, kiujn oni uzas por manĝi: oni metis antaŭ mi manĝilaron, kiu konsistis el telero, kulero, tranĉilo, forko, glaseto por brando, glaso por vino kaj telertuketo [46]; mi, male, manĝis tro rapide, kvazaŭ celante malaperigi manĝilaron kaj kokinaĵon de sur tablo [47]; la tuta vojo estas kovrita de pakaĵoj, plastaj manĝilaroj kaj kartonaj tasoj portantaj la M-simbolon de la firmao [48].
46. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 34
47. A. Zecchin: La kokino de nia najbarino, Monato, 1999:3, p. 27a
48. Monato, Garbhan Macaoidh: Ho, tempoj! Ho, moroj!
angle:
 cutlery, silverware
beloruse:
 сталовы прыбор
bretone:
 stalioù (evit debriñ)
france:
 couverts
germane:
 Besteck, (Gesamtheit von) Geschirr und Besteck
hungare:
 étkészlet
ide:
 manjilaro
nederlande:
 eetgerei (het geheel)
pole:
 nakrycie (stołowe), zastawa (stołowa)
portugale:
 talheres
rumane:
 tacâmuri, cuțitărie
ruse:
 столовый прибор
svede:
 servis och bestick
tokipone:
 ilo moku
turke:
 sofra takımı
ukraine:
 столовий прибор

antaŭmanĝaĵo

KUI Krommanĝaĵo por veki apetiton antaŭ ĉefa manĝo (komence de tagmanĝo, vespermanĝo): rafaneto (estas) ofte manĝata kruda kiel antaŭmanĝaĵo [49]. ANT:postmanĝaĵo
angle:
 appetizer, starter, hors d'oeuvre
bretone:
 digor-pred
france:
 entrée (hors-d'œuvre), hors-d'œuvre
germane:
 Vorspeise
indonezie:
 hidangan pembuka
nederlande:
 voorgerecht, voorafje, hors d'oeuvre  aperitivo (antepasto), entrada (refeição)
pole:
 przystawka
rumane:
 gustare
ruse:
 закуска

ĉirkaŭmanĝi

(tr)
Manĝi ĉiuflanke; manĝi ĉe la ĉirkaŭo: [la akridoj] ĉirkaŭmanĝos ĉiujn arbojn, kiuj kreskas ĉe vi sur la kampo [50]; por signo de bona humoro oni ĵetadis al si la ĉirkaŭmanĝitajn ostojn reciproke en la vizaĝon [51].
beloruse:
 аб’есьці, абгрызьці
germane:
 abnagen, abknabbern
pole:
 obgryźć
rumane:
 musca
ukraine:
 об’їдати (навколо)

formanĝi

(tr)
1.
Tute konsumi manĝante: limakoj formanĝis la laktukojn; kiam kato jam formanĝis, forpelado ne helpos PrV ; kiu ĉion formanĝis en tago, malsatos vespere PrV ; ili formanĝis la tutan herbon de la kampo [52]; iuj semoj falis apud la vojo, kaj la birdoj venis kaj formanĝis ilin [53]. VD:mordi.
2.
(figure) Konsumi, detrui: la bordon iom post iom formanĝas la maro; via filo, kiu formanĝis vian havon kun malĉastistinoj [54]; verkado, tradukado, korespondado formanĝis grandan parton de la noktoj VivZam ; tio formanĝis multan tempon; li formanĝas (forglutas) duonon de la vortoj.
beloruse:
 зьесьці, паглынуць, зжэрці
bretone:
 peurzebriñ
france:
 consommer (manger), tout boulotter, manger complètement
germane:
 aufessen, verspeisen
hungare:
 mindent megeszik
nederlande:
 opeten
pole:
 zeżreć, skonsumować, zżerać
rumane:
 roade, consuma
ruse:
 съесть, поглотить
svede:
 äta upp
ukraine:
 з’їдати, виїдати

