*met/i PV
*meti
(tr)
- 1.
-
Transigi en difinitan lokon; fari ke iu, io estu ie.
- a)
- Transigi al fizika loko: meti manĝilaron sur la tablon, vinagron en salaton, paperon en sian poŝon; meti korpon en la teron FK ; meti ŝteliston en malliberejon DL ; meti gardiston ĉe la pordon; meti sian ĉapelon sur la kapon Hamlet DL ; meti sian subskribon al kontrakto; sin meti sur la genuojn BdV ; la tuta domanaro havis tre multe da laborado, por ĉion meti en bonan ordon [1].
- b)
- (figure) Transigi al funkcio, al abstrakta loko: meti varojn sur la merkaton, monon en entreprenon (lokumi); meti iun sur la tronon; meti (prezenti) malgrandan […] demandon EE ; meti plendon kontraŭ li pro ofendo Hamlet ; meti la tutan kulpon sur iun; sur la Eternulon, mi metis mian fidon [2]; feliĉa estas la homo, kiu metis sian esperon sur la Eternulon [3]; meti atenton al la oficaj lokoj [4]; ni devas meti atenton sur la lastan jaron de la centjaro FK ; metinte atenton sur la raporton de la komisio FK ; vi metis ĝojon en mian koron [5]; meti ordon en sian paroladon, limon al sia ambicio; meti finon al ĉiuj malkompreniĝoj kaj disputoj [6]; meti finon al ilia sinmiksado en la regnan povon [7]; meti finon al ĉiuj suspektoj kaj malĝustaj famoj [8].
- 2.
- Transigi en difinitan staton, igi ...a: meti iun en embarason, mizeron; meti iun aŭ ion en danĝeron IK [9] [10]; meti viandon en pecetojn; meti Esperanton je la servo, je la dispono de ĉiuj popoloj; meti ion en forgesonZ .
1.
H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, Filino de la marĉa reĝo
2. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Psalmaro 73:28
3. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Psalmaro 40:4
4. N. V. Gogol, trad. L. L. Zamenhof: La Revizoro, Akto unua
5. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Psalmaro 4:7
6. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Antaŭparolo
7. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, Ĉapitro V
8. L. L. Zamenhof: Homaranismo, Kion Zamenhof ne povis diri en Ĝenevo.
9. L. L. Zamenhof: Lingvaj Respondoj, 2. La verkaro de Zamenhof
10. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, I. Samuel 28:21
2. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Psalmaro 73:28
3. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Psalmaro 40:4
4. N. V. Gogol, trad. L. L. Zamenhof: La Revizoro, Akto unua
5. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Psalmaro 4:7
6. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Antaŭparolo
7. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, Ĉapitro V
8. L. L. Zamenhof: Homaranismo, Kion Zamenhof ne povis diri en Ĝenevo.
9. L. L. Zamenhof: Lingvaj Respondoj, 2. La verkaro de Zamenhof
10. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, I. Samuel 28:21
- angle:
- place
- beloruse:
- класьці, ставіць, пакласьці, зьмясьціць
- bretone:
- lakaat
- ĉeĥe:
- dávat (něco někam), klást, oblékat, pokládat, položit
- france:
- mettre 1. poser
- germane:
- setzen, stellen, legen
- hispane:
- poner
- hungare:
- tesz, helyez
- nederlande:
- zetten, plaatsen, leggen
- nepale:
- सेट
- pole:
- kłaść, nałożyć, położyć, stawiać
- portugale:
- pôr, meter, colocar, botar
- rumane:
- pune, jos, impune, aşeza
- ruse:
- 1.a класть, положить, поместить 1.b возложить, положить, поставить, поместить 2. поставить, предать (чему-л.)
- slovake:
- dať, klásť, položiť
- svede:
- placera, ställa, lägga, sätta
- tibete:
- &t_-a;ཇོག་
- ukraine:
- класти, ставити, поміщати
almeti
(tr)
- Meti al; aldone meti: almeti plumojn al ĉapelo; al tiu antaŭtimo sin almetis alia pli grava; li prenis kaj metis la ateston en la keston, kaj almetis la stangojn al la kesto kaj surmetis la fermoplaton sur la keston supre [11]; iom forŝovinte la pordokurtenon, [li] almetis la orelon al la pordo Marta ; [li] almetis sian manon al la buŝo [12]; [li] almetis sian buŝon al lia buŝo kaj siajn okulojn al liaj okuloj kaj siajn manojn al liaj manoj [13]; la ambaŭ manojn ŝi almetis kruce al la brusto [14].
