*tru/o
*truo
- 1.
-
Trarompaĵo, trairebla malfermaĵo
(aperturo):
la flikaĵo estas pli malbela ol la truo;
ŝtopi, fliki truon;
truo de kudrilo;
sakon kun truo vi neniam plenigos
PrV
;
pri la ŝtrumpa truo scias nur la ŝuo
PrV
;
ĉe botisto la ŝuo estas ĉiam kun truo
PrV
;
ŝi faris en la saketo malgrandan truon, tiel, ke la grio povis
ŝutmarki la tutan
vojon
[1];
la koboldo rigardis tra la serura truo
[2];
tie ne ekzistis ia fenestra vitro, estis nur truo en la
muro kaj la suno venis simile al ora globo kaj
enrigardis tra la truo
[3];
(frazaĵo)
pri la ŝtrumpa truo scias nur la ŝuo
PrV
;
(frazaĵo)
li havas truon en la manplato
(estas tute malŝparema)
PrV
.
aperturo,
breĉo,
fendo,
malfermaĵo,
luko,
poro - 2.
-
Kavo:
la knabo fosis per sia fingro truon en la tero, la
malgranda knabino enmetis tien la kernon, kaj ambaŭ kovris
ĝin per tero
[4];
plenigi truonB
.
- a)
- Besta hejmo, kavaĵo aŭ tunelo fosita de besto en kiu ĉi tiu loĝas: la truo de aspido [5]; li (la Fingreto-knabo) kuris momenton inter la terbuloj (sur la plugokampo) kaj subite englitis en musan truon, kiun li serĉis [6].
aperturo,
kaverno,
kavo,
malfermaĵo - 3.
- (figure)
Manko en io:
nur en unu punkto ilia informiteco havas truon;
truon de l' honoro flikos neniu tajloro
PrV
;
lia libro tre bone helpas plenigi la truojn en la plejparte
okcidentlandaj
historioj de la esperanta movado
[7];
Mikrosofto devis pasintjare plurfoje konfesi
sekurectruojn […] kaj
famiĝintaj virusoj kaj vermoj misuzis la truojn
[8].
1.
H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Fajrilo
2. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Koboldo ĉe la butikisto
3. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, La vento rakontas pri Valdemaro Doe kaj pri liaj filinoj
4. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Nokta ĉapo de fraŭlo
5. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Jesaja 11:8
6. Fratoj Grimm, tr. Kabe: Fingreto
7. Monato, Donald Broadribb: Esperanto en la soclandoj
8. Monato, Marko Naoki Lins: Foliumiloj denove interbatalas
2. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Koboldo ĉe la butikisto
3. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, La vento rakontas pri Valdemaro Doe kaj pri liaj filinoj
4. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Nokta ĉapo de fraŭlo
5. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Jesaja 11:8
6. Fratoj Grimm, tr. Kabe: Fingreto
7. Monato, Donald Broadribb: Esperanto en la soclandoj
8. Monato, Marko Naoki Lins: Foliumiloj denove interbatalas
- afrikanse:
- gat
- albane:
- vrimë
- amhare:
- ቀዳዳ
- angle:
- hole 2.a burrow, hole
- arabe:
- حفرة
- armene:
- փոս
- beloruse:
- 1. дзіра, дзюра, адтуліна 2. дзіра, дзюра, адтуліна 3. дзіра, прабел (у чымсьці) , нястача
- bengale:
- গর্ত
- birme:
- အပေါက်
- bosne:
- rupa
- ĉeĥe:
- díra, otvor
- dane:
- hul
- estone:
- auk
- eŭske:
- zulo
- filipine:
- butas
- france:
- li havas ~on en la manplato: c'est un panier percé, il a l'argent qui lui brûle les doigts, il a l'argent qui lui file entre les doigts, il a l'argent qui lui fond dans les mains, il a un trou au fond de la poche (être dépensier) 1. trou, orifice 2. trou, cavité, creux 3. trou (fig.), blanc (dans une conversation), manque
- galege:
- burato
- germane:
- Loch sekurec~ojn: Sicherheitslücke (Comp.) 3. Lücke
- guĝarate:
- છિદ્ર
- haitie:
- twou
- haŭse:
- rami
- hebree:
- חור
- hinde:
- छेद
- hispane:
- agujero, hoyo
- hungare:
- lyuk
- igbe:
- oghere
- indonezie:
- liang, lubang
- irlande:
- poll
- islande:
- holu
- itale:
- foro, buco li havas ~on en la manplato: aver le mani bucate
- japane:
- 穴 [あな]
