1funkci/i JED
funkcii
(ntr)
- 1.
- (iu)
Agi plenumante oficon, difinitan daŭran komisiitan servon:
funkcii kiel urbestro, sekretario, agento;
kvardek personoj ricevis oficialan ateston pri kapablo funkcii kiel libervolaj
interpretistoj por Esperanto
[1];
post nur 72 tagoj la regiona asembleo en Nord-Irlando
[...] ĉesis funkcii
[2];
Lapenna, la ĵus elektita ĝenerala sekretario, estis komisiita […]
funkcii kiel administranto
[3];
la organiza problemo estis fine solvita kaj la unueca asocio funkciis sub la
nomo Jugoslavia Esperanto-Ligo
[4].
ofici,
roli,
servi1 - 2.
- (io)
Plenumi la propran
difinitan taskon, parolante pri organo,
maŝino kaj ĝenerale ĉiu ajn ilo aŭ organizo:
la koro, la kruroj, la maŝino ne regule funkcias;
la seruro estis rustiĝinta kaj funkciis malbone
[5];
kiam ĉiuj uzinoj kaj altfornoj funkciis, estis fumnubo apud fumnubo
[6];
ekde 1756 en Peterburgo funkciis konstanta franca teatro
[7];
Aĥija ne povis vidi, ĉar liaj okuloj ĉesis funkcii
pro maljuneco
[8];
kvankam tre saĝa virino, ŝi havis cerbon kiu malrapide funkciis, kaj estis ŝia
kutimo longe pripensi antaŭ ol ion fari
[9];
lia lango funkciis sendepende de li
(li diris ion kontraŭ sia propra intenco)
[10];
trinkejo, kiu jam en la mezepoko funkciis
[11];
la elektraj piloj de sonoriloj, ne estante plu observitaj, difektiĝis kaj ne
funkciis plu
[12];
la plano ŝajnas funkcii (efektiviĝi), Bastjano
flustris
[13].
efektivigi,
efiki,
labori,
servi5
1.
Ivo Lapenna, Tazio Carlevaro kaj Ulrich Lins: Esperanto en Perspektivo, Tria Parto
2. IRL: Irlando: karuselo de seniluziiĝo, Monato, 2000/06, p. 7
3. Ivo Lapenna, Tazio Carlevaro kaj Ulrich Lins: Esperanto en Perspektivo, Kvara Parto
4. Ivo Lapenna, Tazio Carlevaro kaj Ulrich Lins: Esperanto en Perspektivo, Kvara Parto
5. Eliza Orzeszko, trad. Kazimierz Bein: La Interrompita Kanto, Ĉapitro II
6. Stellan Engholm: Infanoj en Torento, dua libro en la Torento-trilogio, Dua Parto
7. Ivo Lapenna, Tazio Carlevaro kaj Ulrich Lins: Esperanto en Perspektivo, Unua Parto
8. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, I. Reĝoj 14:4
9. John Merchant: Tri Angloj Alilande, Ĉapitro VI.
10. Konstanten Krysakov: KOTA AKVO , Monato, 2000/03, p. 28
11. J. Ducloyer: Francio: Quimper, Monato, 2000/05, p. 16
12. Henri Vallienne: Ĉu li?, Ĉapitro Dekunua
13. M. Ende, trad. W. Diestel: La Senĉesa Rakonto, 1997
2. IRL: Irlando: karuselo de seniluziiĝo, Monato, 2000/06, p. 7
3. Ivo Lapenna, Tazio Carlevaro kaj Ulrich Lins: Esperanto en Perspektivo, Kvara Parto
4. Ivo Lapenna, Tazio Carlevaro kaj Ulrich Lins: Esperanto en Perspektivo, Kvara Parto
5. Eliza Orzeszko, trad. Kazimierz Bein: La Interrompita Kanto, Ĉapitro II
6. Stellan Engholm: Infanoj en Torento, dua libro en la Torento-trilogio, Dua Parto
7. Ivo Lapenna, Tazio Carlevaro kaj Ulrich Lins: Esperanto en Perspektivo, Unua Parto
8. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, I. Reĝoj 14:4
9. John Merchant: Tri Angloj Alilande, Ĉapitro VI.
10. Konstanten Krysakov: KOTA AKVO , Monato, 2000/03, p. 28
11. J. Ducloyer: Francio: Quimper, Monato, 2000/05, p. 16
12. Henri Vallienne: Ĉu li?, Ĉapitro Dekunua
13. M. Ende, trad. W. Diestel: La Senĉesa Rakonto, 1997
- angle:
- function, operate, work (function)
- beloruse:
- 1. выконваць абавязкі, выконваць функцыі, дзейнічаць 2. працаваць, функцыянаваць
- ĉeĥe:
- být v chodu, být v činnosti, běžet, dělat dobrotu, fungovat, jet, jít, plynout
- ĉine:
- 2. 事务 [shìwù], 正在运转 [zhèngzàiyùnzhuǎn], 运作 [yùnzuò], 正常工作 [zhèngchánggōngzuò], 生效 [shēngxiào]
- france:
- 1. agir (en tant que) 2. fonctionner, marcher (fonctionner)
- germane:
- 1. fungieren 2. funktionieren, arbeiten (funktionieren)
- hispane:
- 1. actuar, realizar una función 2. funcionar
- hungare:
- 1. működik, dolgozik, tevékenykedik 2. működik, üzemel, funkcionál
- indonezie:
- 2. berfungsi
- japane:
- 職務を遂行する [しょくむをすいこうする], 機能を果たす [きのうをはたす]
- nederlande:
- functioneren
- pole:
- funkcjonować, działać, pełnić funkcję
- portugale:
- 1. agir, exercer função, estar em exercício 2. funcionar
- ruse:
- 1. исполнять обязанности, отправлять функции 2. работать, функционировать
- slovake:
- fungovať
- ukraine:
- функціонувати, діяти, працювати (про механізм, установу)
funkcio
- 1.
