^*instru/i ^UV

(x)

1.

Transdoni al iu sciencajn metodajn konojn aŭ utilajn precizajn sciojn: oni instruis gramatikon, dialektikon kaj retorikon [1]; ili intencis min instrui pri sia lingvo [2]; la Eternulo ordonis instrui al vi la leĝojn [3]; instrui distingi inter sanktaĵo kaj nesanktaĵo [4]; kiujn do objektojn vi povas kaj deziras instrui ^Marta ? mi volus instrui la komencojn de historio, de geografio, de la historio de nia literaturo ^Marta ; por ke la instruitaj lingvistoj povu tuj kompreni la tekston [5]; la instruita mondo [6]; tre alte instruita homo [7]; tiaj instruitaj (de instruitulo) paroloj tre imponas [8]. eduki, lernigi

2.

Metode ekzerci iun en iu arto, okupo kc: li instruas miajn brakojn streĉi pafarkon [9]; li instruis al ili la ĉasadon [10]; (figure) nun vi instruis al mi la arton, kiel mi devas vin turmenti [11]; virinoj instruis al mi saĝon kaj prudenton [12]; al la fiŝo ne instruu naĝarton ^PrV . trejni

3.

Montri al iu precize kiel agi, konduti: mi instruos vin, kion vi devas paroli [13]; mi al ili ĉiuj instruis disciplinon [14]; se vi kontraŭparolos al mi, mi vin instruos, kio estas moki nin [15]. mentori

4.

(figure) (p.p. okazaĵoj) Montri al iu la laŭcelan konduton: tio instruos al vi singardemon [16]; mi instruos al vi, kio estas timo [17]; instruas mizero manĝi panon sen butero ^PrV ; nin instruas eraro, kiun faras najbaro ^PrV ; eĉ malsaĝulon sperto instruos ^PrV . instrukcii

1.

Instruanta, plena je instruoj: instrua verko [18]; oni petas min dispeli la enuon […] per instrua historio [19]; vi estos terurilo, instrua ekzemplo kaj mokataĵo [20]; labirinto da instruaj montroj kaj faktoj tute ne konataj ^Marta ; mia edziĝo estas instrua leciono por ĉiuj kampuloj, kiuj volas leviĝi super sian staton [21]. instruplena

2.

Rilata al instruado: instrua seĝo (posteno) de praktika filozofo [22]; la libroj […] konsistigas la instruan materialon [23]; al la bordo de Neskuĉnyj sin apogis instrua ŝipo [24]. priinstrua

1.

Tio, kion oni instruas; Instruaĵo: laŭ la instruo, kiun ili donos al vi, kaj laŭ la decido, kiun ili diros al vi, agu [25]; li transskribu al si kopion de ĉi tiu instruo en libron [26]; el la tempo pasinta ni ĉerpu instruon por la tempo venonta [27]; la hilelismo estas instruo, kiu […] donas al li la eblon eviti ĉian malverecon [28]; da sciencoj li enkaptis senmezuran amasegon, sed li elmetas instruojn kun tia flameco, ke li perdas la kapon [29]; prenu tion ĉi kiel instruo, por en estonteco rigardi la aferojn kun pli kompata kaj pli saĝa okulo [30]; kano (batado) kaj instruo donas saĝon [31]; la buŝo de saĝuloj semas instruon [32]; aŭskulti la instruojn de la vivo [33], de la historio; tiu ĉi terura ekzemplo servu al vi kiel instruo [34]. instrukcio¹, leciono^1.a, apologo, dogmo, epifonemo, prediko

2.

Instruado: mi scias la pentradon tiom, ke mi povus doni instruon pri ĝiaj plej elementaj reguloj ^Marta ; la vivo mem donos al ili la necesan instruon [35]; lingvoinstruo […] por studentoj de ĉiuj fakultatoj [36]; religia instruo instigas al religia maltolero [37]; laŭleĝe estas permesita nur nedeviga instruo [38].

Ago, arto de tiu, kiu instruas: la homamasoj miregis pri lia instruado [39]; li admonis ilin sin gardi […] kontraŭ la instruado de la Fariseoj kaj Sadukeoj. [40]; instruado de retoriko kiel arto [41]; estis nemulte da metodiko en lia instruado, sed la lernantoj ĝuis [42]; li aŭdis en Ostriano la instruadon kaj rakonton de la apostolo [43]; „kio estas al vi malagrabla, tion ne faru al ceteraj“, tiel li resumis la tutan instruadon [44]; la ministro de la publika instruado [45].