- jave:
- bolongan
- jide:
- לאָך
- jorube:
- iho
- kanare:
- ರಂಧ್ರ
- kartvele:
- ხვრელი
- katalune:
- 1. forat 2. forat
- kazaĥe:
- тесік
- kimre:
- twll
- kirgize:
- тешик
- kmere:
- រន្ធ
- koree:
- 구멍
- korsike:
- pirtusu
- kose:
- umngxuma
- kroate:
- rupa
- kurde:
- qûl
- latine:
- violet
- latve:
- caurums
- laŭe:
- ຂຸມ
- litove:
- skylė
- makedone:
- дупка
- malagase:
- lavaka
- malaje:
- lubang
- malajalame:
- തുള
- malte:
- toqba
- maorie:
- rua
- marate:
- भोक
- monge:
- qhov
- mongole:
- нүх
- nederlande:
- gat
- nepale:
- प्वाल
- njanĝe:
- bowo
- okcidentfrise:
- gat
- panĝabe:
- ਮੋਰੀ
- paŝtue:
- سوري
- pole:
- 1. dziura, otwór 2. dziura, luka 3. dziura, luka
- portugale:
- furo, buraco
- ruande:
- umwobo
- ruse:
- li havas ~on en la manplato: Иван — >дырявый карман 1. дыра, отверстие 2. яма, лунка, углубление, выбоина 3. дыра, пробел (в чём-л.) 2.a нора
- samoe:
- lua
- sinde:
- سوراخ
- sinhale:
- කුහරය
- skotgaele:
- toll
- slovake:
- diera
- slovene:
- luknja
- somale:
- god
- ŝone:
- mwena
- sote:
- lesoba
- sunde:
- lobang
- svahile:
- shimo
- taĝike:
- сӯрох
- taje:
- หลุม
- tamile:
- ஓட்டை
- tatare:
- тишек
- telugue:
- రంధ్రం
- tibete:
- ཨི་ཁུང་
- tokipone:
- lupa
- ukraine:
- отвір
- urdue:
- سوراخ
- uzbeke:
- teshik
- vjetname:
- lỗ
- volapuke:
- hog
- zulue:
- emgodini
trua, truhava
-
Truita, truplena:
envolvita en truan tukon;
el la truaj plandoj estis vidata la pajla substerno
FK
;
mi kisus, mia feino, viajn piedetojn... en truaj ŝuoj
IK
;
truhavaj putoj, kiuj ne povas teni akvon
[9];
kiu laborenspezas monon, tiu laborenspezas por truhava saketo
[10].
aĵura,
ĉifono,
krada,
punta,
traborita
9.
trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Jeremia 2:13
10. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Ĥagaj 1:6
10. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Ĥagaj 1:6
- beloruse:
- дзіравы, дзіркаваты
- ĉeĥe:
- děravý, děrovaný, proděravělý
- france:
- troué
- germane:
- löcherig, verlöchert
- hebree:
- מחורר
- hungare:
- lyukas
- itale:
- forato, bucato
- katalune:
- foradat
- nederlande:
- vol gaten
- pole:
- dziurawy, perforowany
- portugale:
- esburacado
- ruse:
- дырявый
- slovake:
- prederavený
- volapuke:
- hogik
trui
(tr)
- Provizi per truo aŭ truoj: la domoj […] similis blankajn kubojn, truitajn en la lokoj, kie estis la fenestroj kaj pordoj [11]; la muroj estas truitaj per kanaloj, dank' al kiuj […] oni povas aŭdi, kion oni diras en la subtera etaĝo [12]; truitaj kvazaŭ spongo [13]; por trui […] oficejopaperon A4, ekzistas truiloj kun 2 aŭ 4 truilaj stangetoj [14].
11.
B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro XXIV
12. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 3, Ĉapitro VI
13. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 3, Ĉapitro IX
14. Vikipedio, Truilo
12. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 3, Ĉapitro VI
13. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 3, Ĉapitro IX
14. Vikipedio, Truilo
- beloruse:
- дзіравіць
- ĉeĥe:
- dírkovat, děrovat
- france:
- trouer
- germane:
- lochen, durchlöchern, ein Loch machen, ein Loch bohren
- hebree:
- לחורר
- hungare:
- lyukaszt, kilyukaszt
- indonezie:
- melubangi
- itale:
- forare, bucare
- katalune:
- foradar, perforar
- nederlande:
- een gat maken
- pole:
- dziurawić, dziurkować, perforować
- portugale:
- furar, esburacar
- ruse:
- дырявить, продырявить
- slovake:
- byť deravý
- volapuke:
- hogön
tratrui
(tr)
-
Trui de unu flanko al alia:
generalo Mulan […] je unu pafo tratruis la rokegon
[15];
nova turopordo kun levponto estas tratruita en la
ĉirkaŭremparo
[16].
bori,
perfori
15.
