*ir/i PV

*iri

(ntr)
1.
Moviĝi de iu loko al alia: iri paŝe, galope, piede, ŝipe, ĉevale; piediri, ŝipiri; la ĉevalo, veturilo, aeroplano, rivero iras rapide; iri sur la strato, sur la maro, tra la aero, laŭlonge de la rivero; el interne de la fajro iris tre hela lumo [1].
2.
Moviĝi al iu difinita loko aŭ celo: iri en la urbon, en la lernejon, al la fonto; li iradis tre ofte en la teatron [2]; iri al la patro, ĉe la patron; iri al la kongreso, al la diservo; iri hejmen; kien vi iras?; iri ĉe la kuraciston, ĉe la notarion; la rivero iras al la maro; iri promeni; iri ĉerpi akvon; iri renkonte al iu; iri sian vojon; iri rekte laŭ la vojoZ ; iru laŭ la vojo de la prudento [3]; multe irata strato; tra la fenestro la vaporo iras sur la korton [4]; (figure) de tie iras du ŝoseoj al la havenoB ; la vojo iras (kondukas) al la urbo; la muro iras (etendiĝas) de la domo ĝis la lago. VD:pasi, paŝi, marŝi, veturi, rajdi, migri, vojaĝi.
3.
Funkcii per interna movo: la horloĝo iras bone laŭ la minutoZ ; ĉu la maŝino iras?
4.
(figure) Prospere aŭ malprospere progresi: kiel iras la proceso, la entrepreno, la komerco?; sen mensoga rekomendo ne iros la vendo PrV ; ĉio glate irosZ ; la fratiĝado de la homaro irados antaŭen ĉiam pli kaj pli potenceZ .
1. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Jeĥezkel 1:4
2. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Fajrilo
3. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Sentencoj 9:6
4. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 25
afrikanse:
 loop
albane:
 eci
amhare:
 መራመድ
angle:
 go
arabe:
 سير
armene:
 քայլել
azerbajĝane:
 gəzmək
bengale:
 পদব্রজে ভ্রমণ
birme:
 လမျးလြှောကျသှား
bosne:
 ići
bulgare:
 вървя, ходя
ĉeĥe:
 jít
dane:
 gang
estone:
 minna
eŭske:
 oinez
filipine:
 pumunta
france:
 aller (v., tous sens), marcher (fonctionner), tourner (fonctionner), fonctionner
galege:
 ir
germane:
 gehen
guĝarate:
 ચાલવા
haitie:
 mache
haŭse:
 tafiya
hinde:
 चलना
hispane:
 ir
hungare:
1. megy, jár 2. megy 3. jár (működik), működik 4. megy (halad), halad
igbe:
 na-eje ije
irlande:
 siúl
islande:
 ganga
japane:
 歩く
jave:
 lumaku
jide:
 גיין
jorube:
 rin
kanare:
 ನಡೆಯಲು
kartvele:
 ფეხით
katalune:
 anar
kazaĥe:
 серуен
kimre:
 cerdded
kirgize:
 басуу
kmere:
 ដើរ
koree:
 도보
korsike:
 marchjà
kose:
 ukuhamba
kroate:
 ići
kurde:
 çûyîn, çûn
latine:
 ambulate
latve:
 staigᗑt
laŭe:
 ຍ່າງ
litove:
 vaikščioti
makedone:
 прошетка
malagase:
 mandeha
malaje:
 berjalan
malajalame:
 നടക്കുക
malte:
 jimxu
maorie:
 haere
marate:
 चालणे
monge:
 mus kev
mongole:
 алхах
nederlande:
 gaan
nepale:
 हिंड्न
njanĝe:
 kuyenda
okcidentfrise:
 kuier
okcitane:
 anar
panĝabe:
 ਤੁਰ
paŝtue:
 مزل
pole:
 iść
portugale:
 ir
ruande:
 genda
ruse:
 идти
samoe:
 savali
sinde:
 سير
sinhale:
 ඇවිදින්න
skotgaele:
 coiseachd
slovene:
 sprehod
somale:
 socon
ŝone:
 famba
sote:
 tsamaea
sunde:
 leumpang
svahile:
 kutembea
taĝike:
 рафтан
taje:
1. ไป 2. เดินทาง 3. ทำงาน
tamile:
 நடக்க
tatare:
 йөрергә
telugue:
 నడిచి
tibete:
 གོམ་པ་རྒྱག་
ukraine:
 ходити
urdue:
 چلنا
uzbeke:
 yurish
vjetname:
 đi bộ
volapuke:
 golön
zulue:
 uhambe

iro, *irado [5]

A.
Ago iri:
1.
bileto por iro kaj reiro; fari longan iradon.
2.
la irado al Budapeŝto per rivero estas ĉarma kaj ripoziga; (figure) ni ne havas la eblon analizi tie ĉi tiun iron de la pensoj [6]; la iro de la okazintaĵoj en la mondoZ .
3.
bona irado de maŝino; igi motoron en iradon.
4.
la irado de la societo, de la aferoj, de la negoco estas malvigla.
B.
Maniero, laŭ kiu iu aŭ io moviĝas: gracia, malpeza, flirtanta irado.
5. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Universala Vortaro, -ad'
6. L. L. Zamenhof: Esenco kaj Estonteco, ĉap. 5
france:
 aller (subst.), marche (fonctionnement), fonctionnement  allure (démarche), démarche (manière de marcher)
germane:
 Gehen
hispane:
 marcha, funcionamiento  paso (manera de andar) 1. ronda 2. gira, marcha 3. funcionamiento, marcha 4. progreso
hungare:
 járás (-mód) 1. menet, út (mint cselekvés) 2. utazás, járás 3. járás, menet 4. menet, haladás
nederlande:
 gang
pole:
 chód
portugale:
 ida (ação)
ruse:
 ход, хождение
ukraine:
 хід

irejo

Ĉiu ajn loko aŭ vojo, laŭ kiu oni povas iri: Mi kondukos la blindulojn laŭ vojo, kiun ili ne konas, laŭ irejoj por ili ne konataj Mi irigos ilin [7]; (figure) sur mian irejon Li metis mallumon [8]; (figure) konduku min sur ĝusta irejo, spite miajn insidantojn [9]; (figure) via koro ne flankiĝu al ŝia vojo, ne eraru sur ŝia irejo [10]; (figure) viaj amikoj ĉi tieaj ne estus irintaj en la irejon de la kolerego de la Eternulo [11]. VD:pado, pasejo, promenejo, koridoro, komunikejo.
7. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Jesaja 42:16
8. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Ijob 19:8
9. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Psalmaro 27:11
10. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Sentencoj 7:25
11. H. A. Luyken: Pro Iŝtar, ĉap.4
france:
 chemin, sentier, voie
germane:
 Weg, Bahn
hispane:
 camino, sendero
hungare:
 út, ösvény
katalune:
 camí
nederlande:
 weg, baan
okcitane:
 camin
pole:
 przejście
portugale:
 caminho
ruse:
 путь
taje:
 ทางเดิน