11.
trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Eliro 40:20
12. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, I. Samuel 14:27
13. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, II. Reĝoj 4:34
14. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, La virineto de maro
12. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, I. Samuel 14:27
13. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, II. Reĝoj 4:34
14. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, La virineto de maro
- afrikanse:
- sit
- albane:
- vendos
- amhare:
- አኑር
- arabe:
- وضع
- armene:
- ի
- azerbajĝane:
- qoymaq
- beloruse:
- прыкладаць, прыстаўляць
- bengale:
- করা
- birme:
- ထား
- bretone:
- lakaat ouzhpenn, ouzhpennañ
- ĉeĥe:
- doplnit, nastavit, přiložit, připojit
- dane:
- sætte
- estone:
- pane
- eŭske:
- jarri
- filipine:
- ilagay
- france:
- ajouter
- galege:
- poñer
- germane:
- hinzufügen, anlegen, legen an
- guĝarate:
- મૂકી
- haitie:
- mete
- haŭse:
- sa
- hinde:
- डाल
- hungare:
- odatesz, odahelyez, hozzátesz
- igbe:
- tinye
- irlande:
- chur
- islande:
- setja
- japane:
- 置く
- jave:
- sijine
- jide:
- שטעלן
- jorube:
- fi
- kanare:
- ಪುಟ್
- kartvele:
- მა
- kazaĥe:
- қою
- kimre:
- rhoi
- kirgize:
- коюу
- kmere:
- ដាក់
- koree:
- 넣어
- korsike:
- mintiri
- kose:
- beka
- kroate:
- staviti
- kurde:
- raxistan
- latine:
- posuit
- latve:
- likts
- laŭe:
- ເອົາໃຈໃສ່
- litove:
- sudėti
- makedone:
- стави
- malagase:
- mametraka
- malaje:
- meletakkan
- malajalame:
- ഇടുക
- malte:
- tpoġġi
- maorie:
- maka
- marate:
- ठेवले
- monge:
- muab tso rau
- mongole:
- тавих
- nederlande:
- toevoegen
- nepale:
- डाल
- njanĝe:
- kuika
- okcidentfrise:
- sette
- panĝabe:
- ਪਾ
- paŝtue:
- کړي
- pole:
- dołożyć, dołączać, załączać, przykładać, przyłożyć
- ruande:
- shyira
- rumane:
- adăuga, atașare, aplica
- ruse:
- приставить, приложить
- samoe:
- tuʻu
- sinde:
- وجهي
- skotgaele:
- chuir
- slovake:
- priložiť
- slovene:
- dal
- somale:
- dhigay
- ŝone:
- isa
- sote:
- beha
- sunde:
- neundeun
- svahile:
- kuweka
- taĝike:
- гузошта
- taje:
- ใส่
- tamile:
- வைத்து
- tatare:
- куегыз
- telugue:
- చాలు
- ukraine:
- ставити
- urdue:
- ڈال
- uzbeke:
- qo’yish
- vjetname:
- đặt
- zulue:
- abeke
antaŭmeti
(tr)
- Prezenti 1: la paĝioj antaŭmetis al li konfitaĵon kaj spiconuksojn [15]; (figure) prezentu vian juĝaferon, diras la Eternulo, antaŭmetu viajn argumentojn, diras la Reĝo de Jakob [16]; (figure) antaŭmeti la kondiĉon, ke... [17]; al la jena artikolo mi nepre devas antaŭmeti premison, por eviti ian ajn suspekton pri antisemitismo [18].
15.
H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Vojkamarado
16. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Jesaja 41:21
17. E. Lanti: Vortoj de k-do Lanti, Nia pozicio
18. Monato, Sen Rodin: Nu, karaj fratoj ...
16. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Jesaja 41:21
17. E. Lanti: Vortoj de k-do Lanti, Nia pozicio
18. Monato, Sen Rodin: Nu, karaj fratoj ...
- beloruse:
- прадстаўляць
- bretone:
- diskouez, kinnig (diskouez)
- france:
- présenter (montrer, proposer) antaŭ~i la kondiĉon, ke...: poser comme condition préalable que....
- germane:
- vorlegen
- hungare:
- elébe tesz, elébe rak, bemutat, előad antaŭ~i la kondiĉon, ke...: feltételül szab.
