^*bord/o ^UV

1.

Strio da tero tuŝanta etendaĵon da akvo: sur la bordo de la maro staris amaso da homoj [1]; jen supre sur la bordo de la haveno en la lasta minuto rapide alkuras ankoraŭ kelkaj kaleŝoj ^FK ; sablo sur la bordo de la maro [2]; jen mi staras sur la bordo de la rivero [3]; li ordonis transiri al la alia bordo [4]; [ili] transiris Jordanon […], kiam ĝi inundis siajn ambaŭ bordojn [5]; Jordan estis plena ĉe ĉiuj siaj bordoj dum la tuta tempo de rikoltado [6]; en vintro tie ne pasas ŝipoj, tiam la tuta Sundo ĝis la Sveda bordo estas kovrita de glacio [7]; malsupre ĉe la bordo ruliĝadis rosmaroj [8]; kelkaj mizeraj lignaj budoj […] staris sur la transa bordo [9]; la Rejno ŝaŭme saltas ĝis super sia bordo [10]; akvo silenta subfosas la bordon (ne subtaksu kio ŝajnas kvieta) ^PrV ; [insuletoj,] kies ĉirkaŭbordo longas je proksimume unu duonleŭgo [11]; (figure) ĉe la bordo de la scenejo [staris] tri sinjorinoj [12]. eskarpo, kajo^1.a, klifo, plaĝo, strandodigo, plaŭdejo, rando

2.

(figure) Proksimo de transiro al alia stato: la registaro troviĝis ĉe la bordo de l' senfundaĵo [13] (esti preskaŭ ruinigita); la kolero elĵetas la homon sur la bordojn de la maljusteco [14]; Vi estas nova fonto de feliĉo / Kaj donas sur la bordo de (tute proksime de, sojle de) la morto / Al la fremdulo savon kaj revenon ^Ifigenio ; malriĉa en senbordan (senliman, senhelpan) solecon ĵetita virino ^Marta . abismo, limo³, rando¹

(tr)

Kuŝi laŭ la bordo de...: Usono […] pro la marbordoj de Alasko, ankaŭ bordas la Arktan Oceanon [15].

(prepoziciaĵo)

Laŭ la bordo de, sur la bordo de...: sinjoro Claude Monet konduku nin al Giverny borde de Sejno [16]; vi facile trovos en normala atlaso, kie situas Bervalo […] jes, tie, borde de la blua Mediteraneo ^KrB ; nokte en diversaj lokoj borde de la lago brulis altaj fajroj [17]; ili estas surborde de la maro ĉe Helesponto ^Rsp ; ĉeborde de Sudameriko ^MortulŜip ; vico da restoracioj laŭborde de l’ rivero ^ChR ; ambaŭborde de la rivero [18]; najbaro […] aliborde de la rivero [19].

(ntr)

Atingi bordon, naĝante aŭ ŝipante: tuj la ŝipo albordiĝis tien, kien ili veturis [20]; albordiĝinte ĉe Sirakuso, ni restis tie tri tagojn [21]; la lumigita ŝipeto de la kronprinco albordiĝis inter krioj kaj kantoj [22]; la fiŝkaptistojn ĉe ilia albordiĝo ili akceptas kun varma biero [23].

Loko aranĝita aŭ taŭga por la albordiĝo de ŝipoj: Zebulun loĝos ĉe la bordo de maro, ĉe albordiĝejo de ŝipoj [24]; Alice atendis lin apud ponteto de l’ boatalbordiĝejo ^Metrop ; en la tiea albordiĝejo ni trovis kelkajn boatojn [25]. ankrejo, elŝipejo, kajo^1.a

(ntr)

Malproksimiĝi de la bordo, forlasi la bordon, naĝante aŭ ŝipante: la vaporŝipo malrapide debordiĝas [26]; jam malheliĝis, kiam ni debordiĝis [27].

Bordo, kiu randas maron: ĉe la tagiĝo Jesuo staris sur la marbordo [28]; bela soleca vojo laŭlonge de la marbordo [29]; la Irlanda marbordo [30]; en la malgrandan urbon de la franca marbordo kunvenis homoj el la plej diversaj landoj kaj nacioj [31]. marsko

(ntr)

Elverŝiĝi super la bordo, superakvi la bordon: la impeto de la pluvotorento kunŝiris la ponton kaj la akvo transbordiĝis [32]; la rivero […] sporade transbordiĝis kaj inundis la ĉirkaŭaĵon [33]; (figure) superbordiĝis en ilia koro la intencoj [34]; (figure) la situacio en Tibeto povas superbordiĝi al la aliaj regionoj […] tiuj de la ujguroj en Ŝinĝjiango, de la mongoloj en Interna Mongolio [35]. inundi, superakvi, superflua, transsalti

(ntr)

Ekiri sur bordon, ekzemple elŝipiĝinte: kiam li surbordiĝis, renkontis lin el la urbo viro, havanta demonojn [36]; homoj, armitaj per ŝildoj kaj mallongaj lancoj, surbordiĝis kaj stariĝis en du vicojn [37]; li kriis al ni en sia sensignifa lingvaĉo, kaj indikis per gestoj, ke venis la momento por surbordiĝi [38]. alteriĝi^1.a

La franca mediteranea bordo inter la urboj Cassis ĉe Marsejlo kaj Menton: li ankaŭ promesis testamenti al mi vastan domon kaj terenon, kiujn li posedas ĉe la Lazura Marbordo [39]; membrokunveno de UFE […] okazis en Boulouris apud Saint Raphaël (Lazura Marbordo) [40].