irigi

1.
Fari, ke iu aŭ io moviĝu de unu loko al alia: mi irigos vin sur rekta vojstreko [12]; irigi veturilon; la motoro irigas la aŭtomobilon.
2.
Fari, ke io funkciu: irigi motoron; la rivero irigas la muelilon; mi ne povus irigi tiun horloĝon.
3.
Ebligi, ke iu aŭ io iru: tiu vojo irigas al la urbo.
12. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Sentencoj 4:11
france:
 faire aller, faire marcher, faire fonctionner, conduire (faire aller)
germane:
 führen 1. antreiben 2. in Gang bringen
hispane:
1. mover 2. hacer funcionar 3. conducir
hungare:
1. járat, menet 2. működtet 3. vezet
nederlande:
1. aandrijven, doen gaan 2. doen gaan 3. leiden
pole:
 uruchomić
portugale:
 fazer ir
ruse:
 привести в движение, пустить в ход, запустить
ukraine:
 змушувати ходити/рухатися, приводити в рух

irebla

Laŭ kiu oni povas iri: irebla vojo.
france:
 praticable (en p. d'une voie)
germane:
 gangbar
hispane:
 transitable, practicable, andadero
hungare:
 járható
nederlande:
 begaanbaar
pole:
 przejezdna (droga)
portugale:
 viável
ruse:
 проходимый
ukraine:
 прохідний

*irilo [13]Z

Longa stango, provizita per piedapoga hoko, kiun oni uzas pare por iri starante alte super la tero kaj por trapasi marĉojn. SIN:paŝstango, stilzo.
13. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Universala Vortaro, ir'il'
france:
 échasse
germane:
 Stelze
hispane:
 zanco
hungare:
 gólyaláb
nederlande:
 stelt
pole:
 szczudło
portugale:
 andas, pernas-de-pau
ruse:
 ходуля

aliri

(x)
Moviĝi por atingi iun aŭ ion: aliri al la bordo; aliri la bordon; aliri amikon por lin gratuli; oni povas diversmaniere aliri la problemon; [la unua premio konsistas] en libera aliro al brasika ĝardeno, diris la mulo [14]; se vi nur volus rompi la katenojn, per kiuj viaj spiritoj ligiĝis al tro malvastaj konceptoj, vi ankaŭ povus vidi alirejojn al la vero en multaj aferoj [15]; de matenruĝo ĉiuj alirejoj al Babel estos zorge gardataj [16]; la bando ŝteliris el la magazeno per pordo, donanta alirejon al kajo [17]. VD:alpaŝi, alproksimiĝi, atingi, viziti.
14. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, Kuristoj
15. H. A. Luyken: Pro Iŝtar, ĉap.10
16. H. A. Luyken: Pro Iŝtar, ĉap.13
17. H. A. Luyken: Pro Iŝtar, ĉap.16
france:
 aborder, s'approcher (de), accoster al~o: accès (acte ou manière d'accéder). al~ejo: accès (lieu).
germane:
 herantreten, herangehen
hispane:
 acceder, abordar (barco), aproximarse
hungare:
 odamegy, elmegy hozzá, megközelít
nederlande:
 gaan naar, benaderen al~ejo: toegang.
pole:
 przystępować
portugale:
 dirigir-se para
ruse:
 подойти
taje:
 ไปยัง
ukraine:
 підходити (до чого-н.)

alirebla

1.
Kiun oni povas aŭ rajtas aliri, atingi: la […] fortikaĵo iĝis alirebla por simplaj vizitantoj [18].
2.
(figure) Kiun oni povas facile kompreni, alparoli...: literatura lingvo senpere alirebla al ordinara, neokcidenta esperantisto [19].
18. A. Gonĉarov: Kion kaŝas la Kvendan-fortikaĵo?, Monato, 2001:12, p. 21a
19. C. Piron: La bona lingvo, 1989
france:
 accessible
taje:
1. เข้าถึงได้
ukraine:
 досяжний, доступний

antaŭiri

(x)
Iri antaŭ io aŭ iu; devanci: muzikistaro antaŭiras la procesion.
france:
 précéder
germane:
 vorangehen, vorausgehen, vorgehen
hispane:
 preceder
hungare:
 elöl megy, elöl halad, elöl jár
nederlande:
 voorgaan
pole:
 przodować
portugale:
 preceder, anteceder
ruse:
 предшествовать
ukraine:
 іти попереду, випереджати

antaŭeniri

(ntr)
Iri celante antaŭen; (f) progresi: ni devas ĉiam antaŭeniri ne timante la malhelpojn; antaŭenira metodo, reformisto.
france:
 avancer, aller de l'avant, progresser
germane:
 vorwärtsgehen, vorwärtsschreiten, vorrücken
hispane:
 avanzar, progresar
hungare:
 előre megy
nederlande:
 vooruitgaan
okcitane:
 avançar
pole:
 iść naprzód
portugale:
 avançar, adiantar-se
ruse:
 идти вперёд, продвигаться
ukraine:
 іти вперед, просуватися

