*montr/i PV
*montri ↝
- 1. ↝
-
(tr)
Prezenti, vidigi, elmeti al ies rigardo: montru moneron, ĉio fariĝos PrV ; montru al ili vian novan veston [1]; montri la vojon al iu, bildojn al infano; sin montri ĉe la fenestro.malkaŝi, vidigi
- 2. ↝
-
(ntr)
Direkti ies rigardon per gesto: li montris al la librobreto, sur kiu kuŝis malnovaj libroj [2]; mi montris al la infano, kie kuŝas ĝia pupoZ ; sur la monumento oni vidas Italujon, kiu montras al la kolosa statuo de Dante [3]; «En ĉi tiu loko ŝi loĝas ...» diris la gardanta anĝelo kaj montris al unu angulo [4]; ĝia turo ... elstaras el la sablo kaj montras al la ĉielo [5]; montri en la direkto alZ .Rim.: Ĉar unu sama prepozicio al servas en Esperanto por esprimi la funkciojn de du semantikaj kazoj: dativo kaj celkazo, kiuj ambaŭ povas roli ĉe la verbo montri, tial rekomendindas uzi por la senco montri2 la derivaĵon almontri, kies objekto indikas la direkton, kaj la al-komplemento, la gvidaton. [S. Pokrovskij] - 3. ↝
-
(tr)
(Pri mezurilo aŭ simila aranĝaĵo:) indiki, sciigi, vidigi koncernan datumon: la horloĝo montras la horojn; la termometro montras dek sep gradojn super la nulo; la kompaso montras Nordon, Sudon, kaj ĉiujn ceterajn direktojn geografiajn. - 4. ↝
-
(tr)
Aperigi, evidentigi (econ aŭ emocion): malsaĝulo tuj montras sian koleronZ ; montri gajan mienon; montri amikan frunton al iuZ ; montri sian kuraĝon, ĝojon, amon, surprizon, fierecon, siajn verajn sentojn; montri grandan lertecon en diskutado; sin montri afabla, nesincera; ne montru vin granda antaŭ la reĝo; la estonto montros min prava; amikon montras malfeliĉoZ ; la vera montro, ĉu ni progresas aŭ ne, estas la kreskado aŭ nekreskado de nia nombroZeksterigi, manifesti
- 5. ↝
-
(tr)
Komuniki, sciigi, malkaŝi, revelacii, evidentigi informon: la montritajn (cititajn) vortojn ni konsilas ellerniZ ; sed la Eternulo montris al mi, ke li mortos [6]; montri al iu la minacantan danĝeron kaj lian devon; li facile montros, ke li estas prava; mi volis montri (indiki) ke la tablo estis la celo de la flugadoZ ; «da» post ia vorto montras, ke tiu ĉi havas signifon de mezuroZ ; montroj kaj konsiloj estas facilaj PrVmalvolvi, pruvi
1.
L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 18
2. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Dano Holger
3. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Kupra porko
4. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Lasta perlo
5. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, Historio el la dunoj
6. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, II. Reĝoj 8:10
2. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Dano Holger
3. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Kupra porko
4. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Lasta perlo
5. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, Historio el la dunoj
6. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, II. Reĝoj 8:10
- angle:
- show
- ĉeĥe:
- dosvědčit, dávat najevo, jevit, osvědčovat, projevovat, předvést, ukázat, vykázat, výkazem prokázat, zaznamenat
- france:
- montrer
- germane:
- zeigen 1. zeigen 2. zeigen, weisen 3. anzeigen 4. zeigen 5. zeigen
- hispane:
- mostrar sin ~i: abocar-se, dirigir-se 1. mostrar, enseñar 2. señalar, indicar, apuntar 3. marcar, señalar ~o: prueba, evidencia 4. demostrar, revelar 5. manifestar, evidenciar
- katalune:
- mostrar sin ~i: abocar-se 1. mostrar, ensenyar 2. assenyalar, indicar, apuntar 3. marcar, assenyalar ~o: prova, evidència 4. demostrar, revelar 5. palesar, evidenciar
- nederlande:
- 1. tonen 2. wijzen 3. tonen, aanwijzen 4. aanduiden, aanwijzen 5. erop wijzen
- pole:
- pokazać, okazywać, wskazywać, wykazać, ujawniać, wytknąć, być znakiem czegoś
- portugale:
- 1. mostrar, apontar
- rumane:
- arăta, demonstrează, indică, semnala, dezvăluie, fii semnul a ceva
- ruse:
- 1. показать, показывать 2. указать, указывать 3. показать, показывать 4. показать, показывать 5. показать, указать
- slovake:
- dávať najavo, prejaviť, ukázať
almontri ↝
-
(tr)
Direkti ies rigardon per gesto: „La ĉapeleton mi forgesis“, flustris la bufedisto almontrante sian kalvaĵon [7]; kiun ŝi almontras? (t.e. al kiu ŝi direktas nian rigardon?); al kiu ŝi almontras? (t.e. kies rigardon ŝi direktas?).

- ĉeĥe:
- poukázat
- france:
- désigner
- germane:
- auf jemanden zeigen
- hispane:
- señalar
- katalune:
- assenyalar
- nederlande:
- wijzen naar
- pole:
- wskazać, wskazywać na, wykonywać ruch wskazujący
- rumane:
- punct, indicați a, face mișcare de indicare
- ruse:
- показать (на), указать (на)
- slovake:
- poukázať
montra
- Servanta por montri: la montra fingroB ; montra fenestro en butiko; montra pronomo; aldonante al la vortoj montraj la vorton „ĉi“, ni ricevas montron pli proksiman [8].
