*ŝpin/i UV
*ŝpini
(tr)
plekti,
teksi,
triki
- 1.
Tiri fadenon
el maldensa provizo da fibroj (lano, kotono, lino k.a.)
kuntordante ilin:
ŝpini kapran lanon
[1];
ĉiu virino, kiu havis ian kompetentecon, ŝpinis kaj alportis ŝpinitan lanon
bluan kaj purpuran kaj ruĝan kaj bisinon
[2];
la mastrino kun siaj servistinoj kaj ŝpinadis lanon kaj linon
Fab3
;
[la] ŝpinfasko[n…] ŝi premis en sia mano […],
ŝi senĉese ŝpinadis, la fadeno sur ŝia ŝpinilo estis pli delikata ol
araneaĵo
[3];
sur la planko kuŝis la fasko […] kiun ŝi estis ŝpininta el la
urtikoj
[4].
- 2.
Produkti silkfadenon per sekreciado kiel
faras araneo, kelkaj raŭpoj aŭ
filamenton (viskozo kc) el fluaĵo per sinteza procezo:
malgranda araneo […] laboreme ŝpinadis super li sian teksaĵon
[5].
streĉi- 3.
- (figure) Murmuri kun sono simila al tiu de radŝpinilo, ronroni: la kato komencis ŝpini [6].
- 4.
- (figure) Elpensi fadenon de rakonto, plano ks: [li] ŝpinis la pensfadenon, kiu nun kuras de lando al lando [7]; la pastroj tute ne suspektas, […] kiajn planojn li ŝpinis en sia kapo [8]; ŝia buŝo ŝpinis la longajn fadenojn de fantaziaj rakontoj Marta . el tiuj vortoj ŝpiniĝis longa vico da oraj revoj Marta .
plekti,
teksi,
triki1.
trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Eliro 35:26
2. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Eliro 35:25
3. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Ŝtono de la saĝuloj
4. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Sovaĝaj cignoj
5. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Nokta ĉapo de fraŭlo
6. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Malbela anasido
7. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Cigna nesto
8. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, Ĉapitro VI
2. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Eliro 35:25
3. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Ŝtono de la saĝuloj
4. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Sovaĝaj cignoj
5. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Nokta ĉapo de fraŭlo
6. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Malbela anasido
7. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Cigna nesto
8. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, Ĉapitro VI
- angle:
- spin
- beloruse:
- прасьці, сукаць, плесьці, сплятаць
- ĉine:
- 蛛 [zhū], 紡紗 [fǎngshā], 纺纱 [fǎngshā], 吐丝 [tùsī], 吐絲 [tùsī], 图谋 [túmóu], 圖謀 [túmóu], 結網 [jiéwǎng], 结网 [jiéwǎng], 蠢話 [chǔnhuà], 蠢话 [chǔnhuà], 說些無聊的話 [shuōxiēwúliáodehuà], 说些无聊的话 [shuōxiēwúliáodehuà]
- france:
- 1. filer (faire un fil) 4. ourdir
- germane:
- spinnen
- hispane:
- 1. hilar
- hungare:
- 1. fon 4. sző (pl. terveket), költ (pl. legendákat)
- itale:
- 1. filare 4. tessere (fig.)
- japane:
- 紡ぐ [つむぐ], 吐く [はく], つくる, 織りなす [おりなす], 作り上げる [つくりあげる]
- katalune:
- 1. filar
- nederlande:
- spinnen
- pole:
- dziergać, prząść, snuć
- portugale:
- fiar
- ruse:
- 1. прясть, сучить 4. плести, сплетать
- ukraine:
- прясти, сукати, плести (павутину)
ŝpinaĵo
- Io ŝpinita, la rezulto de ŝpinado: araneo en [s]ia ŝpinaĵo [9]; volvi ĉirkaŭ [la diletanteco] ŝpinaĵon de spirito Marta .
9.
H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, La vento rakontas pri Valdemaro Doe kaj pri liaj filinoj
- beloruse:
- прадзіва, пража, кудзеля, павуціна, павучыньне
- germane:
- Gespinst
- japane:
- 紡糸 [ぼうし], クモの巣 [くものす], カイコの繭 [カイコのまゆ]
- pole:
- kądziel, przędza
- ukraine:
- прядиво, павутина
ŝpinejo
- Loko, verkejo, fabriko kie oni ŝpinas: iun matenon, ili iris por vendi kokonojn al la ŝpinejo [10];
10.