ĉirkaŭiri

(x)
1.
Moviĝi ĉirkaŭ io aŭ iu, formante rondon, kurban fermitan linion: ĉirkaŭiru la urbon sep fojojn, kaj la pastroj sonigu per la trumpetoj [20]; la tero ĉirkaŭiras la sunon; (figure) komencis ĉirkaŭiri strangaj famoj [21]. SIN:rondiri 1.
2.
Fari kurban vojon ĉirkaŭ io, por ĝin eviti: mi pro singardeco faros unu fojon ĉirkaŭiron ĉirkaŭ la domo [22]; lia armeo ĉirkaŭiras du orajn skarabojn, tial ke la ministro de l' milito estas pastro [23]; Jerobeam ĉirkaŭirigis embuskon, kiu aperis malantaŭ ili [24]; Dio kondukis la popolon ĉirkaŭire, per la vojo tra la dezerto, al la Ruĝa Maro [25]; doganoj kaj migradaj kontroloj estas ĉirkaŭireblaj, se oni scias kiel [26].
3.
Sinsekve viziti multajn lokojn: vi ĉirkaŭiras maron kaj teron, por varbi unu prozeliton [27]; la inspektoro rapide ĉirkaŭiris en la manĝejo [28]; (figure) inter la oficiroj kaj nobeluloj komencis ĉirkaŭiri strangaj famoj [29]. SIN:rondiri 2.
20. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Josuo 6:4
21. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, ĉap. 11
22. Charles Dickens, trad. L. L. Zamenhof: La Batalo de l' Vivo
23. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, ĉap. 3
24. La Nova Testamento, II. Kroniko 13:13
25. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Eliro 13:20
26. Harry Harrison, trad. Reinhard Fössmeier k.a.: Naskiĝo de la rustimuna ŝtalrato, ĉap. 17
27. La Nova Testamento, S. Mateo 23:15
28. Deck Dorval: Urd Hadda murdita!, p. 11
29. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, ĉap. 11
beloruse:
1. абысьці (кругом)
france:
1. tourner (autour de), faire le tour (de) ĉirkaŭ~ebla: contournable. 2. contourner, faire un détour 3. courir (en p. d'une rumeur), parcourir (en tous sens)
germane:
1. herumgehen, umkreisen 2. umgehen 3. herumgehen, umhergehen
hebree:
1. להקיף \הקף\, לכתר, לאפוף \אפף\
hispane:
1. circunvalar, andar con rodeos 2. evitar, rodear 3. circular, andar por
hungare:
1. körbejár (vmit), megkerül (vmit) 2. kikerül (vmit) 3. körbelátogat, sorra jár
nederlande:
 rondgaan
pole:
 okrążać
portugale:
 circular, rodear
ruse:
 обойти, обходить
tibete:
 སྐོར་ར་རྒྱག་
ukraine:
 обходити (навколо)

deiri

(ntr)
Iri komencante de iu loko, punkto: la aeroplano deiris de Romo; la deirpunkto de ekskurso, de elpensaĵo.
france:
 partir, quitter, s'éloigner (de)
germane:
 abgehen, weggehen, starten
hispane:
 partir, distanciarse
hungare:
 kiindul (vhonnan) de~punkto: kindulási pont.
nederlande:
 vertrekken de~punkto: vertrekpunt, uitgangspunt.
pole:
 wychodzić (z miejsca)
portugale:
 ir-se
ruse:
 отойти (от чего-то), исходить (из чего-то) de~punkto: исходный пункт.
ukraine:
 відходити, віддалятися (від чого-н.)

* disiri [30]

(ntr)
Iri en diversajn flankojn: post la fino de la kunveno ni tuj disiris; tie la vojo disiras en kvar direktoj.
30. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Universala Vortaro, dis'
france:
 se disperser, s'égailler, se diviser (en p. d'un chemin), se séparer
germane:
 auseinander gehen, sich zerstreuen
hispane:
 dispersarse, dividirse, separarse
hungare:
 szétoszlik, szétmegy (különböző irányokba)
nederlande:
 zich splitsen, uit elkaar gaan
pole:
  rozchodzić się
portugale:
 separar-se
ruse:
 разойтись
ukraine:
 розходитися (у різні боки)

ekiri

(ntr)
Komenci iri: doni la signalon de la ekiro en vetkurado; Mi rompis la bastonojn de via jugo kaj ekirigis vin kun levita kapo [31].
31. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Levidoj 26:13
bulgare:
 отивам
france:
 partir
germane:
 losgehen, aufbrechen
hispane:
 partir
hungare:
 elindul
nederlande:
 vertrekken
pole:
 wyruszać
portugale:
 pôr-se em marcha
ruse:
 пойти

*eliri

(x)
1.
Iri eksteren el iu loko: eliri el la ĉambro; eliri renkonte al iu; eliri el veturilo; oni eliris la ĝardenon [32]; el la kaldrono eliras vaporo [33]; la ĉambro, la fenestro eliras (rigardas al, donas vidon al) sur kortonZ , sur parkon, sur straton; el la ĉefa konstruo eliras du aloj; la glavoj eliris el la ingoj; kiu rabi eliras, ofte nuda revenas PrV ; de post la eliro el la ventro de mia patrino mi estis gvidisto [34]; vi memoru dum la tuta tempo de via vivo la tagon de via eliro el la lando Egipta [35]; nur por tromplogi vin li venis, kaj por ekkoni ĉiujn viajn elirojn kaj enirojn, kaj por ekscii ĉion, kion vi faras [36]; la strato finiĝas per senelirejo (vojo fermita ĉe unu ekstremaĵo); (figure) elirante el tiu principo, oni konkludas, ke...; (figure) oni ne vidas eliron el tiu mizeroB ; (figure) tiu situacio estas vere senelira (tiel implikita, ke oni ne povas eliri el ĝi); BIB Eliro (dua libro de Pentateŭko).
2.
Aperi publike, elpaŝi 3, fari publikan paŝon: la unua libro eliris en lingvo rusaZ ; mi estis ankoraŭ tro juna por eliri publike kun mia laboroZ ; unu cirkonstanco igis min prokrasti mian publikan eliron kun la lingvoZ .
32. H.A. Luyken: Pro Iŝtar
33. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 25
34. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Ijob 31:18
35. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Readmono 16:3
36. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, II. Samuel 3:25
arabe:
1. خَرَجَ -ُ خُرُوجًا
france:
el~o: sortie (acte). senel~ejo: impasse, cul-de-sac. El~o: Exode. 1. sortir, donner (sur) 2. sortir (être publié), rendre public, annoncer
germane:
1. nach draußen gehen, herausgehen 2. nach außen gehen, sich zeigen
hispane:
el~o: salida. senel~ejo: callejón sin salida. El~o: Éxodo. 1. salir, apear 2. salir, publicar, aparecer
hungare:
senel~ejo: zsákutca. El~o: Exódus. 1. kimegy, kiindul 2. megjelenik
nederlande:
el~o: het buitengaan. senel~ejo: doodlopende straat. El~o: exodus. 1. verlaten
pole:
 wychodzić
portugale:
 sair
ruse:
 выйти
taje:
1. ออกจาก
ukraine:
 виходити

elirejo

Loko, tra kiu oni eliras: la elirejo estas dekstre post la ŝtuparo.
ĉine:
 出口 [chᘻkǒu]
france:
 sortie (lieu), issue
germane:
 Ausgang
hispane:
 salida
hungare:
 kijárat
nederlande:
 uitgang
pole:
 wyjście
portugale:
 saída
ruse:
 выход
taje:
 ทางออก
ukraine:
 вихід (місце)
volapuke:
 segol

elirvojo

Ĉiu ajn metodo aŭ vojo, laŭ kiu oni povas eliri el situacio aŭ areo.
france:
 issue
germane:
 Ausweg
hispane:
 camino de salida
hungare:
 kiút
pole:
 droga wyjściowa
ruse:
 выход
taje:
 ทางออก

