*17ide/o
ideo
↝ 
-
Abstrakta koncepto de la spirito pri objektoj aŭ ecoj;
pensaĵo, komprenaĵo:
havi nenian ideon pri la muziko, pri justo kaj maljusto;
vera, falsa, ĝusta, klara, malklara ideo;
per asociado de la ideoj;
ideoĉeno (ideasocio);
riĉaĵoj tiel grandegaj, ke ne eble estas
havi ideon pri ili
[1];
ĉiuj tiuj ideoj dancas, valsas en mia cerbo;
venis al mi en la kapon la ideo, ke...;
bona ideo venas post la pereo
PrV
;
la ideo pri arbo, Dio, lingvo internacia;
ni ne scias, el kia lingvo Zamenhof prenis la ideon de la
nedifina
prepozicio je;
entuziasmiĝi, batali, morti por ideo;
la doktrino de Platono pri la ideoj.
bazo, esenco, fundo, fundamento, idealo, imago, kerno, koncepto
1.
B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 3, ĉapitro 7a
- angle:
- idea
- beloruse:
- ідэя, думка
- bulgare:
- идея
- ĉeĥe:
- idea, myšlenka, nápad, pojem, představa
- france:
- idée
- germane:
- Ahnung, Vorstellung, Idee
- hispane:
- idea
- hungare:
- eszme, ötlet, idea
- itale:
- idea
- nederlande:
- idee
- pole:
- idea, pojęcie, myśl
- portugale:
- idéia
- rumane:
- idee
- ruse:
- идея, мысль
- slovake:
- idea, predstava, základná myšlienka
idea ↝
-
Imaga; ekzistanta nur en la spirito, sed ne en la realo:
la idea mondo;
idea riĉeco.
aera, ĥimera, subjektiva, vana
- beloruse:
- ідэйны
- ĉeĥe:
- ideový, myšlenkový
- france:
- idéal (relatif aux idées)
- germane:
- ideell
- hispane:
- ideal (relativo a la idea)
- hungare:
- eszmei
- itale:
- ideale (agg.)
- nederlande:
- denkbeeldig
- pole:
- imaginacyjny, wymyślony (utworzony w wyobraźni)
- portugale:
- ideal (relativo a idéia; adj.)
- ruse:
- идейный
- slovake:
- myšlienkový
idearo ↝
-
Sistemo de ideoj de homo aŭ de homgrupo:
la plej terura idearo ligita kun la Fina Venko estas agado
por
la Tria Mondo
[2];
peco da pano estas pli valora ol grandaj idearoj
[3].
doktrino
2.
W. Żelazny: Pri la rilatoj inter inteligencio kaj plebo, La Ondo de Esperanto, 2000:03 (65)
3. S. Engholm: Al Torento, 1930
3. S. Engholm: Al Torento, 1930
- ĉeĥe:
- ideologie, souhrn myšlenek
- france:
- idéologie
- hispane:
- ideario, ideología
- itale:
- ideologia
- pole:
- ideały, ideologia
- rumane:
- ideologie
- slovake:
- ideológia, súhrn myšlienok
ideismo
↝ 
Filozofia sistemo, laŭ kiu la principo de la mondo estas ideoj: laŭ objektiva ideismo, kiel tiu de Hegel, materio ja ekzistas, sed estas aventuro de iu absoluta ideo; laŭ subjektiva ideismo, aŭ solipsismo, la mondo estas revo de individua subjekto.
materiismo
- beloruse:
- ідэалізм (філяз.)
- ĉeĥe:
- idealizmus
- france:
- idéalisme (phil.)
- hispane:
- idealismo
- hungare:
- idealizmus
- itale:
- idealismo (fil.)
- nederlande:
- idealisme
- pole:
- idealizm (filozoficzny)
- ruse:
- идеализм (филос.) objektiva ~ismo: объективный идеализм subjektiva ~ismo: субъективный идеализм
- slovake:
- idealizmus, nadšenie pre ideály
ideisto ↝
Adepto de sistemo ideisma.
- beloruse:
- ідэаліст (філяз.)
- ĉeĥe:
- idealista
- france:
- idéaliste (phil.)
- hispane:
- idealista
- hungare:
- idealista
- itale:
- idealista (fil.)
- nederlande:
- idealist
- pole:
- idealista (wyznawca idealizmu)
- ruse:
- идеалист (филос.)
- slovake:
- idealista
samideano 
- 1.
- Tiu, kiu havas komunan ideon, komunan celon kun aliaj.
- 2.
Afabla ĝentiltitolo uzata inter esperantistoj, konsiderataj kiel kunlaborantoj pro la Interna Ideo: la esperantistoj sin salutas ordinare per la vorto „samideano“; estimata samideano (formulo komence de letero); samideane via (formulo fine de letero).
- beloruse:
- аднадумец, аднадумца, аднамысьнік
- ĉeĥe:
- samideán, čl. stejné myšlenky
- france:
- partisan (d'un mouvement d'idées, de l'espéranto)
- germane:
- Gleichgesinnter
- hungare:
- eszmetárs
- itale:
- 2. samideano
- pole:
- współideowiec (tytuł używany między esperantystami)
- portugale:
- 1. co-idealista, correligionário 2. samideano
- ruse:
- единомышленник
- slovake:
- samideán (stúpenec tej istej myšlienky)
fiksa ideo
↝ 
Obsedo, penso, kiu konstante revenas al la animo: vi havas fiksan ideon, revon, kiu tute plenigas vin [4].
4.
H. Conscience, trad. M. Posenaer:
Rikke-Tikke-Tak, 1912
- ĉeĥe:
- fixní idea, idée fixe, utkvělá myšlenka
- france:
- idée fixe
- slovake:
- fixná idea
administraj notoj
pri
~o:
~a: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
~ismo: Mankas fontindiko.
~ismo: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
~isto: Mankas fontindiko.
~isto: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
sam~ano: Mankas fontindiko.
sam~ano: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
fiksa ~o: Mankas dua fontindiko.
Necesas apartigi la du sencojn „imago“ kaj „ekpenso“. [Wolfram Diestel]pri ide/o :
Aldonendas drv pri la Interna Ideo. [Sergio]~a: Mankas fontindiko.
~a: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
~ismo: Mankas fontindiko.
~ismo: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
~isto: Mankas fontindiko.
~isto: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
sam~ano: Mankas fontindiko.
sam~ano: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
fiksa ~o: Mankas dua fontindiko.