- (de iu)
Aparta fako, ofico organizita por plenumi difinitan servon;
kampo de agado, en kiu oni plenumas difinitan servon:
la publikaj funkcioj;
la funkcio de administranto, redaktoro;
la kasisto rezignis sian funkcion;
ni ne perdos ŝin en tre grava alia funkcio: ŝi daŭre estas nia
finredaktisto
[14];
komisionano por esplorado [...] jesis pri la neceso
bone paroli la anglan por plenumi eŭropan funkcion
[15].
ofico,
posteno3 - 2.
- (de io)
Aparta servo de organo, maŝino kc, konforma al ĝia
destino:
la funkcio de la stomako estas digesti;
[Esperanto] bonege plenumadis jam en la praktiko
ĉiujn funkciojn, kiujn oni povas postuli de lingvo internacia
EE
;
la diversaj funkcioj de vorto en la frazo
(subjekto, predikato, komplemento);
ni havas multajn membrojn en unu korpo, kaj ne ĉiuj membroj
havas la saman funkcion
[16];
se Esperanto estus adoptita, kelkaj fonetikaj simpligoj estus
necesaj por tiu funkcio
[17];
kiam homoj planis, projektis maŝinojn, ili faris tion
por ke la maŝinoj obeu al la planitaj funkcioj
[18];
Mutt […] ne havas funkciojn por aŭtomate
ordigi la
envenantajn poŝtaĵojn en
diversajn poŝtfakojn ‐ tio estas tasko por aparta programo
[19].
tasko,
rolo2 - 3.
PV
- a)
- (elementa matematiko)
Ĝenerala regulo, difinanta por elemento de „fonta aro“
`bb A` elementon en „cela aro“
`bb B`; simb.
`f: bb A -> bb B`
(legu: fo
ĵetas el `bb A` en
`bb B`-on) ,
aŭ por individuaj elementoj
`b=f(a)` (legu: bo egalas
fo de a):
en la funkcia skribaĵo
`b=f(a)`
la elementon `a` de la fonta aro oni nomas
„argumento“
aŭ „variablo“,
kaj la elementon `b` de la cela aro oni
nomas
„rezulto“ aŭ
„valoro“
de la funkcio,
aŭ „bildo“
de la argumento per la funkcio;
loknombro de funkcio;
la konformeco inter aroj `bb X` kaj
`bb Y`,
estas nomata funkcio (aŭ bildigo), se al ĉiu elemento de
`bb X`
konformas unusola elemento el `bb Y`
[20];
logaritmo kun bazo `a` estas la inversa
funkcio de eksponenta funkcio
kun la sama bazo `y=ax` kiel funkcio
de `x`
[21].
Rim.: Pro ĝia intuicia difino en elementa matematiko „funkcio“ povas esti konsiderata pli fundamenta ol „bildigo“, kiu baziĝas sur rilatoj, paroj, kaj arteorio entute.
- b)
- (pli ĝenerale)
Bildigo, precipe (sed
ne
nur) kiam la fonta kaj cela aroj konsistas el nombroj:
funkcio entjera, reela, kompleksa (kun entjeraj, reelaj,
kompleksaj valoroj);
kompleksa funkcio kun reelaj
argumentoj (kies
fonto-aro
konsistas el la aro de reeloj);
funkcio derivebla, analitika, integralebla.
Rilatantaj nocioj:
maksimumo,
maksimumiganto,
minimumo,
minimumiganto,
ekstremumo,
ekstremumiganto,
nuliganto,
transfleksiĝa punkto.
Rim.: Bricard [22] provis enkonduki la formon „funcio“, sed tiu ne enradikiĝis. La termino „funkcio“ estas vaste uzata en analitiko, sed depende de la branĉo de matematiko oni pli volonte parolos pri „bildigo“ (aŭ „ĵeto“), „funkcionalo“, „operatoro“, „formo“, „operacio“, „transformo“... Ni do ricevis tutan serion da sinonimaj terminoj, tamen kun malsama historia fono.ekstremumigantoj kaj nuligantoj de funkcio
- 4.
En programo,
struktura fragmento (subprogramo) difinanta algoritmon por
komputi valoron ‐ unu el pluraj manieroj difini la
„regulon“ por la matematika
funkcio.
Rim.: En iuj programlingvoj tiaj funkcioj aperas kiel proceduroj liverantaj valoron (sian rezulton).
14.