eniri

(x)
Iri internen de iu loko: eniri en la ĉambron; eniri la ĉambron; glavo pendis en la glavingo ĉe lia lumbo kaj facile povis eliri kaj eniri [37]; vespere li prenis sian filinon Lea kaj enirigis ŝin al li, kaj tiu envenis al ŝi [38]; se lin trafos malfeliĉo sur la vojo [...], tiam vi enirigos miajn grizajn harojn kun malĝojo en Ŝeolon [39]; ŝi enirigis lin en la domon de sia patro [40]; alkonduku Aaronon kaj liajn filojn al la eniro (= enirejo) de la tabernaklo de kunveno [41]; eniro en la templon estis permesata nur al privilegiuloj [42]; Ilu-ittia, leviĝinte ĉe la eniro de la reĝo, ankaŭ riverencis [43]; (figure) eniri (aniĝi) (en) societon, komitatonZ ; (figure) eniri en oficon (ekokupi ĝin); (figure) nur la vortoj, kiuj sukcesis eniri (en) la ĉiutagan literaturon povas vivi daŭre; (figure) eniri facile en la memoronZ ; (figure) espero eniris en ŝian koronZ ; (figure) la racio ne eniris ilian cerbon; (figure) la prezidanto ne permesis al la oratoro eniri tiun kampon; (figure) eniri novan vojon, epokon. VD:eniĝi.
37. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, II. Samuel 20:8
38. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 29:23
39. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 42:38
40. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Juĝistoj 19:3
41. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Eliro 40:12
42. H. A. Luyken: Pro Iŝtar, ĉap.11
43. H. A. Luyken: Pro Iŝtar, ĉap.18
afrikanse:
 betree
albane:
 hyjnë
amhare:
 አስገባ
arabe:
 دَخَلَ -ُ دُخُولًا
armene:
 մտնել
azerbajĝane:
 girmək
bengale:
 প্রবেশ
birme:
 ဝင်ရောက်
bosne:
 ući
dane:
 indtaste
estone:
 sisestage
eŭske:
 idatzi
filipine:
 magpasok
france:
 entrer en~igi: faire entrer, introduire (faire entrer). en~o: entrée (acte).
galege:
 introducir
germane:
 hineingehen, eintreten
guĝarate:
 દાખલ
haitie:
 antre nan
haŭse:
 shigar
hinde:
 दर्ज
hispane:
 entrar en~igi: introducir. en~o: acceso, entrada.
hungare:
 bemegy, belép, behatol en~o: belépés, bemenet.
igbe:
 banye
irlande:
 isteach
islande:
 sláðu
japane:
 入力する
jave:
 ketik
jide:
 אַרייַן
jorube:
 tẹ
kanare:
 ನಮೂದಿಸಿ
kartvele:
 შევა
kazaĥe:
 кіру
kimre:
 fynd i mewn
kirgize:
 кирүү
kmere:
 ចូល
koree:
 입력
korsike:
 inserisce
kose:
 faka
kroate:
 ući
kurde:
 derbasbûn
latine:
 intrant
latve:
 ievadiet
laŭe:
 ເຂົ້າ
litove:
 įeiti
makedone:
 внесете
malagase:
 hiditra
malaje:
 memasukkan
malajalame:
 നൽകുക
malte:
 jidħol
maorie:
 tomo
marate:
 प्रविष्ट
monge:
 nkag mus
mongole:
 оруул
nederlande:
 binnendringen en~igi: doen binnendringen. en~o: toegang.
nepale:
 प्रवेश
njanĝe:
 kulowa
okcidentfrise:
 yngean
panĝabe:
 ਦਿਓ
paŝtue:
 ننوځي
pole:
 wchodzić
portugale:
 entrar
ruande:
 injira
ruse:
 войти
samoe:
 ulu
sinde:
 داخل
sinhale:
 ඇතුළු
skotgaele:
 #NAMN?
slovene:
 vpišite
somale:
 galaan
ŝone:
 pinda
sote:
 kena
sunde:
 asup
svahile:
 kuingia
taĝike:
 даромадан
taje:
 เข้าไป
tamile:
 நுழைய
tatare:
 керегез
telugue:
 నమోదు
tibete:
 འཛུལ་
ukraine:
 вводити
urdue:
 داخل
uzbeke:
 kiritish
vjetname:
 nhập
zulue:
 faka

enirejo

Loko, tra kiu oni eniras: la enirejo estis obstrukcita de homamaso.
france:
 entrée (lieu)
germane:
 Eingang
hispane:
 entrada
hungare:
 bejárat
nederlande:
 ingang
pole:
 wejście
portugale:
 entrada
ruse:
 вход
taje:
 ทางเข้า
tibete:
 ནང་འཛུལ་
ukraine:
 вхід (місце)

flankeniri

(ntr)
Iri flanken de io aŭ iu: la ĉefkapitano prenis lian manon, kaj, flankenirante, demandis lin aparte [44].
44. La Nova Testamento, La agoj 23:19
france:
 aller à l'écart, s'écarter
germane:
 vorbeigehen, seitlich gehen
hispane:
 hacerse a un lado, apartarse
hungare:
 félremegy, félreáll
nederlande:
 opzij gaan
pole:
 iść bokiem
ruse:
 отойти (в сторону)
ukraine:
 відходити вбік, від’їжджати вбік, звертати (вбік)

