*mord/i PV
*mordi
(tr)
- 1.
- Entranĉi aŭ ŝiri per dentoj: ĉirkaŭis min hundoj […] ili mordas miajn manojn kaj piedojn [1]; mordis la serpento [2]; ili mordis sian langon pro dolorego [3]; (figure) [tiuj] profetoj […] mordas per siaj dentoj kaj predikas pacon [4]; malgraŭ sia humila teniĝo, la princo mordis la lipojn kaj kunpremis la pugnojn [5]; [la bestoj] tramordis per la dentoj la trunketon [6]; unu anaso alflugis kaj mordis la anasidon en la nuko [7]; la infano gratis kaj mordis kiel sovaĝa kateto [8]; kiel arbo, kiun mordas vermo [9]; restis nenio absolute, nek por mordi, nek por gluti PrV ; kiu bojas, ne mordas PrV ; kiu mordi ne povas, kisi ekprovas PrV .
- 2.
- (figure)
Ekdifekti, ekkonsumi kvazaŭ per mordo;
ataki3:
la vaporo mordis miajn brakojn kaj la bruston kaj brogis ilin
[10];
la nudajn piedojn mordis la akra sablo
[11];
grincado de segilo mordanta la lignon
[12];
la salpetrokampo de la interna lando mordas la piedojn de la vaganta indianino
[13].
mordumi,
kaŭstika,
korodi,
skrapi.
- 3.
- (figure) Ripete dolorigi kvazaŭ per mordado: ĉu la dentdoloro ne mordis viajn nervojn [14]? ŝia ĵaluzeco vekiĝas kaj kruele ŝin mordas en koro [15]; kolero kaj malsato mordis interne en ŝia malplena korpo [16]; la fumo mordis la okulojn [17]; la bulvardistoj sukcese „mordos“ la registaron [18]; tiu konstanta zorgo mordadis lian koron; mordetita de ĉagreno, de enuo.
1.
trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Psalmaro 22:16
2. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Predikanto 10:11
3. La Nova Testamento, Apokalipso 16:10
4. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Miĥa 3:5
5. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro VI
6. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Elinjo-fingreto
7. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Malbela anasido
8. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, Filino de la marĉa reĝo
9. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro IV
10. B. Traven, trad. Hans Georg Kaiser: Mortula Ŝipo, Rakonto de usona maristo, Ĉapitro 28
11. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, Ĉapitro XXI
12. Henri Vallienne: Kastelo de Prelongo, Ĉapitro Tria
13. trad. Ferenc Szilágyi: Vespera ruĝo anoncas ventegon, Harry Martinson
14. Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, La senditoj de morto
15. Henri Vallienne: Ĉu li?, Ĉapitro Naŭa
16. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, Knabino, kiu paŝis sur panon
17. Henryk Sienkiewicz, trad. Lidia Zamenhof: Quo Vadis, Ĉapitro XLIII
18. Monato, Paul Gubbins: Malbelon beligi: la Greenwald-principo, 2014
2. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Predikanto 10:11
3. La Nova Testamento, Apokalipso 16:10
4. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Miĥa 3:5
5. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro VI
6. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Elinjo-fingreto
7. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Malbela anasido
8. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, Filino de la marĉa reĝo
9. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro IV
10. B. Traven, trad. Hans Georg Kaiser: Mortula Ŝipo, Rakonto de usona maristo, Ĉapitro 28
11. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, Ĉapitro XXI
12. Henri Vallienne: Kastelo de Prelongo, Ĉapitro Tria
13. trad. Ferenc Szilágyi: Vespera ruĝo anoncas ventegon, Harry Martinson
14. Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, La senditoj de morto
15. Henri Vallienne: Ĉu li?, Ĉapitro Naŭa
16. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, Knabino, kiu paŝis sur panon
17. Henryk Sienkiewicz, trad. Lidia Zamenhof: Quo Vadis, Ĉapitro XLIII
18. Monato, Paul Gubbins: Malbelon beligi: la Greenwald-principo, 2014
- angle:
- bite
- beloruse:
- кусаць, цяць
- ĉeĥe:
- bodat, hryzat, korodovat, kousat, kousnout, leptat, rozežírat, uštknout
- france:
- mordre
- germane:
- beißen
- hispane:
- morder
- hungare:
- 1. harap, mar 2. belemar, kimar 3. mardos
- indonezie:
- menggigit
- japane:
- かむ, かみつく, かじる, 削り取る [けずりとる], 腐食する [ふしょくする]
- katalune:
- mossegar
- nederlande:
- bijten
- pole:
- gryźć, pogryźć, ugryźć, kąsać
- portugale:
- morder
- rumane:
- mușcă, roade, mesteca, pișca
- ruse:
- 1. кусать, укусить 2. разъедать, разрушать 3. грызть
- slovake:
- hrýzť, korodovať, kúsať, rozožierať
- tibete:
- རྨུག་པ་
- ukraine:
- кусати, жалити, морити, травити, протравлювати, роз’їдати
*mordeti
(tr)
- 1.
- Senŝire, singarde, nervoze aŭ petole ion mordi: li ekmeditis kaj mordetis la malsupran lipon [19]; la kliento mordetis la ungojn kaj denove profundiĝis en sian meditadon [20].
- 2.