Stefan Maul: https://www.monato.be/2000/007225.php, Monato, 2000/12, p. 3
15. Dafydd ap Fergus: EŬROPA UNIO: Patenta (mal)sukceso, Monato, 2000/11, p. 11
16. La Nova Testamento, Romanoj 12:4
17. G. MacAoidh: Flugilhavaj vortoj, Monato, 2000/10, p. 22
18. Gilbert Ledon: Bugra bug-insekto, Monato, 2000/05, p. 5
19. E. Grimley Evans: Interreto: uniksulo ekspertas Unikodon, Monato, 2000/02, p. 20
20. Vikipedio, Funkcio (matematiko)
21. Vikipedio, Logaritmo
22. Raoul Bricard: Matematika Terminaro kaj Krestomatio, p. 19
15. Dafydd ap Fergus: EŬROPA UNIO: Patenta (mal)sukceso, Monato, 2000/11, p. 11
16. La Nova Testamento, Romanoj 12:4
17. G. MacAoidh: Flugilhavaj vortoj, Monato, 2000/10, p. 22
18. Gilbert Ledon: Bugra bug-insekto, Monato, 2000/05, p. 5
19. E. Grimley Evans: Interreto: uniksulo ekspertas Unikodon, Monato, 2000/02, p. 20
20. Vikipedio, Funkcio (matematiko)
21. Vikipedio, Logaritmo
22. Raoul Bricard: Matematika Terminaro kaj Krestomatio, p. 19
- angle:
- function
- beloruse:
- 1. абавязкі, пасада, функцыя 2. функцыя 3. функцыя 4. функцыя, працэдура
- ĉeĥe:
- běh, chod, funkce, působení, činnost
- ĉine:
- 4. 函数 [hán shù]
- france:
- fonction
- germane:
- Funktion 1. Aufgabe, Amt 2. Aufgabe, Zweck 3.b Abbildung 3. Funktion
- hispane:
- 1. departamento 2. función (acción asignada) 3. función (matemática) 4. función (algoritmo de programación)
- hungare:
- funkció 1. tisztség, funkció, szerep, feladatkör, tevékenységi terület 2. funkció 3. függvény
- indonezie:
- fungsi
- japane:
- 職務 [しょくむ], 役目 [やくめ], 機能 [きのう], 作用 [さよう], 関数 [かんすう]
- nederlande:
- functie
- pole:
- 1. funkcja, rola 2. zastosowanie 3. funkcja
- ruse:
- 1. обязанности, должность, функции 2. функция 3. функция 4. процедура- функция
- slovake:
- chod, pôsobenie, činnosť
- ukraine:
- функція, призначення, у мн
funkciado
- Ago de tiu aŭ tio, kiu funkcias; agado celanta plenumi difinitan servon: la funkciado de horloĝo; la funkciado de la kurso ĉesas dum somero; la banko ĉesigis sian funkciadon; la diverslingveco tre ĝenas la funkciadon de internaciaj kongresoj; la komisiono postulas la malfunkciadon de ĉiuj armilfabrikoj; depost la foriro de fraŭlino Leontino unu el la maŝinoj restas sen funkciado Marta ; por bone kompreni la funkciadon de la nuna tutmonda ekonomia sistemo, necesas konsideri ke ĝi havas sian originon en Eŭropo [23].
23.
Monato, Roland ROTSAERT: Historio de
la ekonomika pensado (parto 1): Enkonduko, 2001/02, p. 16
- angle:
- functioning, operation
- beloruse:
- функцыянаваньне, праца
- ĉeĥe:
- chod, fungování, provoz (podniku, stroje), působení, činnost
- france:
- fonctionnement
- germane:
- Funktionieren
- hispane:
- funcionamiento
- hungare:
- működés, üzemelés, funkcionálás
- indonezie:
- operasi, pengoperasian
- japane:
- 職務の遂行 [しょくむのすいこう], 機能の働き [きのうのはたらき]
- nederlande:
- het functioneren
- pole:
- funkcjonowanie, działanie
- slovake:
- chod, fungovanie, činnosť
- ukraine:
- функціонування, діяльність
funkciigi
-
Fari, ke io funkciu:
li funkciigis la gramofonon, eksonis moderna dancmuziko
[24];
ili konstruas akvoradon, martelon kaj tutan aron da radetoj, kiujn funkciigas la
turbineto
[25];
du ebriaj turkoj […] funkciigis du pafilojn kaj mortigis du soldatojn
[26];
konscio ofte sufiĉas por funkciigi bone la memoron
[27];
ili funkciigis la maŝinon kaj forveturis
[28];
li trovis sistemon por misfunkciigi la bremsojn post difinita tempospaco
[29];
sen malhelpo por la strata trafiko ni povas funkciigi nur sesdek vagonojn pohore
Metrop
;
mi precipe demandis lin pri tio, kiel ili funkciigas la interŝanĝon de la varoj
[30];
sed vane mi klarigis, kiel la mono funkciigas la laboron
[31];
[lia asocio] funkciigas informan servon
[32].
aktivigi1,
irigi2,
lanĉi,
mastrumi,
movi3,
peli1.b,
ŝalti,
startigi,
teni3.b
24.