intermanĝeto

KUI Neformala, neabunda manĝo, okazanta inter la precipaj manĝoj, ekzemple paŭze dum laboro: apetitoveka intermanĝeto, samtempe bongusta kaj sanefika [55].
bretone:
 gortozenn
france:
 casse-croûte, collation, en-cas (casse-croûte)
germane:
 Zwischenmahlzeit, Vesper, Brotzeit, Pausenbrot
hungare:
 tízórai, uzsonna
nederlande:
 tussenmaaltijd
pole:
 przekąska
rumane:
 gustare
ruse:
 закуска (чтобы перекусить)
svede:
 mellanmål

krakmanĝi

Manĝi kun krak-bruo: nun li jam gaje krakmanĝis kune kun ili la bongustan avenon [56].
56. J. Dorosmai, trad. J. Dorosmai jun. kaj J. Horvath: Fabloj kaj Aforismoj, 2002
france:
 croquer
pole:
 chrupać
rumane:
 mânca

*matenmanĝi

(tr)
Manĝi baldaŭ post la nokta dormo: Fariseo invitis lin matenmanĝi kun li, kaj li eniris kaj sidiĝis [57]; mi eniris en la manĝosalonon kaj matenmanĝis [58]; kiam la suno leviĝis, ili […] haltis, por tie matenmanĝi [59]; li banis sin, matenmanĝis kun apetito kaj komencis akcepti la kurierojn [60].
57. La Nova Testamento, Luko 11:37
58. ‐, trad. Jonson el Oestersund: La nigra virino, Fundamenta Krestomatio
59. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Malgranda Niko kaj granda Niko
60. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 3, Ĉapitro XVI
angle:
 have breakfast
beloruse:
 сьнедаць
bretone:
 dijuniñ (v.), leinañ
germane:
 frühstücken
ide:
 dejunetar
indonezie:
 sarapan
nederlande:
 ontbijten
pole:
 śniadanie jeść
portugale:
 tomar café da manhã
rumane:
 servi micul dejun
ruse:
 завтракать
ukraine:
 снідати

matenmanĝo

KUI Manĝo2 normale okazanta mallonge post la nokta dormo: kiam fariĝis mateno kaj la reĝo kaj la reĝino sidis ĉe la matenmanĝo, la reĝidino diris, ke ŝi havis en la nokto tre strangan sonĝon [61]; la suno staris jam alte, kiam ili sidiĝis sub granda arbo, por manĝi sian matenmanĝon [62]; la matenmanĝo estis tre bona, mi manĝis satege [63]; vi tre bone nin regalis per matenmanĝo [64]; ŝi baldaŭ foriris en sian ĉambron kaj revenis nur por la matenmanĝo [65].
angle:
 breakfast
beloruse:
 сьнеданьне, сьняданак
bretone:
 dijuniñ (ak.), lein (pred)
bulgare:
 закуска
france:
 déjeuner (du matin), petit-déjeuner (subst.)
germane:
 Frühstück, Morgenmahlzeit
hispane:
 desayuno
hungare:
 reggeli
ide:
 dejuneto
nederlande:
 ontbijt
pole:
 śniadanie
portugale:
 café da manhã, desjejum
rumane:
 mic dejun
ruse:
 завтрак
svede:
 frukost
taje:
 อาหารเช้า
turke:
 kahvaltı
ukraine:
 сніданок

postmanĝo

1.
Deserto, frandaĵo post la precipa manĝo: postmanĝo al festeno la agrabla Hamlet .
2.
(malofte) Tempoperiodo, etendiĝanta de unu (tagmeza) manĝo al la sekvonta: post paso de du aŭ tri horoj mi revenis ŝarĝiĝinte per abunda rikolto, amuzprovizo por la postmanĝo en la loĝdomo se pluvis [66].
france:
 après-midi, après-dinée (vx, après-midi)
germane:
1. Nachtisch 2. Nachmittag
nederlande:
 namiddag (arch.)
pole:
 deser
rumane:
 desert

