*bord/o PV

*bordo

1.
GEOG Strio da tero tuŝanta etendaĵon da akvo: sur la bordo de la maro staris amaso da homoj [1]; jen supre sur la bordo de la haveno en la lasta minuto rapide alkuras ankoraŭ kelkaj kaleŝoj FK ; sablo sur la bordo de la maro [2]; jen mi staras sur la bordo de la rivero [3]; li ordonis transiri al la alia bordo [4]; [ili] transiris Jordanon […], kiam ĝi inundis siajn ambaŭ bordojn [5]; Jordan estis plena ĉe ĉiuj siaj bordoj dum la tuta tempo de rikoltado [6]; en vintro tie ne pasas ŝipoj, tiam la tuta Sundo ĝis la Sveda bordo estas kovrita de glacio [7]; malsupre ĉe la bordo ruliĝadis rosmaroj [8]; kelkaj mizeraj lignaj budoj […] staris sur la transa bordo [9]; la Rejno ŝaŭme saltas ĝis super sia bordo [10]; akvo silenta subfosas la bordon (ne subtaksu kio ŝajnas kvieta) PrV ; [insuletoj,] kies ĉirkaŭbordo longas je proksimume unu duonleŭgo [11]; (figure) ĉe la bordo de la scenejo [staris] tri sinjorinoj [12]. SUB:eskarpo, kajo1.a, klifo, plaĝo, strandoVD:digo, plaŭdejo, rando
2.
(figure) Proksimo de transiro al alia stato: la registaro troviĝis ĉe la bordo de l' senfundaĵo [13] (esti preskaŭ ruinigita); la kolero elĵetas la homon sur la bordojn de la maljusteco [14]; Vi estas nova fonto de feliĉo / Kaj donas sur la bordo de (tute proksime de, sojle de) la morto / Al la fremdulo savon kaj revenon Ifigenio ; malriĉa en senbordan (senliman, senhelpan) solecon ĵetita virino Marta . VD:abismo, limo3, rando1
afrikanse:
strand
albane:
breg
amhare:
ዳርቻ
angle:
shore, waterfront
arabe:
الشاطئ
armene:
ափը
beloruse:
бераг
bengale:
তীরে
birme:
ကမ်း
bulgare:
бряг
ĉeĥe:
břeh, pobřeží
ĉine:
1. 津岸 [jīnàn], 津涯 [jīnyá], 海滨 [hǎibīn]
dane:
kysten
filipine:
baybayin
france:
bord (fig.), rivage, rive ĉirkaŭ~o: rive (circulaire).
galege:
costa
germane:
Ufer, Rand
guĝarate:
કિનારા
haitie:
rivaj
haŭse:
tudu
hebree:
חוף, גדה
hinde:
किनारे
hispane:
orilla
igbe:
n’ikperé mmiri
indonezie:
bantaran, tepi air (laut, sungai, dsb.)
irlande:
gcósta
islande:
fjaran
japane:
海岸 [かいがん]
jide:
ברעג
jorube:
tera
kanare:
ತೀರದ
kartvele:
ნაპირზე
kazaĥe:
жаға
kimre:
lan
kirgize:
жээк
kmere:
ច្រាំង
koree:
해안
korsike:
riva
kose:
unxweme
kroate:
prikljucak
kurde:
berav
latine:
litore
latve:
krasts
laŭe:
ແຄມຝັ່ງ
litove:
kranto
makedone:
брегот
malagase:
eny an-tanety
malaje:
pantai
malajalame:
തീരം
maorie:
uta
marate:
किनारा
monge:
ntug dej
mongole:
эрэг
nederlande:
oever, waterkant
nepale:
किनारमा
njanĝe:
gombe
okcidentfrise:
wâl
panĝabe:
ਕੰਢੇ
paŝtue:
په غاړه
pole:
brzeg, wybrzeże, nadbrzeże
portugale:
costa, margem, borda
ruande:
inkombe
ruse:
берег, край (f)
samoe:
matᗑfaga
sinde:
اڇليوسون
sinhale:
වෙරළ
skotgaele:
chladach
slovake:
breh, pobrežie
somale:
xeebta
ŝone:
mahombekombe
sote:
lebopong la leoatle
sunde:
darat
svahile:
pwani
taĝike:
соҳил
taje:
ฝั่ง
tamile:
கரையில்
tatare:
яр
telugue:
తీరం
tibete:
མཚོ་འགྲམ་
ukraine:
берег
urdue:
کنارے
uzbeke:
qirg’oq
vjetname:
bờ
zulue:
isisekelo