Stellan Engholm: Infanoj en Torento, dua libro en la
Torento-trilogio, Unua Parto
25. Stellan Engholm: Homoj sur la tero, La nepo
26. Don Miguel de Cervantes Saavedra: Don Kiĥoto de la Manĉo en Barcelono (5 ĉapitroj), Ĉapitro LXIII
27. Ivo Lapenna: Retoriko, Dua Parto
28. John Merchant: Kompatinda Klem, Ĉapitro 2
29. Johán Valano: Ĉu li bremsis sufiĉe?, 8
30. Sándor Szathmári: Vojaĝo al Kazohinio, Kvara Ĉapitro
31. Sándor Szathmári: Vojaĝo al Kazohinio, Kvara Ĉapitro
32. Ivo Lapenna, Tazio Carlevaro kaj Ulrich Lins: Esperanto en Perspektivo, Kvara Parto
25. Stellan Engholm: Homoj sur la tero, La nepo
26. Don Miguel de Cervantes Saavedra: Don Kiĥoto de la Manĉo en Barcelono (5 ĉapitroj), Ĉapitro LXIII
27. Ivo Lapenna: Retoriko, Dua Parto
28. John Merchant: Kompatinda Klem, Ĉapitro 2
29. Johán Valano: Ĉu li bremsis sufiĉe?, 8
30. Sándor Szathmári: Vojaĝo al Kazohinio, Kvara Ĉapitro
31. Sándor Szathmári: Vojaĝo al Kazohinio, Kvara Ĉapitro
32. Ivo Lapenna, Tazio Carlevaro kaj Ulrich Lins: Esperanto en Perspektivo, Kvara Parto
- angle:
- bring into operation, activate, put in motion, turn on
- beloruse:
- запусьціць (працэс, мэханізм), уключыць, актываваць
- ĉine:
- 起动 [qǐdòng], 启用 [qǐyòng], 激活 [jīhuó], 活化 [huóhuà], 开动 [kāidòng]
- germane:
- aktivieren, in Gang setzen, in Funktion setzen, antreiben, einschalten
- japane:
- 働かせる [はたらかせる], 作動させる [さどうさせる]
- pole:
- uruchamiać, włączać, aktywować
funkciismo
Arta aŭ teoria doktrino, kiu atentas precipe la efektivan kaj
efikan
kunfunkciadon de aĵoj:
la materia civilizo origininta el la okcidento nuntempe
trapenetris ĉien en la mondo kaj donis al la homaro kolosan
materian favoron, sed aliflanke la raciismo kaj la funkciismo de
ĝi sekigis la homan koron
[33];
la „funkciisma“ urboplanado post la dua mondmilito
[34].
utilismo
33.
Deguĉi I., trad. Esumi N.: La
estonteco de la homaro, Oomoto, 1987, numero 426a
34. P. Mühlstein, trad. J.-M. Cash: La gravaj malutilaĵoj de la senĉesa moviĝo, Le Monde diplomatique, 2005-01
34. P. Mühlstein, trad. J.-M. Cash: La gravaj malutilaĵoj de la senĉesa moviĝo, Le Monde diplomatique, 2005-01
- angle:
- functionalism
- beloruse:
- функцыяналізм
- ĉine:
- 功能主义 [gōngnéngzhǔyì]
- france:
- fonctionnalisme
- germane:
- Funktionalismus
- hispane:
- funcionalismo
- indonezie:
- fungsionalisme
- pole:
- funkcjonalizm (psychologia)
funkciulo
- Homo komisiita por plenumi daŭran difinitan oficon, funkcion; oficisto: ŝtata aŭ privata funkciulo; iama registara funkciulo malkaŝis, ke li estis administranto de fonduso establita [...] por „aĉeti“ la voĉojn (aŭ sindetenon) de magistratanoj [35]; forigo de la postulo, ke ĉiuj nordirlandaj parlamentanoj kaj publikaj funkciuloj ĵuru fidelecon al brita monarĥo [36].
35.
Garbhan MACAOIDH: Paŝoj al
purigado, Monato, 2000/09, p. 8
36. IRL: IRLANDO: Ĉu paŝoj al paco?, Monato, 2000/06, p. 7
36. IRL: IRLANDO: Ĉu paŝoj al paco?, Monato, 2000/06, p. 7
- angle:
- functionary
- beloruse:
- функцыянэр
- ĉeĥe:
- funkcionář, činovník
- ĉine:
- 行政人员 [xíngzhèngrényuán], 官员 [guānyuán]
- france:
- employé, fonctionnaire
- germane:
- Funktionär
- hispane:
- empleado, funcionario
- hungare:
- tisztviselő, tisztségviselő, funkcionárius
- indonezie:
- fungsionaris
- japane:
- 職員 [しょくいん]
- nederlande:
- functionaris
- pole:
- osoba pełniąca funkcję, funkcjonująca
- ruse:
- ответственный работник, функционер
- slovake:
- funkcionár, činovník
- ukraine:
- функціонер, відповідальний працівник
malfunkcii, misfunkcii, nefunkcii
(ntr)
-
Ne funkcii; ne funkcii ĝuste:
ni devis alteriĝi ĉe fremda haveno pro nubegoj
kaj malfunkciintaj instrumentoj
[37];
kun nefunkciantaj bremsoj li povis nur forflugi elvoje
[38];
lia koro misfunkcias
[39];
lingva politiko en Eŭropo misfunkcias
[40];
vespero senkurenta, io misfunkciis, mi serĉis kandelojn tra mallumo
[41].
panei
37.
J. Francis: La Granda Kaldrono, 1978
38. Johán Valano: Ĉu li bremsis sufiĉe?, 3
39. Johán Valano: Ĉu vi kuiras ĉine?, 3
40. Diversaj aŭtoroj: Kontakto 2011-2019, Nia Esperanto-budo ĉe la 25-a Ekonomia Forumo en Krynica-Zdrój
41. Spomenka Štimec: Ombro sur interna pejzaĝo, Ombro sur interna pejzaĝo
38. Johán Valano: Ĉu li bremsis sufiĉe?, 3
39. Johán Valano: Ĉu vi kuiras ĉine?, 3
40. Diversaj aŭtoroj: Kontakto 2011-2019, Nia Esperanto-budo ĉe la 25-a Ekonomia Forumo en Krynica-Zdrój
41. Spomenka Štimec: Ombro sur interna pejzaĝo, Ombro sur interna pejzaĝo
- angle:
- malfunction, fail to function, not work (function)
- beloruse:
- спыняць працу, спыняцца, не функцыяваць, не працаваць
- ĉine:
- 失 [shī], 下水 [xiàshuǐ]
- france:
- être arrêté (appareil, organisme...)
- germane:
- ausfallen (Gerät usw.), aussetzen (Gerät usw.)