foriri

(ntr)
Iri for de iu loko: foriri de la urbo; foriri por libertempo; la servantino foriris serĉi la kruĉon; foriru de homo malsaĝa; miaj ordonoj ne foriru de viaj okulojZ ; forpelu ilin kaj foriros malpacoZ ; se ne estus kun mi la Dio de mia patro, [...] vi nun foririgus min kun nenio [45]; li foririgos la kapron en la dezerton [46]; li foririgis la homojn, kiuj alportis la donacojn [47].
45. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 31:42
46. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Levidoj 16:22
47. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Juĝistoj 3:18
afrikanse:
 verlaat
albane:
 largohen
amhare:
 ተወው
arabe:
 ترك
armene:
 լքել
azerbajĝane:
 tərk etmək
bengale:
 ত্যাগ
birme:
 ထွက်သွား
bosne:
 ostaviti
dane:
 forlade
estone:
 lahkuma
eŭske:
 utzi
filipine:
 mag-iwan
france:
 partir for~igi: renvoyer, congédier, faire partir, jeter dehors.
galege:
 deixar
germane:
 weggehen, fortgehen
guĝarate:
 છોડી
haitie:
 kite
haŭse:
 bar
hinde:
 छोड़
hispane:
 salir, partir for~igi: despedir, dejar ir, hacer partir.
hungare:
 elmegy, eltávozik for~igi: eltávolít, feloszlat.
igbe:
 ahapụ
irlande:
 saoire
islande:
 fara
japane:
 去る
jave:
 ninggalake
jide:
 לאָזן
jorube:
 fi
kanare:
 ಬಿಟ್ಟು
kartvele:
 დატოვეთ
kazaĥe:
 қалдыру
kimre:
 gadael
kirgize:
 калтыруу
kmere:
 ទុកឱ្យ
koree:
 떠나
korsike:
 lasciarà
kose:
 shiya
kroate:
 ostavite
kurde:
 terikandin
latine:
 relinquo
latve:
 atstᗑt
laŭe:
 ອອກຈາກ
litove:
 palikti
makedone:
 напушти
malagase:
 miala
malaje:
 meninggalkan
malajalame:
 വിട്ടേക്കുക
malte:
 tħalli
maorie:
 waiho
marate:
 सोडा
monge:
 tawm
mongole:
 орхих
nederlande:
 weggaan for~igi: doen weggaan.
nepale:
 छोड
njanĝe:
 kusiya
okcidentfrise:
 ferlitte
panĝabe:
 ਨੂੰ ਛੱਡ
paŝtue:
 ووځي
pole:
 wychodzić
portugale:
 partir
ruande:
 genda
ruse:
 уйти
samoe:
 tuua
sinde:
 ڇڏي
sinhale:
 නිවාඩු
skotgaele:
 fhàgail
slovene:
 zapusti
somale:
 ka tago
ŝone:
 siya
sote:
 tlohela
sunde:
 ninggalkeun
svahile:
 kuondoka
taĝike:
 тарк
taje:
 ออกจาก, จากไป
tamile:
 விட்டு
tatare:
 китү
telugue:
 వదిలి
ukraine:
 залишити
urdue:
 چھوڑ
uzbeke:
 tark
vjetname:
 lại
zulue:
 ushiye

foriro Z

Ago de iu foriranta.
france:
 départ
hispane:
 salida
taje:
 การจากไป
tibete:
 ཐོན་ཡག་

ĝisiri

Atingi indikitan lokon per iro: Mi ĝisiros sola, ‐ ripetadis la atenanino […] ‐ mi ne timas homojn [48]; ŝi ĝisiras angulon kaj turnas sin reen, aroge kaj fiere rigardante [49]; La plej grava estas ‐ ĝisiri, pensis Jul, nur ĝisiri... [50].
48. I. Efremov, trad. J. Finkel: Tais el Ateno, 2008
49. V. M. Garŝin: Akcidento, [2010?]
50. A. Lazarĉuk, trad. J. Finkel: La sankta monato Rin, [2000]
france:
 atteindre
germane:
 hingehen
hispane:
 alcanzar
hungare:
 elmegy (vmeddig), elér (vhová), elér (helyet)
nederlande:
 bereiken
pole:
 dojść
portugale:
 atingir (chegar a)
ruse:
 дойти

hejmeniri

Ekiri direkte al la hejmo: mi esploros la aferon, nun trankvile hejmeniru [51]. VD:rehejmiĝi
51. J. Dorosmai, trad. J. Dorosmai jun. kaj J. Horvath: Fabloj kaj Aforismoj, 2002
france:
 rentrer chez soi
hispane:
 ir a casa
taje:
 กลับบ้าน

kuniri

(ntr)
Iri kune; partopreni: Paŭlo ne aprobis kunpreni tiun, kiu [...] ne kuniris en la laboron [52].
52. La Nova Testamento, La agoj 15:38
france:
 accompagner, prendre part
germane:
 zusammen gehen, gemeinsam wandeln
hispane:
 acompañar
hungare:
 együtt megy, vele megy
pole:
 iść razem
portugale:
 acompanhar
ruse:
 сопровождать
taje:
 ไปด้วยกัน, เข้าร่วม
ukraine:
 сходитися, з’їжджатися, іти разом, їхати разом, супроводжувати

laŭiri

(tr)
Iri laŭlonge de io: laŭiri bordon, riveron, postsignojn.
france:
 longer, border (longer), suivre (longer)
germane:
 entlanggehen, entlangschreiten
hispane:
 seguir, bordear, acompañar
hungare:
 megy (vmi mentén), végigmegy (vmi mentén), követ (irányt)
pole:
 iść wzdłuż
portugale:
 acompanhar (um rio etc)
ruse:
 идти вдоль, идти по
ukraine:
 іти, їхати (вздовж чого-н.)

malantaŭeniri

(ntr)
Iri celante malantaŭen; (f) malprogresi: estas iafoje necese zigzagi, halti, eĉ malantaŭeniri [53].
53. E. Lanti: Vortoj de k-do Lanti, Venis anarkisto
france:
 reculer, régresser, aller en arrière, marcher à reculons
hispane:
 retroceder, regresar
hungare:
 hátramegy
pole:
 cofać się
portugale:
 recuar, retroceder
ruse:
 идти назад, отступать

malsupreniri

(tr)
Iri ĝis la malsupro de io, aŭ en la direkto de la malsupro: malsupreniri ŝtuparonZ , vojon, deklivon; en la profundon de Ŝeol ĝi malsupreniros [54]; liberigu lin, ke li ne malsupreniru en la tombon [55]; de siaj ŝipoj malsupreniros ĉiuj remistoj [56]; unu homo malsupreniris de Jerusalem al Jeriĥo [57]; unu pastro malsupreniris la saman vojon [58]; Mi malsupreniros, kaj rigardos, ĉu ili plene agas tiel, kiel estas la kriado, kiu venis al Mi [59]. VD:malleviĝi.
54. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Ijob 17:16
55. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Ijob 33:24
56. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Jeĥezkel 27:29
57. La Nova Testamento, S. Luko 10:30
58. La Nova Testamento, S. Luko 10:31
59. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 18:21
france:
 descendre (ex. un escalier)
germane:
 hinuntergehen, heruntergehen
hispane:
 descender, bajar
hungare:
 lemegy
pole:
 zejść
portugale:
 descer
ruse:
 спускаться, спуститься
taje:
 ไปข้างล่าง
tibete:
 མར་བབས་
ukraine:
 спускатися, сходити вниз

nealirebla

1.
Kiun oni ne povas aliri, atingi: David restis en la dezerto en nealirebla loko [60].
2.
(figure) Kiun oni ne povas atingi, kompreni, alparoli...: parolarto […] ebligas konvinki tiujn, kiuj ne estas alireblaj per la argumentoj de la plej strikta logiko [61].
60. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, I. Samuel 23:14
61. I. Lapenna: Retoriko, 1950
france:
 inaccessible
nederlande:
 onbereikbaar