- Ronĝi: Grenjo stariĝis antaŭ la fenestro kaj mordetis la vitron [21].
- 3.
-
Dolore, iom post iom konsumi optimismon,
ĝojon:
zorgo? — tiu ĉi vermo mordetas tro malrapide
[22];
Herbeno ne estis feliĉa, ĉar lin mordetis du konsciencriproĉoj
[23];
tiu konsciencriproĉado [komencis] mordeti mian tutan vivadon
[24].
dubigi,
elĉerpi,
elsuĉi2,
lacigi
19.
Eliza Orzeszko, trad. Kazimierz Bein: La Interrompita Kanto, Ĉaptiro IV
20. Charles Dickens, trad. L. L. Zamenhof: La Batalo de l' Vivo, La Batalo de l' Vivo
21. Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Haĉjo kaj Grenjo
22. Frederiko Schiller, trad. L. L. Zamenhof: La rabistoj, Akto Dua
23. Henri Vallienne: Ĉu li?, Ĉapitro Tria
24. Henri Vallienne: Ĉu li?, Ĉapitro Dekdua
20. Charles Dickens, trad. L. L. Zamenhof: La Batalo de l' Vivo, La Batalo de l' Vivo
21. Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Haĉjo kaj Grenjo
22. Frederiko Schiller, trad. L. L. Zamenhof: La rabistoj, Akto Dua
23. Henri Vallienne: Ĉu li?, Ĉapitro Tria
24. Henri Vallienne: Ĉu li?, Ĉapitro Dekdua
- angle:
- gnaw 1. nibble 2. nibble
- beloruse:
- пагрызваць, пакусваць
- france:
- 1. mordiller 2. ronger
- germane:
- nagen 1. knabbern
- hispane:
- 1. mordisquear 2. roer
- indonezie:
- 1. menggerogoti
- japane:
- 軽くかむ [かるくかむ], かじる
- pole:
- 1. przygryzać
- rumane:
- 1. mușcătură
- ukraine:
- покусувати, гризти, клювати (про рибу)
mordumi
(tr)
Prilabori surfacon per kaŭstika substanco por ĝin purigi,
kolorigi, krei desegnaĵon, cirkviton ktp:
mordumi lignon per solvaĵo de kolorilo;
la kupran platon de gravuro ni mordumu per azotacido.
- angle:
- corrode
- beloruse:
- травіць, вытраўляць
- ĉeĥe:
- rozežrat, rozežírat, rozleptat
- france:
- mordancer
- germane:
- ätzen
- hispane:
- corroer
- katalune:
- tractar (superfícies)
- pole:
- trawić (tech), korodować (tech)
- rumane:
- gravat (tehnologie), roade
- ruse:
- травить, протравливать, морить (кислотой и т.п.)
- slovake:
- rozleptať, rozožrať
- ukraine:
- морити, травити, протравлювати
ĉirkaŭmordi
(tr)
- Mordi ĉe la ĉirkaŭo: la malsato vin devigos ĉirkaŭmordi viajn proprajn ostojn [25]; li havas sufiĉe da mono, por aĉeti ĉe buĉisto ŝafan kapon, kiun li ĉirkaŭmordas [26]; tenante per papereto osteton, ŝi ĉirkaŭmordis kotleton [27].
25.
Frederiko Schiller, trad. L. L. Zamenhof: La rabistoj, Akto Kvara
26. Henryk Sienkiewicz, trad. Lidia Zamenhof: Quo Vadis, Ĉapitro XXXII
27. V. Varankin: Metropoliteno, ĉap. 4a
26. Henryk Sienkiewicz, trad. Lidia Zamenhof: Quo Vadis, Ĉapitro XXXII
27. V. Varankin: Metropoliteno, ĉap. 4a
- angle:
- nibble off
- beloruse:
- абкусваць, абгрызаць
- france:
- grignotter (sur le pourtour)
- germane:
- abnagen, abknabbern
- hispane:
- morder (el contorno)
- hungare:
- körberág
- pole:
- ogryzać, ogryść, obgryzać
- rumane:
- roade
- ruse:
- обкусывать, глодать, обглодать
- ukraine:
- обгризати
demordi
(tr)
- angle:
- bite off
- beloruse:
- адкусваць, адцінаць
- ĉeĥe:
- ukousnout
- france:
- arracher (en mordant)
- germane:
- abbeißen
- hispane:
- tarazar, arrancar a mordiscos
- hungare:
- leharap
- japane:
- 食いちぎる [くいちぎる]
- katalune:
- arrencar (d'un mos)
- pole:
- odgryźć, odgryzać
- rumane:
- mușcă
- ruse:
- откусить
- slovake:
- odhryznúť
- ukraine:
- відкушувати, відгризати
elmordi
(tr)
- Estigi kavaĵon aŭ truon mordante: en la palma folio, kiun mi donis al vi, ĝi elmordis truon, kiel saluton al la reĝidino [31].
31.
H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Ĝardeno de la
paradizo
- angle:
- bite out
- beloruse:
- выкусваць, выгрызаць
- germane:
- herausbeißen
- hispane:
- agujerear de un mordisco
- pole:
- wytaczać, wyżerać, wygryzać
- rumane:
- rostogoli, mânca, mesteca
- ruse:
- выкусить, выгрызть