- pole:
- nie funkcjonować, nawalać
malfunkciigi, senfunkciigi, misfunkciigi
(tr)
-
Ĉesigi la funkciadon de:
la altaĵoj ne estis senfunkciigitaj, la popolo ĉiam
ankoraŭ oferadis kaj incensadis sur la altaĵoj
[42];
la raportistino malfunkciigis la surbendigilon
[43];
li trovis sistemon por misfunkciigi la bremsojn post difinita tempospaco
[44];
oni povas intence trolongigi la paroladon kun la celo malfunkciigi la laboron
[45];
mi ne disponas pri ŝaltilo por malfunkciigi mian estetikan sentemon
[46];
la germana kanceliero […] decidis post la katastrofo ĉe Fukuŝimo
malfunkciigi malnovajn centralojn
[47].
ĉesigi,
fermi2,
haltigi,
likvidi,
malaktivigi,
malŝalti
42.
trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, II. Reĝoj 14:4
43. L. Carol: La deturniĝo, 2010
44. Johán Valano: Ĉu li bremsis sufiĉe?, 8
45. Ivo Lapenna: Retoriko, Dua Parto
46. Monato, Petro Desmet': La dika Krause? ... kredu min, sinjorino!, 2007
47. Monato, Paul Gubbins: Ne menciu la n-vorton, 2011
43. L. Carol: La deturniĝo, 2010
44. Johán Valano: Ĉu li bremsis sufiĉe?, 8
45. Ivo Lapenna: Retoriko, Dua Parto
46. Monato, Petro Desmet': La dika Krause? ... kredu min, sinjorino!, 2007
47. Monato, Paul Gubbins: Ne menciu la n-vorton, 2011
- angle:
- turn off, break (cause to malfunction)
- beloruse:
- спыніць, адключыць, дэактываваць
- ĉine:
- 关 [guān], 断开 [duànkāi]
- france:
- arrêter (le fonctionnement de), désactiver, désaffecter
- germane:
- außer Funktion setzen, ausschalten, deaktivieren, schließen, stilllegen
- pole:
- unieruchamiać, zawieszać
vivfunkcio, vivofunkcio
Funkcio per kiu organismo tenas sin vivanta:
en la homa fizilogio, vivofunkcioj unuagradaj estas spirado, sangocirkulo kaj cerbofunkcio,
duagradaj estas akvo-elektrolita kaj acido-bazo-ekvilibro, la funkcio de la renoj kaj
varmregulado;
organo [estas] parto de la korpo, adaptiĝinta al speciala vivofunkcio
[48];
liaj vivfunkcioj elglitas el la reloj
[49].
48.
Aŭstraliaj Esperantoj, 2011-12-15, p. 3
49. Sándor Szathmári: Vojaĝo al Kazohinio, Dekoka Ĉapitro
49. Sándor Szathmári: Vojaĝo al Kazohinio, Dekoka Ĉapitro
- angle:
- vital function
- beloruse:
- жыцьцёвая функцыя
- germane:
- Lebensfunktion, Vitalfunktion
analitika funkcio
[50]- Kompleksa funkcio, elvolvebla en potencoserion en ĉirkaŭaĵo de ĉiu punkto de ĝia fonto-aro: Koŝia integrala teoremo – teoremo de kompleksa analitiko kiu diras ke, integralo de analitika funkcio, kiu estas difinita en fermita vojo estas nulo [51].
- angle:
- analytic function
- beloruse:
- аналітычная функцыя
- ĉeĥe:
- analytická funkce
- france:
- fonction analytique
- germane:
- analytische Funktion analytische Funktion
- hebree:
- פונקציה אנליטית
- hispane:
- función analítica
- hungare:
- analitikus függvény
- indonezie:
- fungsi analisis
- nederlande:
- analytische functie
- pole:
- funkcja analityczna
- ruse:
- аналитическая функция
- slovake:
- analytická funkcia
cirkla funkcio
(arkaismo) [52]
trigonometria
funkcio.Rim.: Notu, ke iuj lingvoj uzas similan terminon (ekz-e funkcja kołowa en la pola) por signifi ciklometrian funkcion.
- angle:
- circular function (trigonometric function, archaic)
- beloruse:
- трыганамэтрычная функцыя
- ĉeĥe:
- trigonometrická funkce
- germane:
- zyklische Funktion
- pole:
- funkcia kołowa
- slovake:
- trigonometrická funkcia
ciklometria funkcio
- angle:
- cyclometric function (inverse trigonometric function, archaic)
- ĉeĥe:
- inversní trigonometrická funkce
- germane:
- zyklometrische Funktion
- pole:
- funkcja cyklometryczna
- slovake:
- inverzná trigonometrická funkcia
distribua funkcio
[53]-
(de hazarda variablo
`X`)
Reela funkcio,
kiu al reelo `x` asocias la probablon de la
okazo
`(X < x)`;
simb. `F_X(x) = P(X < x)`:
en statistiko, la momantoj
estas mezuroj de distribua funkcio de hazarda variablo
[54].
Rim.: Ĉi tiu funkcio estas nur unu el la manieroj karakterizi la probablodistribuon de `X`, kaj laŭ ni indas doni al ambaŭ nocioj malsaman nomon, kiel faras la naciaj lingvoj. Tamen niaj fontoj malakordas pri la donota nomo: [55] nomas la funkcion simple „distribuo“, PIV2 nomas ĝin „probablodistribuo“ kaj por [56] ĝi estu „akumula probablodistribua funkcio“. Ni opiniis grave, ke la termino enhavu la vorton „funkcio“ kaj do reprenis la terminon de MatVort kun malgranda modifo. Ankaŭ „probablodistribua funkcio“ taŭgus.