postiri

(x)
Iri post 2 io aŭ iu: [la derviŝo] duonturniĝas sur la kalkanoj tiele, ke li frontas la postiranton [62]; ŝi postiris [la fazanon] tra filiko kaj vepraĵo [63]; mi iris do reen kiel eble plej rapide kaj postiris lin sur la maldekstra flanko de Václav-placo [64]. SIN:sekvi1
62. E. Lanti: Vortoj de k-do Lanti, Leteroj el Turkio
63. E. Grimley Evans: La kluba mensogulo, La lupino kaj aliaj rakontoj, 2005
64. L. Vladyka trad. Moraviaj E-Pioniroj: Mi en li, http://www.mujweb.cz/Kultura/malovec/MIENLI4.HTM
france:
 suivre (marcher derrière)
hispane:
 seguir, ir detrás
pole:
 podążać
portugale:
 seguir, ir atrás
ruse:
 следовать
ukraine:
 іти слідом (або услід), їхати слідом (або услід)

preteriri

(tr)
Pasi laŭlonge kaj flanke de io, kaj ĝin lasi post si: preteriri arbaron; ni preteriris tri vilaĝojn survoje; li sidis por rigardi la preterirantojn.
france:
 dépasser (un lieu), passer (dépasser)
germane:
 vorbeigehen, vorübergehen
hispane:
 pasar
hungare:
 elmegy (vmi mellett)
pole:
 mijać
portugale:
 passar ao lado de
ruse:
 пройти (мимо чего-л.), миновать
taje:
 เดินผ่าน, ผ่าน
ukraine:
 іти мимо, проходити мимо, їхати мимо, проїжджати мимо

piediri

(ntr)
Iri piede: David venkoprenis de li mil ĉarojn kaj sep mil rajdantojn kaj dudek mil piedirantojn [65].
65. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, I. Kroniko 18:4
france:
 marcher (à pied) pied~anto: piéton.
germane:
 zu Fuß gehen, wandeln
hispane:
 caminar
hungare:
 gyalogol
pole:
 iść pieszo
portugale:
 caminhar (à pá)
ruse:
 идти пешком pied~anto: пешеход.
taje:
 เดินเท้า
ukraine:
 іти пішки

reiri

(ntr)
1.
Irinte, veni returne al la deira loko: ira kaj reira bileto.
2.
Iri denove, sekvafoje: mi reiros al vi la proksiman semajnon.
france:
1. revenir (à son point de départ) 2. retourner (aller de nouveau), revenir (aller de nouveau), aller de nouveau
germane:
2. zurückgehen, zurückkehren
hispane:
1. retornar 2. volver
hungare:
1. visszamegy 2. újra elmegy
pole:
 powracać
portugale:
 voltar
ruse:
 вернуться, возвратиться
ukraine:
 вертатися, іти знову, їхати знову

rondiri

(ntr)
1.
Iri laŭ ronda vojo, laŭ fermita kurbo: la montriloj [de la malnova horloĝo] rondiradis [66]; dezirante rondiri ĉirkaŭ Montmartro mi trapasis la vilaĝon Clignancourt [67]; la sango rondiras en la korpo PV ; sur unu rando de la ĉielo estas ĝia leviĝo, kaj ĝia rondiro estas ĝis aliaj randoj [68]; (figure) li rondiras ĉirkaŭ ŝi, kiel papilio ĉirkaŭ lumiloPIV1 . SIN:ĉirkaŭiri 1;VD:rivolui, orbito
2.
Sinsekve viziti multajn lokojn: Satano respondis al la Eternulo [...]: Mi vagadis sur la tero kaj rondiradis sur ĝi [69]; ili lernas esti senutilaj, rondirante de domo al domo [70]; (figure) la historio komencis rondiri (cirkuli, diskoniĝi) de kokinejo al kokinejo [71]. SIN:ĉirkaŭiri 3.
66. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Malnova domo
67. Jean-Jacques Rousseau, trad. André Gilles: La revadoj de soleca promenanto, Naŭa promenado
68. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Psalmaro 19:6
69. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Ijob 1:7
70. La Nova Testamento, I. Timoteo 5:13
71. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Estas tute certe
france:
rond~o: course (d'un astre). 1. tourner (autour de), faire le tour (de) 2. courir (en p. d'une rumeur), parcourir (en tous sens), rôder
germane:
1. herumgehen, im Kreis laufen
hispane:
1. girar (alrededor de), orbitar a 2. deambular (en todas direcciones), rondar
hungare:
rond~o: kórbejárás. 1. körbejár 2. körbelátogat, sorra látogat
pole:
2. krążyć
portugale:
2. rodear
ruse:
1. ходить кругом, ходить по кругу, циркулировать 2. обходить (разные места), обойти (разные места)
taje:
1. เดินเป็นวงกลม
ukraine:
 ходити по колу, їздити по колу, кружляти

senelirejo

1.
Loko, el kiu oni ne sukcesas eliri: la policistoj estis puŝitaj en senelirejon kaj ne povis kontraŭstari la manifestaciantojn [72].
2.
(figure) Sensolva problemo, neeskapebla malbona situacio: la situacio, en kiu ni ambaŭ troviĝas, estas vera senelirejo [73].
VD:sakstrato
72. Johano M.: Kie estas..., 2002
73. H. Vallienne: Ĉu li?, 1908
france:
 voie sans issue
hispane:
 calle sin salida
ukraine:
 глухий кут, тупик, глухий кут, безвихідь

subiri

(x)
1.
Iri sub ion: subiri tegmenton, branĉaron;
2.
(p.p. astroj) Iri sub la horizonton: la suno subiris sub la akvon [74]; en tiu tago [...] Mi subirigos la sunon en tagmezo [75]; en la purpuraj radioj de la subiranta suno la princo similis dion [76]; punu min Dio, se mi antaŭ la sunsubiro gustumos panon aŭ ion ajn [77]; de la sunleviĝejo ĝis la sunsubirejo Mia nomo estos granda inter la nacioj [78].
74. Hans Christian Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj de Andersen/II/Ĉapitro 13 — Sovaĝaj cignoj
75. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Amos 8:9
76. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, ĉap. 5
77. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, II. Samuel 3:35
78. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Malaĥi 1:11
france:
1. se mettre sous sunsub~o: coucher du soleil. sunsub~ejo: couchant (point cardinal). 2. se coucher
germane:
 untergehen, hinuntergehen, heruntergehen, unten gehen
hispane:
 bajar 1. meterse debajo de 2. ocultarse bajo el horizonte, ponerse
hungare:
 lemegy, alámegy sunsub~o: naplemente.
pole:
 zachodzić (o słońcu)
portugale:
 pôr-se
ruse:
 зайти (подо что-л., напр. за горизонт)
taje:
1. ไปข้างใต้
ukraine:
 заходити (за щось)