borde de

(prepoziciaĵo)
Laŭ la bordo de, sur la bordo de...: sinjoro Claude Monet konduku nin al Giverny borde de Sejno [15]; vi facile trovos en normala atlaso, kie situas Bervalo […] jes, tie, borde de la blua Mediteraneo KrB ; nokte en diversaj lokoj borde de la lago brulis altaj fajroj [16]; ili estas surborde de la maro ĉe Helesponto Rsp ; ĉeborde de Sudameriko MortulŜip ; vico da restoracioj laŭborde de l’ rivero ChR ; ambaŭborde de la rivero [17]; najbaro […] aliborde de la rivero [18].
15. M. Proust, trad. P. Combot: Pri la legado, 1993
16. Claude Piron: Francio invitas, Svislando suferas, Monato, 2003/09, p. 10
17. Jean-Louis Madzella/pg: Plezuro elsakigita, Monato, 2006/12, p. 12
18. AMik: Rio-granda stimulado, Monato, 2011/11, p. 15
beloruse:
на беразе …, на мяжы з…
france:
sur la rive de
germane:
am Ufer von

albordiĝi

(ntr)
MAR Atingi bordon, naĝante aŭ ŝipante: tuj la ŝipo albordiĝis tien, kien ili veturis [19]; albordiĝinte ĉe Sirakuso, ni restis tie tri tagojn [20]; la lumigita ŝipeto de la kronprinco albordiĝis inter krioj kaj kantoj [21]; la fiŝkaptistojn ĉe ilia albordiĝo ili akceptas kun varma biero [22].
beloruse:
прычаліць, прыстаць (да берага)
france:
accoster (intr.), aborder (intr.)
germane:
anlegen, landen
hebree:
לעגון
hispane:
atracar, abordar (llegar a puerto)
indonezie:
berlabuh, menepi (kapal dsb.), mendarat (kapal dsb.)
japane:
接岸する [せつがんする]
nederlande:
aan land gaan, landen, aanleggen (van boot)
pole:
dobijać do brzegu, przybijać do brzegu, przybijać do nadbrzeża, lądować na brzegu
portugale:
acostar, chegar (à margem, costa)
ruse:
причалить, пристать (к берегу)
slovake:
pristáť

albordiĝejo

MAR Loko aranĝita aŭ taŭga por la albordiĝo de ŝipoj: Zebulun loĝos ĉe la bordo de maro, ĉe albordiĝejo de ŝipoj [23]; Alice atendis lin apud ponteto de l’ boatalbordiĝejo Metrop ; en la tiea albordiĝejo ni trovis kelkajn boatojn [24]. VD:ankrejo, elŝipejo, kajo1.a
beloruse:
прычал, прыстань
ĉine:
停泊处 [tíngbóchù]
france:
mouillage (lieu d'ancrage), quai
germane:
Landestelle, Anleger
hispane:
atracadero
indonezie:
dermaga, kade
japane:
船着き場 [ふなつきば]
nederlande:
aanlegplaats, steiger
pole:
przystań, keja
portugale:
cais, píer, atracadouro
ruse:
пристань, причал
slovake:
prístav
ukraine:
причал

debordiĝi

(ntr)
MAR Malproksimiĝi de la bordo, forlasi la bordon, naĝante aŭ ŝipante: la vaporŝipo malrapide debordiĝas [25]; jam malheliĝis, kiam ni debordiĝis [26].
25. V. Varankin: Metropoliteno, ĉapitro 10a
26. Jurij German: „Kara mia homo“,, ĉapitro 2.4
beloruse:
адплыць ад берага (пра карабель)
france:
appareiller (quitter le mouillage), s'éloigner (de la rive), quitter le mouillage
germane:
ablegen
indonezie:
berlayar
nederlande:
afleggen (van boot), in zee steken
pole:
odbijać od brzegu
ruse:
отчалить, отплыть от берега (о корабле)>