- angle:
- probability distribution function, distribution function
- beloruse:
- функцыя разьмеркаваньня
- ĉeĥe:
- funkce rozložení, distribuční funkce
- ĉine:
- 密度函数 [mìdùhánshù]
- france:
- fonction de répartition
- germane:
- Wahrscheinlichkeitsverteilungsfunktion, Verteilungsfunktion
- hispane:
- función de distribución
- hungare:
- eloszlásfüggvény, valószínűségeloszlási függvény
- indonezie:
- fungsi distribusi
- pole:
- dystrybuanta (zmiennej losowej)
- ruse:
- функция распределения
- slovake:
- distribučná funkcia
elementa funkcio
- Ĉiu reela funkcio kun reela argumento, prenita el la vico: potencoj, eksponencialoj, trigonometriaj funkcioj, aŭ rezultanta el apliko al tiuj funkcioj de aritmetikaj operacioj, multipliko per konstanto, malvastigo, kunligo aŭ inversigo: polinomaj funkcioj, logaritmoj, hiperbolaj funkcioj estas elementaj funkcioj.
- angle:
- elementary function
- beloruse:
- элемэнтарная функцыя
- ĉine:
- 初等函数 [chūděnghánshù]
- france:
- fonction élémentaire
- germane:
- elementare Funktion
- hispane:
- función elemental
- hungare:
- elemi függvény
- indonezie:
- fungsi elementer
- pole:
- funkcja elementarna
- ruse:
- элементарная функция
ĝeneraligita funkcio
- angle:
- distribution (generalized function), generalized function
- beloruse:
- абагульненая функцыя
- france:
- distribution (fonction généralisée), fonction généralisée
- germane:
- Distribution (verallgemeinerte Funktion), verallgemeinerte Funktion
- hispane:
- distribución (función generalizada), función generalizada
- hungare:
- általánosított függvény
- indonezie:
- distribusi, fungsi umum
- nederlande:
- distributie, veralgemeende functie
- pole:
- dystrybucja, funkcja uogólniona
- ruse:
- обобщённая функция
hevisida funkcio
[58]-
Reela funkcio, kiuj
ĵetas strikte negativan argumenton al `0` kaj
pozitivan al `1`:
la hevisidan funkcion oni foje signas per `H(x)` aŭ `Y(x)` kaj
foje nomas ankaŭ „unuo-ŝtupo“.
Hevisido
58.
La Nova Plena Ilustrita Vortaro, Hevisido
- angle:
- Heaviside['s] function
- beloruse:
- функцыя Хэвісайда
- france:
- fonction de Heaviside, échelon unité
- germane:
- Heavisidesche Funktion
- hispane:
- función escalón de Heaviside, función escalón unitario
- hungare:
- Heaviside-függvény
- indonezie:
- fungsi Heaviside
- nederlande:
- functie van Heaviside
- pole:
- funkcja Heaviside'a
- ruse:
- функция Хевисайда
hiperbola funkcio
MatVort
- Funkcio el la vico: hiperbola sinuso, hiperbola kosinuso, hiperbola tangento, hiperbola kotangento.
hiperbolaj funkcioj
- angle:
- hyperbolic function
- beloruse:
- гіпэрбалічная функцыя
- ĉine:
- 双曲函数 [shuāngqǔhánshù]
- france:
- fonction hyperbolique
- germane:
- hyperbolische Funktion, Hyperbelfunktion
- hispane:
- función hiperbólica
- hungare:
- hiperbolikus függvény
- indonezie:
- fungsi hiperbola
- pole:
- funkcja hiperboliczna
- ruse:
- гиперболическая функция
inversa hiperbola funkcio
- angle:
- inverse hyperbolic function, area-hyperbolic function
- beloruse:
- адваротная гіпербалічная функцыя
- france:
- fonction hyperbolique réciproque, fonction hyperbolique inverse
- germane:
- inverse hyperbolische Funktion, inverse Hyperbelfunktion, Areafunktion
- hispane:
- inversa de función hiperbólica
- hungare:
- inverz hiperbolikus függvény, areafüggvény
- indonezie:
- fungsi hiperbola invers
- pole:
- funkcja hiperboliczna odwrotna, funkcja polowa
- ruse:
- обратная гиперболическая функция, ареа-функция
inversa trigonometria funkcio
-
Funkcio el la
vico:
arksinuso,
arkkosinuso,
arktangento,
arkkotangento,
arksekanto,
arkkosekanto.
Rim.: En MatVort troviĝas la sinonimoj „arkusa funkcio“ kaj „ciklometria funkcio“. Koncerne la unuan vd rimarkon sub arko. La dua ricevis iom da aŭtoritateco pro tio, ke PIV2 enkondukis la radikon „ciklometri“, sed tiu radiko restas tute senutila.
- angle:
- inverse trigonometric function, inverse circular function (inverse trigonometric function, archaic), cyclometric function (inverse trigonometric function, archaic)
- beloruse:
- адваротная трыганамэтрычная функцыя
- france:
- fonction trigonométrique réciproque, fonction circulaire réciproque, fonction cyclométrique
- germane:
- inverse trigonometrische Funktion, inverse Kreisfunktion, Arkusfunktion, zyklometrische Funktion
- hispane:
- función trigonométrica recíproca, función circular recíproca, función ciclométrica
- hungare:
- inverz trigonometrikus függvény
- indonezie:
- fungsi siklometri
- pole:
- funkcja trygonometryczna odwrotna, funkcja kołowa, funkcja cyklometryczna
- ruse:
- обратная тригонометрическая функция, обратная круговая функция, циклометрическая функция
karakteriza funkcio
MatVort
- (de subaro `bb A` de aro `bb E`) Funkcio kun fonto-aro `bb E`, kiu alprenas valoron `1` en ĉiu punkto de `bb A` kaj `0` en ĉiu punkto de ĝia komplemento: la karakterizan funkcion de `bb A` oni ofte signas per `chi_(bb A)`.