Ĉina Radio Internacia:
Belaj vidindaĵoj..., 2006-11-01
16. Vikipedio, Kastelo de Blandy-les-Tours
16. Vikipedio, Kastelo de Blandy-les-Tours
- ĉeĥe:
- udělat díru
- france:
- percer, perforer
- germane:
- durchlöchern, durchbohren
- indonezie:
- tembusmenembus
- itale:
- perforare, bucare
- pole:
- dziurawić, przedziurawiać, perforować
- slovake:
- urobiť dieru
babiltruo
17.
B. Traven, trad. Hans Georg Kaiser: Mortula Ŝipo, Rakonto de usona maristo, dua libro, ĉapitro
28a
- france:
- bouche (vulg.), clapet (vulg. bouche), gueule (bouche), boîte à camembert (vulg. bouche)
- germane:
- Maul
- indonezie:
- mulut
- itale:
- boccaccia (bocca in senso dispregiativo), fogna (bocca in senso dispregiativo)
butontruo
(ĉe vesto)
Fendo, en kiun oni enigas butonon:
lia ornamo konsistis en bukedo da violoj, kiun li portis en la
butontruo
[18];
oni tuj donas al vi la Vladimiran ordenon en la butontruon
[19].
18.
H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, Dekdu per la poŝto
19. N. V. Gogol, trad. L. L. Zamenhof: La Revizoro, Akto dua
19. N. V. Gogol, trad. L. L. Zamenhof: La Revizoro, Akto dua
- ĉeĥe:
- knoflíková dírka
- france:
- boutonnière
- germane:
- Knopfloch
- indonezie:
- lubang kancing
- itale:
- asola
- pole:
- dziurka, butonierka (najwyższa dziurka w klapie marynarki)
- slovake:
- gombíková dierka
fumtruo
- Truo, tra kiu eliĝas fumo: guto da akvo, tiel granda kiel el tegmenta defluilo, nun falis ĝuste sur la fumtruon de la lanterno [20]; tra la fumotruo de la tendo enŝvebis neĝeroj [21].
20.
H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Malnova strata lanterno
21. Monato, Saliko: Ĝui simplajn ŝatokupojn subĉiele
21. Monato, Saliko: Ĝui simplajn ŝatokupojn subĉiele
- germane:
- Rauchabzug
memortruo
- Momenta forgeso: Steĉjo rapide faris planon: li ĉiel kaŝu sian nekredeblan memortruon, kaj nun antaŭ ĉio li ruze paroligu la alilandanon [22]; unuflanke oni plenigas memortruon […] aliflanke kreiĝas nova memortruo [23].
22.
Mihail Bulgakov, trad. Sergio Pokrovskij: La majstro kaj Margarita, ĉapitro 7a
23. Bernard Umbrecht: Ĉu la Germana Demokratia Respubliko ekzistis?
23. Bernard Umbrecht: Ĉu la Germana Demokratia Respubliko ekzistis?
- france:
- trou de mémoire, oubli
- germane:
- Erinnerungslücke
- itale:
- vuoto di memoria
- pole:
- luka w pamięci
mustruo
- 1.
- Truo1 (pasejo) en planko, muro ktp, tra kiu muso penetras en ĉambron, grenejon ktp: „sed kiamaniere mi povos trapuŝi min tra la malgranda mustruo en la planko?“ demandis Hjalmar [24]; sinjoro paroĥestro, sub la katedro estas mustruo, kaj dum vi parolas, ofte eliras muso, kaj kaprioletas antaŭ viaj piedoj [25].
- 2.
- Truo2.a, en kiu loĝas kampa muso.
24.