E. About, trad. G. Moch: La Reĝo de la Montoj, 1909
- beloruse:
- прадзільня, прадзільны цэх
- france:
- filature
- japane:
- 製糸工場 [せいしこうじょう], 紡績工場 [ぼうせきこうじょう]
- pole:
- przędzalnia
ŝpinilo
-
Ĉia aparato por ŝpini:
ŝiaj servistinoj […] turnas la ŝpinilon
[11];
la fadeno sur ŝia ŝpinilo estis pli delikata ol araneaĵo
[12];
greka ŝpinilo konsistis el stango kiu ĉe la kapo estis hokforma, proksima al
la malsupro estis peza bovloforma rondaĵo
(vd ŝpinturnilo),
tra kies mezo iris la stango
Rsp
;
murmuri kiel ŝpinilo
[13].
spindelo
.jpg/385px-Noraduz_-_Armenia_(2921901759).jpg)
11.
H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, La vento rakontas pri Valdemaro Doe kaj pri liaj filinoj
12. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Ŝtono de la saĝuloj
13. Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, La bremenaj muzikistoj
14. Rita Willaert from 9890 Gavere, Belgium, Flickr Noraduz - Armenia: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Noraduz_-_Armenia_(2921901759).jpg
12. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Ŝtono de la saĝuloj
13. Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, La bremenaj muzikistoj
14. Rita Willaert from 9890 Gavere, Belgium, Flickr Noraduz - Armenia: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Noraduz_-_Armenia_(2921901759).jpg
- beloruse:
- верацяно, прадзільны станок
- ĉine:
- 紡車 [fǎngchē], 纺车 [fǎngchē]
- france:
- métier à tisser
- germane:
- Handspindel, Spinnrad
- hispane:
- hiladora, máquina de hilar
- itale:
- fuso (tess. e mecc.), filatoio (attrezzo), filatrice (macchina), rocca (tess.)
- japane:
- 紡錘 [ぼうすい], 錘 [いわ]
- katalune:
- fus
- pole:
- wrzeciono, przęślica
- ukraine:
- веретено, прядка
radŝpinilo
-
Ŝpinilo pelata
de rado, kiun oni movas per pedalo:
granda kiel radŝpinilo
[15];
la radŝpinilo baldaŭ estis aldonita al la flago de la Kongresa Partio de Hindio
[16].
ŝpinrado
15.
H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Neĝa reĝino
16. Vikipedio, Mohandas Karamchand Gandhi
17. Stahlkocher, propra foto: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Textilmuseum_Bocholt_Spinnrad.jpg
16. Vikipedio, Mohandas Karamchand Gandhi
17. Stahlkocher, propra foto: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Textilmuseum_Bocholt_Spinnrad.jpg
- beloruse:
- калаўрот
- ĉine:
- 軖 [kuáng]
- france:
- rouet
- hispane:
- torno de hilar, rueca
- hungare:
- rokka
- itale:
- filatoio (attrezzo), arcolaio
- japane:
- 紡ぎ車 [つむぎしゃ], 糸繰車 [いとくりぐるま], 糸車 [いとぐるま]
- nederlande:
- spinnewiel
- pole:
- kołowrotek
- portugale:
- roca, fuso
- ruse:
- прялка
ŝpinturnilo
-
Parto de ŝpinilo
per kiu oni ĝin turnimpetas:
ŝi etendas sian manon al la ŝpinilo, kaj ŝiaj fingroj tenas la ŝpinturnilon
[18].
18.
trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Sentencoj 31:19
19. Peter van der Sluijs, propra verko: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Drop_spindles_from_Mexico.jpg
19. Peter van der Sluijs, propra verko: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Drop_spindles_from_Mexico.jpg
- angle:
- whorl
- france:
- fusaïole
- germane:
- Spinnwirtel
- pole:
- wrzeciono
- ruse:
- вихрь
ĉirkaŭŝpini
(tr)
- Ŝpini ion ĉirkaŭ: anasirantaj araneoj ĉirkaŭŝpinis iliajn piedojn per miljaraj teksaĵoj [20].
20.
H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, Knabino kiu paŝis sur
panon
- beloruse:
- абплятаць, аплятаць
- france:
- entortiller
- germane:
- umspinnen
- pole:
- osnuć, oprząść
sukerŝpinaĵo
Dolĉaĵo el sukerfadeno volvita ĉirkaŭ
bastoneto:
multe vendiĝis sukerŝpinaĵoj kaj balonoj
[21].
sukervato
21.
Hemmi Yô, trad. Doi ĉieko: Homoj manĝantaj, „Signifoplena
malsato de la cirka trupo“, p. 88a
- beloruse:
- цукровая вата
- ĉine:
- 棉花糖 [miánhuātáng]
- france:
- barbe-à-papa
- germane:
- Zuckerwatte
- hispane:
- algodón de azúcar
- itale:
- zucchero filato
- japane:
- 綿菓子 [わたがし], 綿あめ [わたあめ]
- pole:
- wata cukrowa