- angle:
- characteristic function
- beloruse:
- характарыстычная функцыя
- france:
- fonction caractéristique
- germane:
- charakteristische Funktion
- hispane:
- función característica
- hungare:
- karakterisztikus függvény
- indonezie:
- fungsi karakteristik
- nederlande:
- karakteristieke functie
- pole:
- funkcja charakterystyczna
- ruse:
- характеристическая функция
n-argumenta funkcio
MatVort
-
Funkcio, kies fonto-aro
konsistas el n-opoj:
la bildo per `n`-argumenta funkcio
`f`
de `n`-opo
`(x_1,x_2,..., x_n)`
oni kutime signas per
`f(x_1,x_2,..., x_n)`;
la duargumenta funkcio
`f(x,y)=arctan(y//x)`
donas la argumenton
de komplekso `x+i*y`.
Rim.: La diferenco inter unu- aŭ plur-argumenta funkcio estas pure konvencia. Ekz-e, depende de la kunteksto, oni preferos konsideri funkcion kun kompleksa argumento kiel unuargumentan, aŭ kiel duargumentan funkcion kun du reelaj argumentoj.
- angle:
- function of n variables
- beloruse:
- функцыя ад n аргумэнтаў
- france:
- fonction de n variables
- germane:
- Funktion n Veränderlicher
- hispane:
- función de n variables
- hungare:
- n-változós függvény
- indonezie:
- fungsi n variabel
- nederlande:
- functie van n variabelen
- pole:
- funkcja n zmiennych
- ruse:
- функция от n аргументов
polinoma funkcio
- 1.
- (elementa matematiko) Funkcio de unu aŭ pluraj argumentoj, kies valoro estas esprimo, en kiu aperas, krom konstantoj, nur potencoj de la argumentoj kun pozitivaj entjeraj eksponentoj, kombinitaj per multipliko kaj adicio: `x^2*y+x*y^2-7` estas polinoma funkcio de du variabloj; `cos^3x+2*cos^2x+1` estas polinoma funkcio de `cos x`.
- 2.
-
(responda al polinomo
`bb P` super
ringo `bb R`)
Tia bildigo de
`bb R` al `bb R`, ke
la bildo
per
ĝi de elemento `x` egalas al
`sum bb P_i*x^i`.
Rim.: La ĉi-supra sumo havas same tiom da termoj1.a, kiom estas da nenulaj termoj 1.g en la polinomo.
- angle:
- polynomial function
- beloruse:
- паліномная функцыя
- ĉeĥe:
- polynomická funkce
- ĉine:
- 多項式函數 [duōxiàngshìhánshù]
- france:
- fonction polynomiale
- germane:
- Polynomfunktion
- hispane:
- polinomio
- hungare:
- polinomfüggvény
- indonezie:
- fungsi polinomial
- nederlande:
- polynomiale functie
- pole:
- funkcja wielomianowa
- ruse:
- полиномиальная функция
- slovake:
- polynomická funkcia
plursenca funkcio
PIV1
- (elementa matematiko)
(de aro `bb E` al aro `bb F`)
Ĝenerala regulo, difinanta por elemento de `bb E`
plurajn elementojn de `bb F`:
la plursenca funkcio „kvadrata radiko“ (kiu
asocias
al
pozitiva nombro `x` ĝiajn du kvadratajn
radikojn: `-sqrt x`
kaj `sqrt x`),
„argumento“ (kiu asocias al komplekso
`z` ĉiujn reelojn de la tipo
`Arg(z)+2k pi`).
Rim.: En rigora lingvaĵo ne temas pri funkcio de `bb E` al `bb F`, sed pri rilato inter ili. Tamen kelkaj el la analitikaj ecoj de funkcioj validas ankaŭ por ili. Bricard [59] formas samsencajn terminojn per alia rimedo: unuforma, duforma,... neunuforma , paŭsante la francan. La serio unusenca, dusenca,... plursenca bedaŭrinde ne estas pli logika, ĉar oni ne parolas pri „senco de funkcio“, sed ja pri ĝia „valoro“. Tamen la terminoj estas nun firme enradikiĝintaj.
- angle:
- multiple-valued function, multivalued function
- beloruse:
- шматзначная функцыя
- france:
- fonction multiforme, fonction multivoque
- germane:
- mehrdeutige Funktion
- hispane:
- función multivaluada
- hungare:
- többértékű függvény
- pole:
- funkcja wielowartościowa
- ruse:
- многозначная функция
racionala funkcio
[60]-
Kvociento de du polinomaj
funkcioj.
racionala frakcio.Rim.: Laŭ la modelo de iuj naciaj lingvoj troviĝas la formo „racionala frakcia funkcio“ en MatVort.