8.
L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, §30.
- ĉeĥe:
- ukazovací
- france:
- démonstratif (qui montre), indicateur (adj.)
- germane:
- Zeige-, Schau-
- hispane:
- expositivo, demostrativo, manifiesto ~a fingro: dedo índice ~a fenestro: escaparate, expositor ~a pronomo: pronombre demostrativo
- katalune:
- expositiu, demostratiu, manifest ~a fingro: dit índex ~a fenestro: aparador, expositor ~a pronomo: pronom demostratiu
- nederlande:
- aanwijzend ~a fingro: wijsvinger ~a fenestro: uitstalraam ~a pronomo: aanwijzend voornaamwoord
- pole:
- wskazujący, wystawowy
- rumane:
- arătând, expoziţie
- ruse:
- указательный ~a fingro: указательный палец ~a fenestro: витрина ~a pronomo: указательное местоимение
- slovake:
- ukazovací
montriĝi ↝
- france:
- se montrer 3. s'avérer
- hispane:
- aparecer, mostrar-se
- katalune:
- aparéixer, mostrar-se
- nederlande:
- 1. zich vertonen 2. blijken 3. blijken
- pole:
- pojawiać się, ukazywać się, okazywać się, wydawać się, przebijać się, zjawiać się, pokazywać się, stawiać się
- rumane:
- apărea, se ivi, se arăta, părea, străpunge
- ruse:
- показываться, проявляться, проявиться
montrilo ↝
Objekto servanta por montri2: montriloj de horloĝo.
- ĉeĥe:
- rafije, rafička, ručička (hodin a p.), ukazatel (směru), ukazovátko
- france:
- indicateur (objet)
- hispane:
- buscador, señalador
- katalune:
- busca, agulla (indicadora)
- nederlande:
- wijzer
- pole:
- strzałka, wskazówka, wskaźnik, indykator
- rumane:
- săgeată, ac, indicator, indiciu
- ruse:
- указатель, указка и т.п.
- slovake:
- ručička na hodinách, ukazovateľ
elmontri ↝
(tr)
- 1.
- Eksteren montri: malpacienculo elmontras malsaĝeconZ ; lia saĝo elmontriĝisZ .
- 2. ↝
-
Plene montri
ekspozicii.
- ĉeĥe:
- dosvědčit, dávat najevo, jevit, osvědčovat, projevovat, předvést, ukázat, vykázat, výkazem prokázat, zaznamenat
- france:
- exhiber, faire preuve de
- hispane:
- demostrar, exteriorizar, manifestar
- katalune:
- demostrar, exterioritzar, manifestar
- nederlande:
- ten toon spreiden
- pole:
- wykazywać, pokazywać, objawiać, wystawiać
- rumane:
- arată, dezvăluie, demonstra, expune
- ruse:
- выказывать, демонстрировать
- slovake:
- dávať najavo, prejaviť, ukázať
fadenmontra
Tiom eluzita, ke oni vidas unuopajn fadenojn: li kutime dormis ĝis post la dek unua horo matene, iris al la banejo en faden-montra negliĝo garnita per oraj drakoj kaj en pantofloj kun flavaj kvastoj [9].
9.
G. García Márquez, trad. F. de Diego: Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992
- france:
- élimé, râpé (tissu)
- hispane:
- deshilachado, raído (tejido)
- katalune:
- esfilagarsat, desfilat
- nederlande:
- uitgerafeld
- pole:
- przetarty
- rumane:
- zdrobit
- ruse:
- изношенный
fingromontri
sinmontrema, montriĝema ↝
-
Ŝatanta altiri la atenton; inklina paradi;
glorama,
malmodesta,
vanta.
pavo, streĉi
- france:
- frimeur (adj.), poseur
- hispane:
- fanfarrón, exhibicionista, fatuo, vanidoso
- katalune:
- fanfarró, fatxenda, exhibicionista, fatu
- nederlande:
- ijdel, verwaand
- pole:
- chełpliwy
- rumane:
- lăudăros
vojmontrilo ↝
Ĉevoja tabulo, kun indiko de la direktoj al atingeblaj lokoj: estas pli facile retrovi ion, kio situas je ... konataj vojoj, ol ion lokitan sur tereno, kie vojmontriloj mankas [11].
11.
Claude Piron: La bona lingvo, p. 64a
- ĉeĥe:
- ukazatel cesty, ukazatel směru
- france:
- panneau indicateur (de direction), panneau routier (de direction)
- germane:
- Straßenschild
- hispane:
- señal de indicación
- katalune:
- senyal d'indicació
- nederlande:
- wegwijzer
- pole:
- drogowskaz
- rumane:
- indicator
- ruse:
- дорожный указатель
- slovake:
- ukazovateľ cesty
administraj notoj
~i:
Mankas verkindiko en fonto.
~a: Mankas verkindiko en fonto.
~iĝi: Mankas verkindiko en fonto.
~ilo: Mankas dua fontindiko.
~ilo: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
el~i: Mankas verkindiko en fonto.
sin~ema, ~iĝema: Mankas dua fontindiko.
sin~ema, ~iĝema: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
~a: Mankas verkindiko en fonto.
~iĝi: Mankas verkindiko en fonto.
~ilo: Mankas dua fontindiko.
~ilo: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
el~i: Mankas verkindiko en fonto.
sin~ema, ~iĝema: Mankas dua fontindiko.
sin~ema, ~iĝema: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.