H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Dio de dormo
25. L. Beaucaire: Kruko kaj Baniko el Bervalo
25. L. Beaucaire: Kruko kaj Baniko el Bervalo
- france:
- trou de souris
- germane:
- Mauseloch
- indonezie:
- lubang tikus
- itale:
- tana del topo
- pole:
- mysia dziurka, mysia norka
- ruse:
- 1. мышиная дыра 2. мышиная нора
naztruo, nazotruo
Ĉiu el la du malfermaĵoj de la
nazo,
tra kiu oni spiras:
li ŝtopis unu naztruon kaj per la alia ekblovis sur la
regimentojn
[26];
Mi metos Mian ringon en viajn nazotruojn kaj Mian
buŝbridaĵon en vian buŝon
(por vin submeti kiel bruton)
[27];
tio estis belegaj blankaj ĉevaloj, iliaj ruĝetaj
nazotruoj estis en senĉesa moviĝado
[28].
26.
Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Sesope oni trairas la tutan
mondon
27. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Jesaja 37:29
28. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, Filino de la marĉa reĝo
27. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Jesaja 37:29
28. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, Filino de la marĉa reĝo
- bretone:
- divfronell, fronelloù
- ĉeĥe:
- nosní dírka, nosní otvor, nozdra
- france:
- narine, naseau, trou de nez
- germane:
- Nasenloch
- indonezie:
- lubang hidung
- itale:
- narice, nare
- katalune:
- narius, forats del nas
- pole:
- dziurka od nosa
- slovake:
- nosná dierka, nozdra
nigra truo
Kunpremiĝinta maso tiom densa, ke nenio
povas eskapi ĝian intensan gravitan altiron,
eĉ ne lumo:
la kvantumfiziko kaj la ĝenerala relativeco kunplektiĝas
[…] ene de
nigra truo
[29];
li argumentas, ke nigraj truoj kapablas ne nur forgluti,
entiri internen, la
ĉirkaŭan materion, sed male ĝin eĉ elradii
[30].
29.
Monato, Bruce Sherwood: Naturo
de scienco
30. Monato, Vladimir Lemelev: Laŭdo de moderna superhomo
30. Monato, Vladimir Lemelev: Laŭdo de moderna superhomo
- angle:
- black hole, collapsar
- beloruse:
- чорная дзіра
- ĉeĥe:
- černá díra
- dane:
- sort hul
- finne:
- musta aukko
- france:
- trou noir
- germane:
- schwarzes Loch
- hebree:
- חור שחור
- hispane:
- agujero negro
- hungare:
- fekete lyuk
- indonezie:
- lubang hitam
- itale:
- buco nero
- japane:
- ブラックホール [ぶらっくほおる ]
- katalune:
- forat negre
- nederlande:
- zwart gat
- norvege:
- sort hull
- pole:
- czarna dziura
- portugale:
- buraco negro, colapsar
- ruse:
- черная дыра
- slovake:
- čierna diera
- svede:
- svart hål
- turke:
- kara delik
- volapuke:
- hog blägik
postaĵotruo
pugtruo
- (vulgare) Anuso: nur tie genuo kun plena ĝuo povas delikate puŝatingi kojonojn aŭ pugtruon preter la karna valo [32]; reprezentantoj de almenaŭ du komunismaj partioj vizitis la riparejon por inspekti la ŝtopadon de la pugotruo de Lenino [33].
32.
P. Thorsen: Mamazono, La Kancerkliniko, n-ro 68
33. Nova pugo - naskiĝtaga donaco al 140-jara Lenino
33. Nova pugo - naskiĝtaga donaco al 140-jara Lenino
- ĉeĥe:
- díra, zadek, řiť
- france:
- trou du cul (anus)
- germane:
- Arschloch
- indonezie:
- anus
- itale:
- buco del culo (volg.)
- pole:
- dupa (wulg.), odbyt
- slovake:
- diera, riť, zadok
serurtruo, ŝlosiltruo
- ĉeĥe:
- klíčová dírka
- france:
- trou de serrure
- germane:
- Schlüsselloch
- itale:
- toppa (buco della serratura), buco della serratura
- pole:
- dziurka od klucza
- slovake:
- kľúčová dierka
sontruo
en la tabulo - ĉeĥe:
- zvukový otvor
- france:
- baie (d'un clocher), bouche (d'un violon), ouïe (d'un violon)
- germane:
- Tonloch, Resonanzloch
- itale:
- foro della cassa armonica, effe (di strumenti ad arco), buca (di chitarra o sim.)
- pole:
- otwór rezonansowy, ef (otwór w kształcie litery f w instrumencie smyczkowym)
- slovake:
- zvukový otvor
ventoltruo, aerumtruo
- france:
- bouche d'aération
- germane:
- Lüftungsöffnung, Lüftungsschlitz, Belüftung
- indonezie:
- lubang angin
- itale:
- bocchetta d'aerazione
- pole:
- wywietrznik, nawiew