- pole:
- przedkładać, usługiwać, nadstawiać
- rumane:
- prezenta, servi, îmbracă-te
- svede:
- lägga fram
- ukraine:
- виставляти, викладати, наставляти, накладати (перед ким-н.), подавати
apudmeti
-
Meti unu aferon apud alian, ekzemple por kompari,
kontrastigi, komplementi ks:
ĉe opozicio oni apudmetas du kontrastajn vortojn
[19];
por taksi la efikon de agado, […] necesas apudmeti la kostojn al
la atingoj
[20];
al la ĉefe disvastiga kaj instrua laboro Hodler kaj liaj amikoj apudmetis
tutmondan organizaĵon, sendependan […] por la praktika aplikado de
Esperanto
[21];
mi ne rimarkis antaŭe ke vi apudmetas la devenon de la skribinto
[22].
aldoni, alkonformigi, kunigi, suplementi
19.
Ivo Lapenna: Retoriko, Dua Parto
20. Monato, Stefan MacGill: Kiel, kiam, kial lerni fremdan lingvon?, 2013
21. Ivo Lapenna, Tazio Carlevaro kaj Ulrich Lins: Esperanto en Perspektivo, Kvara Parto
22. La Ondo de Esperanto, 2002, №7
20. Monato, Stefan MacGill: Kiel, kiam, kial lerni fremdan lingvon?, 2013
21. Ivo Lapenna, Tazio Carlevaro kaj Ulrich Lins: Esperanto en Perspektivo, Kvara Parto
22. La Ondo de Esperanto, 2002, №7
- angle:
- put side by side
- germane:
- nebeneinander stellen, gegenüber stellen
ĉirkaŭmeti
(tr)
- Meti ĉirkaŭe: vinberĝardenon plantis unu viro, kaj ĉirkaŭmetis plektobarilon [23]; Olga ĉirkaŭmetis (ĉirkaŭ sin) iun ensorĉitan cirklon kaj fariĝis tute nealirebla [24]; li prenis la ĉenon kun la ora amuleto de sia kolo kaj ĉirkaŭmetis ĝin al Atrejo [25]; li sentis malvarmon, malgraŭ la ĉirkaŭmetitaj soldatkovriloj [26].
23.
La Nova Testamento, S. Marko 12:1
24. V. Varankin: Metropoliteno, ĉapitro 8
25. Michael Ende, trad. Wolfram Diestel: La Senĉesa Rakonto, La Destino de Atrejo
26. Michael Ende, trad. Wolfram Diestel: La Senĉesa Rakonto, Igramul', la Multulo
24. V. Varankin: Metropoliteno, ĉapitro 8
25. Michael Ende, trad. Wolfram Diestel: La Senĉesa Rakonto, La Destino de Atrejo
26. Michael Ende, trad. Wolfram Diestel: La Senĉesa Rakonto, Igramul', la Multulo
- france:
- entourer
- germane:
- umlegen, umgeben
- pole:
- obłożyć, okładać, obstawiać
- rumane:
- acoperi, pumn, pariu
- svede:
- omgärda med
demeti
(tr)
- 1.
- Forigi de la antaŭa loko: demeti ringon de sia fingro; vi prenas tion, kion vi ne demetis, kaj rikoltas tion, kion vi ne semis [27]; la ŝipanoj demetis la velojn [28]; li demetis de la dorso la tablon [29]; (figure) mi demetas mian vivon memvole [30].
- 2.
-
Senvestiĝi je...:
ŝi demetis de si siajn vestojn de vidvineco kaj kovris sin
per kovrotuko
[31];
ili demetis de li la mantelon, kaj surmetis al li liajn
proprajn vestojn
[32];
Laŭra […] sidiĝis por demeti
la malsekegajn ŝuojn
[33].
surmeti2
surhavi2
27.
La Nova Testamento, Luko 19:21
28. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, La virineto de maro
29. Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Tablo kovru vin, la orazeno kaj bastono el sako
30. La Nova Testamento, Johano 10:17, 18
31. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 38:14
32. La Nova Testamento, Mateo 27:31
33. J. Francis: La Granda Kaldrono, 1978
28. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, La virineto de maro
29. Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Tablo kovru vin, la orazeno kaj bastono el sako
30. La Nova Testamento, Johano 10:17, 18
31. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 38:14
32. La Nova Testamento, Mateo 27:31
33. J. Francis: La Granda Kaldrono, 1978
- beloruse:
- зьнімаць, адкладаць
- bretone:
- tennañ
- ĉeĥe:
- odkládat stranou, odložit
- france:
- enlever, ôter
- germane:
- ablegen 1. abstellen, abnehmen 2. ausziehen
- hispane:
- quitar
- hungare:
- letesz, lerak, levet (ruhát)
- nederlande:
- afdoen, uittrekken
- pole:
- zdjąć, odinstalować, zdejmować, osadzać, zrzucać, odkładać
- rumane:
- scoateți, dezinstalați, eliminați, încorporați, lăsați, puneți deoparte
- ruse:
- снять, отложить
- slovake:
- odkladať bokom, odložiť
- svede:
- ta av, ta bort
- ukraine:
- відкладати
*elmeti [34]
(tr)
- 1.