postmanĝaĵo

Deserto, postmanĝo1: malsame al marmelado, kiun oni ŝmiras sur panon, konfitaĵo estas kutime manĝata per si mem kiel postmanĝaĵo [67]; pajlovino […] pro la forteco […] plej ofte estas trinkata […] kiel aperitivo, [kiel] postmanĝaĵo aŭ post la manĝado [68].
bretone:
 dibenn-pred
france:
 dessert
germane:
 Nachspeise, Nachtisch, Dessert
pole:
 deser
portugale:
 sobremesa
rumane:
 desert
ruse:
 закуска, десерт

satmanĝi

Manĝi ĝissate: mi satmanĝis kaj estas laca, nun portu min en vian ĉambreton, preparu vian silkan liteton, ni kuŝiĝos por dormi [69]; la lupo satmanĝis, foriris, kuŝiĝis sur verda herbaĵo sub arbo kaj ekdormis [70]; „vi satmanĝos laŭ via volo“, li diris kaj paŝtis ŝin ĝis la vespero [71].
angle:
 eat one's fill
beloruse:
 наесьціся, насыціцца, здаволіцца (ежай)
germane:
 satt essen
nederlande:
 zich vol eten, zijn buik voleten
pole:
 najeść się
rumane:
 mănâncă singur
ruse:
 наесться
ukraine:
 наїстися (досита)

*tagmanĝi

(tr)
Manĝi ĉirkaŭ la tagmezo: se vi volas, venu tagmanĝi Revizoro ; por tagmanĝi, lia sankteco iris en alian manĝoĉambron kaj dividis sian nutraĵon kun la dioj [72]; mi devas tagmanĝi antaŭ la ekskurso IK ; mi ne donos al li tagmanĝi, ĝis li pagos al mi por la antaŭa [73]; en la supro de Ejfela turo li tagmanĝis kun plej famaj scienculoj de Francujo VivZam ; je l' kioma horo vi tagmanĝas (tagmezmanĝas) DL ? li tagmanĝis kun ili ĉiutage [74].
angle:
 have lunch, lunch (verb)
beloruse:
 абедаць
bretone:
 merennañ (v.g.)
germane:
 zu Mittag essen
ide:
 dejunar
indonezie:
 makan siang
nederlande:
 lunchen, het middagmaal nemen
pole:
 obiad jeść
portugale:
 almoçar
rumane:
 servi prânzul
ruse:
 обедать
ukraine:
 обідати, полуднати, полуднувати

tagmanĝo

1.
KUI Manĝo2 normale okazanta ĉirkaŭ tagmezo: mi nur iom malfruiĝos al la tagmanĝo, sed tio ne estas grava Marta ; kiam venis la horo de la tagmanĝo de l' soldatoj, li manĝis ilian hordean panon kun seka viando [75].
2.
La tuto da manĝaĵoj kaj trinkaĵoj preparitaj aŭ komsumitaj dum tagmanĝo1: post kelke da tagoj ŝi jam ne havus por kio aĉeti nek tagmanĝon por vi kaj por si, nek lignon por fari fajron [76].
75. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, ĉapitro 24.
76. E. Orzeszkowa, trad. Zamenhof: Marta.
angle:
 lunch
beloruse:
 абед
bretone:
 merenn
bulgare:
 обяд
france:
 déjeuner (repas de midi), diner (repas de midi)
germane:
 Mittagessen
hungare:
 ebéd
ide:
 dejuno
nederlande:
 lunch, middagmaal
pole:
 obiad
portugale:
 almoço
rumane:
 prânz
ruse:
 обед
taje:
 อาหารกลางวัน
tibete:
 ཉིན་གུང་ཁ་ལག་
turke:
 öğlen yemeği
ukraine:
 обід

temanĝo

KUI Posttagmeza, malpeza manĝo2 ordinare kun teo aŭ alia varma trinkaĵo: hodiaŭ ŝi venos por la temanĝo kaj restos dum la vespero [77]
77. J. Francis: La Granda Kaldrono, 1978
france:
 gouter, thé (repas)
germane:
 Vesper, Tee (Vesper)
pole:
 herbatka (posiłek)
portugale:
 café da tarde
rumane:
 ceai (masa)
ukraine:
 підвечірок

