^*ĉes/i

(ntr)

Ne esti plu, ne agi plu, ne daŭri plu, interrompiĝi: la infano ne ĉesas petoli [1]; la bruo ĉesis por unu momento [2]; li ĉesis vivi izolita kaj aperis inter la homoj [3]; li ĉesis sin razi kaj transloĝiĝis en la bienon de Sara [4]; kiam la esperantistoj ĉesis paroli pri reformoj, komenciĝis por Esperanto periodo ĉiam pli kaj pli brilanta [5]; li ĉesis paroli kaj rigardis ŝin [6]; li ĉesis fidi al sia stelo [7]; tio estas superflua! ĉesu, mi petas vin [8]; ĉesu honori min per tiu titolo [9]; venos iam la tempo, kiam la homoj ĉesos esti lupoj unuj kontraŭ aliaj [10]; konstante aperas novaj vortoj kaj formoj, unuj fortikiĝas, aliaj ĉesas esti uzataj [11]; vi ne ĉesas kun viaj malsaĝaj demandoj [12]! finiĝi, halti

Rim.: La verbo estas netransitiva, se la subjekto estas la afero, kiu finiĝas. Se la subjekto estas la persono, kiu haltigas ion, tiam eblus konsideri la verbon transitiva, sed ĝia objekto povas esti nur infinitivo. Oni ja diras „ĉesu labori“, sed ne „ĉesu la laboron“. La ŝajna malkoheraĵo solviĝas, se oni konsideras, ke la verbo „ĉesi“ ĉiam interpretiĝas per „interrompiĝi“ kaj ke la komplementa infinitivo estas adjekto kun la senco „koncerne...“: „interrompiĝu koncerne la laboron“.

(tr)

Fari, ke io ĉesu, ke iu ĉesu agi; interrompi, fini: la instruisto ĉesigis la kurson; la laboristo ĉesigis sian laboron^Z ; la vento ĉesigis la pluvon; oni petas la kongresanojn, ke ili ĉesigu la babiladon; ne ĉesigi siajn demandojn^Z ; tiam la uzado de tiu vorto estos absolute ĉesigita^Z . estingi, fini, haltigi, rompi, sufoki

Komenci ĉesi, iom post iom ĉesi: ĉesiĝis la pluvo [13].

Daŭre, konstante, neinterrompita: mi havas grandan malĝojon kaj senĉesan doloron en la koro [14]; la ĝemado estis tiel senĉesa, ke ĉiuj ree leviĝis, por vidi, kiu tiel ĝemas [15]; senĉesaj aliformiĝoj prezentiĝadis antaŭ ŝiaj okuloj [16]; per la senĉesa rigardado vi eluzos ankoraŭ viajn okulojn [17]! nur en senĉesa laborego oni povas trovi forgeson [18]; ŝtupo kuŝanta en profundo, kie regas senĉesa mallumo ^Marta ; senĉesa guto eĉ ŝtonon traboras ^PrV .

Batalhaltigo, aranĝo per kiu intermilitantaj landoj aŭ interbatalantaj homoj haltigas interbataladon: ETA anoncis pafĉesigon en Katalunio [19].