²norm/o ^PV

1.

(komune) Principo aŭ tipo starigita kiel regulo aŭ modelo; ordinara laŭregula stato: ne dekliniĝi de la normo.

2.

Metia, teĥnika regulo difinanta komune observatajn procedojn, mezurojn, ecarojn: samnormigi ĉiujn fabrikaĵojn, laborilojn. modelo, ŝablono, tipo.

3.

^PIV1 (super reela aŭ kompleksa vektora spaco) Tia reela bildigo `p`, ke por ĉiuj ajn vektoroj `x`, kaj por ĉiu ajn skalaro `alpha` veras: (1) `p(x) ge 0`; (2) `p(x)=0`, se kaj nur se `x=0`; (3) `p(alpha*x)=|alpha|p(x)`; kaj (4) `p(x+y) le p(x)+p(y)`: la normon de vektoro `x` oni ofte signas per `||x||`; la nocio normo plivastigas por vektoraj spacoj la nocion de modulo aŭ absoluta valoro; por normoj super algebroj oni plie postulas, ke `p(x xx y) le p(x)*p(y)`; en spaco provizita per skalara produto, la bildigo `p(x)=sqrt(:x|x:)` estas normo, nomata eŭklida normo; la bildigo, kiu ĵetas paron `(x,y)` al `||x-y||` estas metriko.

1.

Koncernanta la normon.

2.

Konforma al normo, laŭnorma, normala.

(fakula ĵargono)

(vektoran spacon) Provizi ĝin per normo ³.

Rim.: Ial ^MatVort preferis uzi „normigi“ ĉi-sence, dum ŝajnas, ke la senpera verba derivaĵo sufiĉas. Notindas, ke „normigi“ jam ekzistas en ^PIV1 , sed kun malpreciza difino, kiu sugestas uzeblecon en kuntekstoj de la tipo normigi polinomon (dividi ĝin per la altgrada koeficiento) aŭ normigi nombron (prezenti ĝin sub laŭnorma formo mantiso kaj eksponento). Ĉiuokaze oni atentu ne konfuzi „normi“ kaj „ununormigi“, kiuj ofte koincidas en nacilingvaj tradukoj.

^PIV1

ununormigi.

[1]

ununorma ^1.a.

(p.p. vektora spaco) Provizita per normo ³. banaĥa algebro, normohava spaco.

(super reela aŭ kompleksa vektora spaco) Reela bildigo kun samaj ecoj kiel normo ³, krom ke la bildo de nenula vektoro rajtas esti nula: se `f` estas lineara formo, la bildigo, kiu ĵetas vektoron `x` al `|f(x)|` estas duonnormo.

Rim.: Ial ^PIV2 preferas la formon „seminormo“, dum ni preferis pli skemisman terminon, kiun konas ankaŭ la germana kaj la rusa.

(komune) Manko de normo, de reguloj, de orda maniero: anstataŭ esti la avangardo de la civilizo, Rusio povos esti ĝia lasta bastiono kontraŭ la atakoj de barbareco kaj sennormeco sur ĉiuj frontoj [4].

a)

(p.p. vektoro) Kies normo ³ egalas al 1. normumita.

b)

(p.p. bazo) Kies elementoj estas ununormaj ^1.a.

Rim.: La formo „ununorma“ prezentas teorian problemeton, nome oni povus kompreni ĝin kiel „havanta unu normon“. Tamen tiu principa ambigueco ŝajnas apenaŭ ebla kaj jam ekzistas precedenco de tiaj kunmetaĵoj (ekz-e „unuvalenta“^PIV1 , aŭ „dekbaza“^PIV2 ).

^PIV2 (fakula ĵargono)

(vektoron) Dividi ĝin per ĝia normo ³ por ricevi ununorman rezulton. normumi.

Rim.: „Normumi“ troveblas en ^PIV1 , ^MatVort kaj ^Deneva , sed ĝi ne estas tre logika: la ĉefa koncepto ja estas „vektoro, kies normo egalas al 1“. Estas malfacile signifi tion per derivaĵo de „normumi“. Efektive, „normumita“ ne tre taŭgas logike, ĉar la normumota kaj normumita vektoroj ne estas identaj. Tial ni preferas „ununormigi“, travidebla pluderivaĵo de „ununorma“.