*vespermanĝi

(tr)
Manĝi en la vespero: en la dua etaĝo li vespermanĝis: li manĝis tritikan platan kukon, plenmanon da daktiloj kaj trinkis pokalon da malforta biero [78]; la familio de la masonisto, kolektiĝinte en la malvasta ĉambro, sidiĝis por vespermanĝi [79].
78. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro V
79. E. Orzeszko, trad. Kabe: La bona sinjorino
angle:
 have dinner
beloruse:
 вячэраць
bretone:
 koaniañ
germane:
 zu Abend essen
ide:
 dinear
indonezie:
 makan malam
nederlande:
 avondeten, dineren, het avondmaal gebruiken
pole:
 kolację jeść
portugale:
 jantar
rumane:
 servi cina
ruse:
 ужинать
ukraine:
 вечеряти

vespermanĝo

1.
KUI Manĝo2 normale okazanta fine de la tago: post la vespermanĝo niaj fratoj eliris kun la gastoj [80]; ĉe la vespermanĝo oni malmulte parolis [81].
2.
La tuto da manĝaĵoj kaj trinkaĵoj preparitaj aŭ komsumitaj dum vespermanĝo1: la kuiristino alportis al mi la vespermanĝon [82]; bongusta vespermanĝo.
angle:
 dinner, supper, evening meal
beloruse:
 вячэра
bretone:
 koan
bulgare:
 вечеря
france:
 diner (repas du soir), souper (subst.)
germane:
 Abendessen, Abendbrot
hispane:
 cena, merienda
hungare:
 vacsora
ide:
 dineo
nederlande:
 avondeten, avondmaal, diner
pole:
 kolacja
portugale:
 janta, jantar (subst.)
rumane:
 cină
ruse:
 ужин
taje:
 อาหารเย็น
tibete:
 དགོང་དག་ཁ་ལག་
turke:
 akşam yemeği
ukraine:
 вечеря

Sankta ManĝoPIV1

BELAKRI La evangelia epizodo pri la lasta vespermanĝo paska de Jesuo kun la apostoloj, kiun la kristanoj rigardas prototipo de eŭkaristio, ofta temo de pentraĵoj: du el liaj verkoj Mona Lisa (La Gioconda) kaj La Sankta Manĝo (La Lasta Vespermanĝo) okupas la unikajn lokojn [83].
angle:
 Last Supper
beloruse:
 таемная вячэра
bretone:
 Koan-Fask, Koan diwezhañ
france:
 la sainte Cène
germane:
 Abendmahl
hispane:
 La última cena
hungare:
 utolsó vacsora
nederlande:
 laatste avondmaal
pole:
 Ostatnia Wieczerza
portugale:
 Santa Ceia, Última Ceia, Ceia do Senhor
rumane:
 Cina cea de Taină, Ultima Cina
ruse:
 тайная вечеря

abelmanĝulo

(komune) ZOO Brilkolora birdo1 kun longa kurba beko, manĝanta abelojn, vespojn ks; genro3 el familio meropedoj (Merops): videblaj specioj: ... faska upupo, eŭropa abelmanĝulo, marĉa cirkuo [84]. SIN:meropo
84. I. Bertin: Tréguennec..., [vidita en 2007-04]
angle:
 bee-eater
beloruse:
 асаед
france:
 guêpier (oiseau)
germane:
 Bienenfresser
hungare:
 gyurgyalag
latinece:
Merops  Merops apiaster
nederlande:
 bijeneter
pole:
 żołna (nie: pszczołojad!)
portugale:
 abelaruco (comum)
rumane:
 prigorie
ruse:
 осоед
svede:
 biätare