supreniri

(tr)
Iri ĝis la supro de io, aŭ en la direkto de la supro: supreniri ŝtuparonZ , etaĝon; ĉar vi supreniris sur la liton de via patro, tiam vi malhonoris mian liton per la supreniro [79]; ne supreniru per ŝtupoj al Mia altaro [80]. VD:leviĝi.
79. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 49:4
80. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Eliro 20:26
france:
 monter (gravir), gravir, s'élever
germane:
 heraufgehen, hinaufgehen, ersteigen, erklimmen
hispane:
 subir, ascender, elevarse
hungare:
 felmegy
pole:
 iść w górę
portugale:
 subir, ascender
ruse:
 подняться (на что-л.), взобраться, взойти
taje:
 ไปข้างบน
tibete:
 འཛེགས་
ukraine:
 іти догори, підніматися, підійматися, здійматися, сходити

suriri

(tr)
Iri alten sur ion: suriri tegmenton, ŝtuparon, arbon, monton VD:grimpi.
france:
 monter (sur), grimper (sur)
germane:
 betreten, dahingehen, beschreiten
hispane:
 montar (sobre), subir (sobre)
hungare:
 rámegy
pole:
 wspinać się
portugale:
 subir
ruse:
 зайти (на что-л.), взойти, взобраться
ukraine:
 підніматися, підійматися, здійматися, сходити (на що-н., кого-н.)

ŝipiri

MAR Iri, veturi per ŝipo: ni ŝipiris de Filipi [...] kaj alvenis [...] en Troas post kvin tagoj [81]. SIN:ŝipi.
81. La Nova Testamento, La agoj 20:6
france:
 naviguer
germane:
 mit dem Schiff fahren, schifffahren
hispane:
 navegar
hungare:
 hajózik
pole:
 płynąć statkiem
portugale:
 navegar (ir a navio)
ruse:
 плыть на корабле
ukraine:
 їхати кораблем

ŝteliri

(ntr)
Iri kaŝe kaj sekrete, kvazaŭ ŝtelisto: kiam la aliaj iris al la foiro aŭ dancado aŭ sankta procesio, mi ŝteliris en ĉi tiun negastaman intermonton [82]; la bando ŝteliris el la magazeno Iŝtar ; la atakantoj ŝteliris al la remparoB .
Rim.: La uzo de la esprimo sin ŝteli en la senco de ŝteliri estas evitinda, ĉar dubasenca.
82. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, ĉapitro 2a
beloruse:
 красьціся, падкрадацца
hispane:
 ir furtivamente
hungare:
 lopakodik
nederlande:
 sluipen
pole:
 skradać się
portugale:
 ir furtivamente
ruse:
 красться, подкрасться, подкрадываться
svede:
 smyga
ukraine:
 прокрадатися, крастися

trairi

(tr)
1.
Iri trae de io, de unu flanko al alia: oni devas trairi korton por eniri en la domon; trairi naĝante la riveron; trairebla torento; netrairebla dezerto; li elfosis al si longan trairejon tra la tero de sia loĝejo ĝis ŝia [83]; ĉion, kio povas iri en fajron, trairigu tra fajro, kaj ĝi estos pura [84].
2.
(Kun indiko de mezuro aŭ limo) Iri tiom, kiom indikas la preciziganta mezuro aŭ limo: Sed apenaŭ ŝi trairis kelkan distancon, ŝi haltis [85]; kiam li apenaŭ trairis duonon de sia vojo, … [86]; Kiam Jona komencis la trairadon de la urbo kaj trairis unu tagon, li vokis, kaj diris … [87]; ili trairis en 74 tagoj pli ol 5000 km [88].
3.
MAT(fakula ĵargono) (p.p. geometria figuro, rilate al alia) Sekci kaj eventuale inkluzivi ĝin: mezortanto de streko estas ortanto, trairanta la mezon de la streko; ebeno trairanta ĉefcirklon de sfero trairas ankaŭ la centron de la sfero; konuso estas naskita de rekto, kiu moviĝas trairante fiksan punkton kaj fiksan kurbon.
83. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Elinjo-fingreto
84. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Nombroj 31:23
85. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Paŝtisto de porkoj
86. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Nokta ĉapo de fraŭlo
87. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Jona 3:4
88. Feliks Nevos: Neĝo-reĝojMonato
angle:
3. pass (e.g. through a point)
france:
tra~ebla: franchissable. netra~ebla: infranchissable. tra~ejo: passage (chemin). 1. traverser 3. passer (ex. par un point)
germane:
1. hindurchgehen, durchgehen, durchqueren 2. zurücklegen (eine Strecke gehen) 3. gehen (z.B. durch einen Punkt)
hispane:
tra~ebla: franqueable. netra~ebla: infranqueable. tra~ejo: pasaje (camino). 1. atravesar 3. pasar (ej. por un punto), cruzar
hungare:
tra~ebla: átgázolható. netra~ebla: átjárhatatlan. 1. átmegy (vmin), ákel (vmin), áthalad (vmin) 3. átmegy (vmin keresztül)
pole:
1. przejść 3. przechodzić (np. przez punkt)
portugale:
3. atravessar
ruse:
1. пройти (сквозь, через), проходить 2. пройти (расстояние) 3. проходить (напр. через точку )
ukraine:
 проходити, проїжджати (по чому-н., уздовж чого-н.)