- angle:
- rational function
- beloruse:
- рацыянальная функцыя, дробава- рацыянальная функцыя
- ĉeĥe:
- racionální funkce
- ĉine:
- 有理函数 [yǒulǐhánshù]
- france:
- fonction rationnelle
- germane:
- rationale Funktion, gebrochen-rationale Funktion
- hispane:
- función racional
- hungare:
- racionális függvény
- indonezie:
- fungsi rasional
- japane:
- 有理関数 [ゆうりかんすう]
- pole:
- funkcja wymierna
- ruse:
- рациональная функция, дробно- рациональная функция
- slovake:
- racionálna funkcia
simpla funkcio
- (laŭ σ-algebro `bb A`) Ĉiu funkcio `s`, kiu povas prezentiĝi kiel `s = sum a_i*chi_(bb A_i)`, kie `a_i` estas nombro, `(bb A_i)` estas finia familio el elementoj de `bb A` kaj `chi_(bb A_i)` estas la karakteriza funkcio de `bb A_i`: ĉiu ŝtupara funkcio kun finia nombro da valoroj estas simpla funkcio laŭ la borela σ-algebro super la aro de reeloj, sed la malo ne veras.
- angle:
- simple function
- beloruse:
- простая функцыя
- ĉine:
- 简单函数 [jiǎndānhánshù]
- france:
- fonction étagée
- germane:
- einfache Funktion
- hispane:
- función simple
- hungare:
- egyszerű függvény
- nederlande:
- eenvoudige functie
- pole:
- funkcja prosta
- ruse:
- простая функция
ŝtupara funkcio
[61]- Ĉiu funkcio `ŝ` kun reela argumento, kiu povas prezentiĝi kiel `ŝ = sum a_i*chi_(bb A_i)`, kie `a_i` estas nombro kaj `chi_(bb A_i)` estas la karakteriza funkcio de iu aro `bb A_i`, apartenanta al dispartigo de la aro de reeloj en intervalojn: la funkcio, kiu ĵetas reelon al ĝia entjera parto estas ŝtupara funkcio.
- angle:
- step function
- beloruse:
- прыступкавая функцыя
- france:
- fonction en escalier
- germane:
- Treppenfunktion
- hispane:
- función escalonada
- hungare:
- lépcsős függvény
- indonezie:
- fungsi step
- nederlande:
- trapfunctie
- pole:
- funkcja schodkowa
- ruse:
- ступенчатая функция
testa funkcio, testofunkcio
-
Ĉiu funkcio,
apartenanta
al la fonto-aro de
distribucio.
Rim.: La termino aspektas absurda, sed ĝi estas internacia. Oni ĝin uzas kontraste kun „ĝeneraligita funkcio“, t.e. „distribucio“.
- angle:
- test function
- beloruse:
- тэставая функцыя
- france:
- fonction test
- germane:
- Testfunktion
- hispane:
- función test
- hungare:
- tesztfüggvény, próbafüggvény
- indonezie:
- fungsi tes
- nederlande:
- testfunctie
- pole:
- funkcja próbna
- ruse:
- тест-функция
trigonometria funkcio
- angle:
- trigonometric function, circular function (trigonometric function, archaic)
- beloruse:
- трыганамэтрычная функцыя
- ĉine:
- 三角函数 [sānjiǎohánshù]
- france:
- fonction trigonométrique, fonction circulaire
- germane:
- trigonometrische Funktion, Kreisfunktion
- hispane:
- función trigonométrica, función circular
- hungare:
- trigonometrikus függvény, szögfüggvény
- indonezie:
- fungsi trigonometri
- japane:
- 三角関数 [さんかくかんすう]
- pole:
- funkcja trygonometryczna
- ruse:
- тригонометрическая функция, круговая функция
unusenca funkcio
- angle:
- single-valued function
- beloruse:
- адназначная функцыя
- france:
- fonction uniforme, fonction univoque
- germane:
- eindeutige Funktion
- hispane:
- función univaluada
- hungare:
- egyenértékű függvény
- pole:
- funkcja jednowartościowa
- ruse:
- однозначная функция
administraj notoj
pri
elementa ~o:
cirkla ~o: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
ciklometria ~o: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
elementa ~o: Mankas dua fontindiko.
elementa ~o: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
ĝeneraligita ~o: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
hevisida ~o: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
hiperbola ~o: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
inversa hiperbola ~o: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
inversa trigonometria ~o: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
karakteriza ~o: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
n-argumenta ~o: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
polinoma ~o: Mankas dua fontindiko.
polinoma ~o: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
plursenca ~o: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
racionala ~o: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
simpla ~o: Mankas dua fontindiko.
simpla ~o: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
ŝtupara ~o: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
testa ~o, testo~o: Mankas dua fontindiko.
testa ~o, testo~o: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
trigonometria ~o: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
unusenca ~o: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
Fonto trovenda.[MB]
pri
simpla ~o:
Mi ne trovis fonton por tiu cxi termino, sed ne multe hezitis
gxin enkonduki pro gxia internacieco. [MB]
pri
testa ~o, testo~o:
Mi ne trovis fonton por tiu termino kaj kreis gxin laux la
konvergxaj nacilingvaj formoj. [MB]
viv~o, vivo~o:
Mankas verkindiko en fonto.
cirkla ~o: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
ciklometria ~o: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
elementa ~o: Mankas dua fontindiko.
elementa ~o: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
ĝeneraligita ~o: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
hevisida ~o: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
hiperbola ~o: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
inversa hiperbola ~o: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
inversa trigonometria ~o: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
karakteriza ~o: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
n-argumenta ~o: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
polinoma ~o: Mankas dua fontindiko.
polinoma ~o: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
plursenca ~o: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
racionala ~o: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
simpla ~o: Mankas dua fontindiko.
simpla ~o: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
ŝtupara ~o: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
testa ~o, testo~o: Mankas dua fontindiko.
testa ~o, testo~o: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
trigonometria ~o: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
unusenca ~o: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.