bluvanga abelmanĝulo

ZOO[85] Abelmanĝulo kun verdkolora plumaro.
angle:
 Olive Bee-eater, Madagascar Bee-eater
latinece:
 Merops superciliosus
pole:
 żołna zielona
rumane:
 merops superciliosus
svede:
 grön biätare

hommanĝulo

Homo, manĝanta aliajn homojn: antaŭ kelkaj centjaroj la eŭropanoj […] kreis plej absurdajn rakontojn pri hommanĝuloj [86]; Elli – juna knabino el usona ŝtato Kansaso – havas multajn kontraŭulojn, ekzemple la hommanĝulo kaj la fia sorĉistino Bastinda [87].
beloruse:
 людажэр, людаед, канібал
bretone:
 debrer-tud
france:
 anthropophage (subst.), mangeur d'hommes
germane:
 Menschenfresser, Kannibale
greke:
 καννίβαλος, ανθρωπόφαγος
hispane:
 maneater  antropófago
hungare:
 emberevő
indonezie:
 kanibal
nederlande:
 menseneter
pole:
 ludożerca, kanibal
portugale:
 canibal, antropófago
rumane:
 canibal
ruse:
 людоед
slovake:
 ľudožrút
turke:
 yamyam
ukraine:
 людоїд, канібал

formikmanĝulo

(komune) ZOO Besto manĝanta formikojn, termitojn, precipe longalangaj mamuloj el familioj mirmekofagoj, manisedoj: granda formikomanĝulo voros proksimume 30 000 formikojn kaj termitojn dum tago [88].
88. Vikipedio, artikolo „rekordoj de mamuloj“, 2007-02-26
angle:
 anteater
beloruse:
 мурашкаед
france:
 fourmilier
germane:
 Ameisenfresser, Ameisenbär
nederlande:
 miereneter
pole:
 mrówkojad
portugale:
 tamanduá
rumane:
 furnicar
ruse:
 муравьед

insektomanĝulo

1.
Besto nutranta sin precipe de insektoj: la Malgranda grebo estas ĉefe insektomanĝulo kun dieto komponita ĉefe de larvoj kaj de plenkreskuloj de akvaj insektoj [89]; malgranda, aktiva insektomanĝulo, Kirtlanda parulio manĝas en la subaj partoj de arboj, foje ŝvebante aŭ serĉe surgrunde [90].
2.
ZOO(arkaismo) Iu el la iama ordo insektomanĝuloj.
angle:
 insectivore
beloruse:
 насякомаедная жывёла
nederlande:
 insectivoor
pole:
 entomofag
portugale:
 insetívoro
rumane:
 entomofag

insektomanĝuloj

ZOO(arkaismo) Iama ordo el la klaso mamuloj (Eulipotyphla): lastatempe oni multe rafinis la taksonomion, kaj oni nun metis tupajuloj[n], makrosceliduloj[n], kaj dermopteroj[n] en apartajn ordojn kune kun multaj fosiliaj grupoj antaŭe metitaj en la ordo de insektomanĝuloj [91]. PRT:erinaco, soriko, talpo
beloruse:
 насякомаедныя
bretone:
 amprevanataerien
france:
 insectivores
germane:
 Insektenfresser
hispane:
 insectívoros
hungare:
 rovarevő emlősök
indonezie:
 insektivora
latinece:
 Insectivora Eulipotyphla
nederlande:
 insecteneters
pole:
 owadożerne
portugale:
 insetívoros
rumane:
 insectivore
ruse:
 насекомоядные (отряд млекопитающих)
svede:
 insektsätare
ukraine:
 комахоїдні

administraj notoj

~egi: Mankas verkindiko en fonto.
antaŭ~aĵo: Mankas verkindiko en fonto.