transiri

(tr)
1.
Moviĝi transen de io, pli malproksimen ol io: la vagonaro ĵus transiris la limon de la regno; ili [...] okupis la transirejon de Jordan, kondukantan al Moab, kaj permesis al neniu transiri [89]; mi transiris la RubikononZ (rezignis pri la eblo reiri); (figure) lia senbrideco transiras ĉiujn limojnZ (estas ja troa, tute ne tolerebla).
2.
(figure) Metafore translokiĝi, p.p. abstraktaĵoj, kiujn oni samigas al konkretaj objektoj: multaj Volapükistoj malkaŝe transiris al EsperantoZ ; super la okazintaj faktoj ni povus silente transiri al la tagordo [90]; la heredaĵo transiris en fremdajn manojn; ŝia amo transiris al la konkurantoZ .
3.
(figure) Iĝi en alian staton, ŝanĝiĝi: transiri de ĝoj' al doloroZ ; subite lia voĉo transiris en rapideman tononZ , en malklaran murmaradonZ ; la tuta lando transiris en posedon de l' venkintoZ , sub la prusan regadon.
89. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Juĝistoj 3:28
90. Zamenhof: Parolo antaŭ la Kvara Kongreso Esperantista en Dresden, 1908
afrikanse:
 steek
albane:
 kalojnë
amhare:
 መስቀል
arabe:
 عبور
armene:
 անցնել
azerbajĝane:
 keçmək
bengale:
 ক্রুশ
birme:
 လက်ဝါးကပ်တိုင်
bosne:
 prelaze
dane:
 krydse
estone:
 rist
eŭske:
 zeharkatuko
filipine:
 tumawid
france:
trans~ejo: passage, gué. 1. franchir (une limite), dépasser (les bornes) 2. passer (d'un point de vue à un autre), changer de main 3. passer (changer d'état)
galege:
 atravesar
germane:
 hinübergehen, übergehen, überschreiten
guĝarate:
 પાર
haitie:
 travèse
haŭse:
 kuros
hinde:
 पार
hispane:
trans~ejo: paso, vado. 1. franquear (un límite), rebasar (el borde) 2. cambiar (de parecer), cambiar (de dueño) 3. cambiar de estado
hungare:
trans~ejo: átkelő. 1. átmegy (vhová) 2. áttér 3. átmegy (vmibe)
igbe:
 ịgafe
irlande:
 tras
islande:
 yfir
japane:
 クロス
jave:
 nglintasi
jide:
 קרייַז
jorube:
 kọjá
kanare:
 ದಾಟಲು
kartvele:
 გადაკვეთა
kazaĥe:
 крест
kimre:
 croesi
kirgize:
 кесип
kmere:
 ឆ្លងកាត់
koree:
 교차
korsike:
 travancà
kose:
 umnqamlezo
kroate:
 križ
kurde:
 xaç
latine:
 transire
latve:
 šᘇᗣrsot
laŭe:
 ກາ
litove:
 kirsti
makedone:
 премине
malagase:
 miampita
malaje:
 menyeberangi
malajalame:
 കുരിശ്
malte:
 jaqsmu
maorie:
 whakawhiti
marate:
 ओलांडू
monge:
 hla
mongole:
 гаталж
njanĝe:
 kuwoloka
okcidentfrise:
 krús
panĝabe:
 ਪਾਰ
paŝtue:
 واوړي
pole:
 przechodzić
portugale:
 transpor, ultrapassar
ruande:
 umusaraba
ruse:
 перейти
samoe:
 sᗑtauro
sinde:
 صليب
sinhale:
 හරස්
skotgaele:
 tarsainn
slovene:
 čez
somale:
 gudbaan
ŝone:
 muchinjikwa
sote:
 tšela
sunde:
 salib
svahile:
 msalaba
taĝike:
 убур
taje:
 ข้าม
tamile:
 கடந்து
tatare:
 кросс
telugue:
 క్రాస్
tibete:
 ལ་རྒྱག་
ukraine:
 перетинають
urdue:
 پار
uzbeke:
 kesib
vjetname:
 qua
zulue:
 ukuwela

transira

1.
Nedaŭra, pasa, provizora, transita.
2.
GRA Transitiva.
france:
1. transitoire 2. transitif
germane:
 vorübergehend, transitorisch
hispane:
1. transitorio, temporal, pasajero 2. transitivo
hungare:
1. átmeneti 2. tárgyas, tranzitív
pole:
 przechodni
portugale:
1. transitório, passageiro
ruse:
 переходный
ukraine:
 скороминущий, короткочасний, перехідний

vojiri

Iradi piede al malproksima celo: se iu estos en malproksima vojiro, tamen li faru Paskon al la Eternulo [91]; krom tio li faris sufiĉe grandan vojiron flanken, ĉar li volis antaŭe esti en Fjaltring [92]; ni vojiras al tiu loko, pri kiu la Eternulo diris: Ĝin Mi donos al vi [93]; ili ekvojiris for de la monto de la Eternulo vojon de tri tagoj [94]; la Eternulo vojirigis vin, kaj diris: iru kaj ekstermu la pekulojn [95]; la vojoj senhomiĝis, vojiranto jam ne pasas [96].
91. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Nombroj 9:10
92. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, Historio el la dunoj
93. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Nombroj 10:29
94. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Nombroj 10:33
95. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, I. Samuel 15:18
96. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Jesaja 33:8
france:
 cheminer, voyager (à pied) voj~o: voyage. voj~anto: voyageur, chemineau.
hispane:
 caminar, viajar (a pie) voj~o: viaje. voj~anto: viajero.
hungare:
 vándorol voj~anto: utas, utazó.
pole:
 wędrować
portugale:
 ir a lugar distante
ukraine:
 вирушати в дорогу, іти, рухатися дорогою

administraj notoj

pri rond~i: 
    (a) PIV1 kaj PV havas duoblan artikolon kun rond~i: unu sub
    "rond" kaj
    unu sub "iri". Mi provis kunfandi ĉiujn kvar.
    (b) La ekz kun "rond~o" supozigas, ke la trairata vojo povas
    esti nur
    parto
    de la fermita trajektorio (kp kun la diskuto pri
    rivoluo/turno/rotacio).
    (c) PV metis en la saman artikolon "ĉirkaŭ~i" kaj "rond~i",
    kaj
    verdire kelkaj ekz-oj ne ebligas sencodistingon. Mi do metis
    referencojn SIN
    inter la respondaj sencoj.
    (ĉ) Lanti uzas „rond~i“ parolante pri derviŝoj. Indas
    esplori, ĉu
    tia uzo estas akceptebla.
    [MB]
pri ir/i : 
  Restas por koherigi la transitivecon de la diversaj
  verboj derivitaj per prefiksita prepozicio.
  [MB]
~i: Mankas verkindiko en fonto.
~o, ~ado : Mankas verkindiko en fonto.
~ebla: Mankas dua fontindiko.
~ebla: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
~ilo : Mankas verkindiko en fonto.
antaŭ~i: Mankas dua fontindiko.
antaŭ~i: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
antaŭen~i: Mankas dua fontindiko.
antaŭen~i: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
de~i: Mankas dua fontindiko.
de~i: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
dis~i : Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
el~i: Mankas verkindiko en fonto.
el~ejo: Mankas dua fontindiko.
el~ejo: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
el~vojo: Mankas dua fontindiko.
el~vojo: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
en~i: Mankas verkindiko en fonto.
en~ejo: Mankas dua fontindiko.
en~ejo: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
for~i: Mankas verkindiko en fonto.
for~o : Mankas verkindiko en fonto.
laŭ~i: Mankas dua fontindiko.
laŭ~i: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
malsupren~i: Mankas verkindiko en fonto.
preter~i: Mankas dua fontindiko.
preter~i: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
re~i: Mankas dua fontindiko.
re~i: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
supren~i: Mankas verkindiko en fonto.
sur~i: Mankas dua fontindiko.
sur~i: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
ŝtel~i: Mankas verkindiko en fonto.
trans~i: Mankas verkindiko en fonto.
trans~a: Mankas dua fontindiko.
trans~a: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.