Kono, scio, materialo por instrui: eblis lerni […] disdividi instruaĵojn laŭ teorioj de la kogna scienco kaj aranĝi bonan kafopaŭzon [46]; iliaj instruaĵoj tute ne plu kongruas kun ilia biblio [47]; Andreo Cseh ligis ĉiun instruaĵon al agrabla, amuza travivaĵo [48]; la baza Esperanto-scio akirata per tiu ĉi metodo estas tre konvena kiel instruaĵo minimuma [49]; tio estas teologia vidpunkto lia, ne necese instruaĵo de la eklezio [50]. admono, leciono, prediko

Lernejo; salono ekipita por instruado: instruejo, kongresejo malfermos siajn pordojn [51]; la Eŭropaj Lernejoj estas specifaj instruejoj, fonditaj antaŭ pli ol 60 jaroj por doni edukon al la etuloj de eŭropaj funkciuloj [52]; ĉiuj kolektiĝis silente en la granda instruejo [53]; ĉiu instruejo, ĉu unugrada, ĉu duagrada, disponas pri aroj da plej modernaj elektronikaj ekipaĵoj [54]; dum 40 jaroj en diversaj instruejoj mi kutimis – ĉu bone, ĉu malbone – suvereni [55]. aŭditorio, klasĉambro, prelegejo

(ntr)

Iĝi instruita: multaj ĉeestas paroladon, ĉar ili deziras instruiĝi kaj ĝui la oratoraĵon [56]; ili baldaŭ lernis fari ĉiuspecojn da objektoj el kano […], ili ĉion faris lerte, post kiam instruiĝis [57]; instruiĝu, juĝistoj de la tero [58]! tradicie knabinoj ne tiom bone instruiĝis kiom knaboj kaj do malmultas virinoj ekzemple en oficaj kaj registaraj postenoj [59].

Homo, kiu profesie instruas: disĉiplo ne estas super sia instruisto, sed perfektigite, ĉiu estos kiel lia instruisto [60]; la filo de la pastro estis doma instruisto en la kastelo [61]; la instruisto rimarkis, ke ŝi sekvas la instruadon kun tia atento, kiel preskaŭ neniu el la aliaj knabinoj [62]; la instruisto prenis krajonon kaj sur la alabastra muro komencis skribi la alfabeton [63]; la patro, instruisto de vilaĝa lernejo [64].

Tuto de la akiritaj konoj, scioj; stato de instruita homo: li ne posedis tiel saman miregindan instruitecon kiel la du aliaj [65]; Klaro ĉiam sentis lian superecon en la instruiteco [66]; mi ne pensas, ke mia talento por pentrado estas granda, kaj la instruiteco, kiun mi havas en ĝi, tute ne povas esti nomata alta ^Marta ; malgraŭ lia bonega instruiteco, liaj lerteco kaj spriteco, lia filozofio estas la filozofio de papilio [67].

Klerulo: instruitulo entreprenis gravan sciencan laboron, sed ne havis la rimedojn por ĝin efektivigi [68]; la instruitulo eliris sur la balkonon, […] kaj apenaŭ la steloj ekellumis el la klara etero, li eksentis novan vivon [69]; kiel la instruituloj sciiĝis pri la nomo de ĉiu stelo — tion ĉi mi jam neniel povas kompreni [70]; la homoj, kiuj okupas sin je ĉia plej sencela kaj senutila sensencaĵo, se ĝi nur estas en modo kaj konforma al la rutinaj ideoj de la amaso, ĝuas [...] la honoran nomon de instruituloj ^EE .

(x)

Senigi je antaŭe ricevita ideo, kutimo, agmaniero, forgesigi, dekutimigi: al tiu knabeto oni malinstruos emocion kaj ploradon [71].

Koncernanta instruadon, didaktika, pedagogia: priinstrua metodo, programo; priinstrua seĝo^PV (katedro pri pedagogio); liaj publikaĵoj pri kulturaj, lokhistoriaj kaj priinstruaj problemoj aperis en [pluraj revuoj] [72]. instrua²

Memlerninto: ŝi estis maljuna kaj meminstruita [73].

Instruo pri la moralaj devoj, pri la konduto: li faris al li solidan moralinstruon, klarigis al li, kian teruran malnoblaĵon li faris, kia malbona homo li estas kaj kiel forte li meritas punon [74]; sed ili ne aŭskultis kaj ne alklinis sian orelon, sed obstinigis sian nukon, por ne aŭskulti kaj por ne akcepti moralinstruon [75]; kaj kion diras la moralinstruo? ‐ estas pli bone kokokrii, ol esti supersatigita kaj derompiĝi [76]. moralaĵo²admono, leciono^1.a de moroj, prediko

Instrua ¹: li trovis vian konversacion tre interesa, agrabla kaj instruoplena [77]; tre instruplena enciklopedieto pri la eventoj en la iama Ĉeĥoslovakio [78]; Ĥanoĥ […] estis antaŭdiluva patriarko, laŭ la instruplena legendo de la biblia Genezo, praavo de Noao [79].