marbordo

GEOG Bordo, kiu randas maron: ĉe la tagiĝo Jesuo staris sur la marbordo [27]; bela soleca vojo laŭlonge de la marbordo [28]; la Irlanda marbordo [29]; en la malgrandan urbon de la franca marbordo kunvenis homoj el la plej diversaj landoj kaj nacioj [30]. VD:marsko
27. La Nova Testamento, S. Johano 21:4
28. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, Peco da perlovico
29. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Post jarmiloj
30. L. L. Zamenhof: Paroloj, Parolado antaŭ la Unua Kongreso Esperantista en Boulogne sur Mer en la 5a de aŭgusto 1905
afrikanse:
kus
albane:
bregdeti
amhare:
ዳርቻ
angle:
coast
arabe:
الساحل
armene:
ափ
azerbajĝane:
sahil
beloruse:
марскі бераг
bengale:
উপকূল
birme:
ပင်လယ်ကမ်း
bosne:
obale
bulgare:
крайбрежие
ĉeĥe:
mořské pobřeží
dane:
kyst
estone:
rannikul
eŭske:
kostaldean
filipine:
baybayin
france:
côte (marine)
galege:
costa
germane:
Küste
guĝarate:
કિનારે
haitie:
kòt
hinde:
तट
hispane:
costa
igbe:
n’ụsọ oké osimiri
irlande:
chósta
islande:
ströndin
japane:
海岸 [かいがん]
jave:
pesisir
jide:
ברעג
jorube:
etikun
kanare:
ಕರಾವಳಿ
kartvele:
სანაპიროზე
kazaĥe:
жаға
kimre:
arfordir
kirgize:
деңиз жээги
kmere:
ឆ្នេរ
koree:
해안
korsike:
aggrottu
kose:
unxweme
kroate:
obala
kurde:
derav
latine:
litore
latve:
piekraste
laŭe:
ແຄມຝັ່ງທະເລ
litove:
pakrantė
makedone:
брег
malagase:
fari
malaje:
pantai
malajalame:
തീരം
malte:
kosta
maorie:
rohe
marate:
किनारपट्टी
monge:
ntug dej hiav txwv
mongole:
эрэг
nederlande:
kust
njanĝe:
gombe
okcidentfrise:
kust
panĝabe:
ਤਟ
paŝtue:
ساحل
pole:
brzeg morski, brzeg morza
ruande:
inkombe
ruse:
морской берег
samoe:
talafᗑtai
sinde:
سامونڊي ڪناري
sinhale:
වෙරළ
skotgaele:
costa
slovake:
morské pobrežie
slovene:
obala
somale:
xeebaha
ŝone:
mhenderekedzo
sote:
lebopong la leoatle
sunde:
basisir
svahile:
pwani
taĝike:
соҳили
taje:
ชายฝั่ง
tamile:
கடற்கரையில்
tatare:
яр
telugue:
తీరం
ukraine:
узбережжі
urdue:
کوسٹ
uzbeke:
qirg’oq
vjetname:
bờ biển
zulue:
ugu

superbordiĝi, transbordiĝi

(ntr)
Elverŝiĝi super la bordo, superakvi la bordon: la impeto de la pluvotorento kunŝiris la ponton kaj la akvo transbordiĝis [31]; la rivero […] sporade transbordiĝis kaj inundis la ĉirkaŭaĵon [32]; (figure) superbordiĝis en ilia koro la intencoj [33]; (figure) la situacio en Tibeto povas superbordiĝi al la aliaj regionoj […] tiuj de la ujguroj en Ŝinĝjiango, de la mongoloj en Interna Mongolio [34]. VD:inundi, superakvi, superflua, transsalti
31. M. Jókai, trad. J. Horvath: La du salikoj de Nagyenyed, 2002
32. Garbhan MacAoidh: La kimra lingvo en Patagonio, Monato, 2016/01, p. 20
33. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Psalmaro 73:7
34. Diversaj aŭtoroj: Le Monde diplomatique en Esperanto 2008-2010, Pekino en la kaptilo inter Tibeto kaj la „internacia komunumo“
beloruse:
выйсьці зь берагоў
france:
déborder (en p. d'une rivière)
germane:
über das Ufer treten
hispane:
desbordarse
indonezie:
melimpah, meluap, luber, meluber, meruap, melembak
japane:
氾濫する [はんらんする]
pole:
występować z brzegów, przelewać się przez brzeg
portugale:
transbordar
ruse:
выйти из берегов

surbordiĝi

(ntr)
Ekiri sur bordon, ekzemple elŝipiĝinte: kiam li surbordiĝis, renkontis lin el la urbo viro, havanta demonojn [35]; homoj, armitaj per ŝildoj kaj mallongaj lancoj, surbordiĝis kaj stariĝis en du vicojn [36]; li kriis al ni en sia sensignifa lingvaĉo, kaj indikis per gestoj, ke venis la momento por surbordiĝi [37]. VD:alteriĝi1.a
35. La Nova Testamento, S. Luko 8:27
36. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro XV
37. Anna Löwenstein: La ŝtona urbo
beloruse:
сходзіць на бераг
france:
toucher terre
germane:
von Bord gehen
indonezie:
turun (dr kapal dsb.), menyentuh tanah
japane:
上陸する [じょうりくする]
pole:
schodzić na brzeg, schodzić na ląd
ruse:
высадиться на берег, сойти на берег

administraj notoj