-
Prezenti al la vido:
[ili] devas scii sole disvolvi, elmeti kaj mezuri la ŝtofojn
Marta
;
ĝi elmetis la kapon el la maniko
[35];
ili elmetis unu piedon kaj enŝovis ĝin en la
neĝamason
[36];
iom ĉie, kolorskatoloj, paŝteloj, muzikaj kajeroj, elmetis tiun ĉarman
malordon de l’ artistino
[37];
elmetu mielon, muŝoj alflugos
PrV
.
ekspozicii, eksponi3, elŝovi
- 2.
-
Prezenti, malŝirmi al ia efiko:
mi elmetis al risko mian animon
[38];
Dio elmetis nin, la apostolojn, la plej lastajn, kiel
mortkondamnitajn
[39];
la unuaj Esperantistoj pacience elmetadis sin ne sole al
konstanta mokado, sed eĉ al grandaj oferoj
[40];
pardonu min, ke mi kuraĝis elmeti vian amon al tiu kruela provo
[41]!
Kunz elmetis diamantojn […] al la efikado
de la radioj de la suno
[42];
elmeti sian varmegan frunton al la malvarma aero de la nokto
[43];
elmeti sin al ia ankoraŭ ne konata danĝero
BdV
;
mi […] elmetis min
ekstere al la frosto kaj malvarmo
[44].
eksponi1, endanĝerigi, kompromiti, riski
- 3.
-
Prezenti al pripenso:
elmeti demandon, problemon;
la sola motivo, kiun kelkaj el tiuj ĉi homoj elmetas, estas sekvanta
[…]
[45];
li elmetas instruojn kun tia flameco, ke li perdas la kapon
[46];
[li] min inspiros per la pripensoj, kiujn li elmetos antaŭ mi
[47];
li elmetis al mi sian historion […]
kaj la esenco de liaj ideoj estis jena […]
[48].
demonstri1, ekspliki, eksponi2
34.
L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Universala Vortaro,
el'met'
35. Ludoviko Lazaro Zamenhof: Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto
36. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Historio de la jaro
37. Henri Vallienne: Kastelo de Prelongo, Ĉapitro Kvina
38. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Juĝistoj 12:3
39. La Nova Testamento, I. Korintanoj 4:9
40. L. L. Zamenhof: Paroloj, Parolado antaŭ la Dua Kongreso Esperantista en Genève en la 28a de aŭgusto 1906
41. Frederiko Schiller, trad. L. L. Zamenhof: La rabistoj, Akto Unua
42. Ludoviko Lazaro Zamenhof: Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto
43. Henri Vallienne: Kastelo de Prelongo, Ĉapitro Kvina
44. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Io
45. L. L. Zamenhof: Esenco kaj Estonteco, II
46. N. V. Gogol, trad. L. L. Zamenhof: La Revizoro, Akto unua
47. Henri Vallienne: Ĉu li?, Ĉapitro Dekdua
48. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, Turgardisto Ole
35. Ludoviko Lazaro Zamenhof: Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto
36. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Historio de la jaro
37. Henri Vallienne: Kastelo de Prelongo, Ĉapitro Kvina
38. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Juĝistoj 12:3
39. La Nova Testamento, I. Korintanoj 4:9
40. L. L. Zamenhof: Paroloj, Parolado antaŭ la Dua Kongreso Esperantista en Genève en la 28a de aŭgusto 1906
41. Frederiko Schiller, trad. L. L. Zamenhof: La rabistoj, Akto Unua
42. Ludoviko Lazaro Zamenhof: Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto
43. Henri Vallienne: Kastelo de Prelongo, Ĉapitro Kvina
44. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Io
45. L. L. Zamenhof: Esenco kaj Estonteco, II
46. N. V. Gogol, trad. L. L. Zamenhof: La Revizoro, Akto unua
47. Henri Vallienne: Ĉu li?, Ĉapitro Dekdua
48. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, Turgardisto Ole
- beloruse:
- выставіць, выкласьці
- bretone:
- 1. lakaat war wel
- ĉeĥe:
- vyložit, vyndat
- france:
- exposer
- germane:
- 1. auslegen, ausstellen, entblößen, herausstrecken 2. jmd. etwas aussetzen, bloßstellen, exponieren 3. präsentieren, etwas unterbreiten, vorbringen
- hispane:
- exponer
- hungare:
- kitesz, kirak
- nederlande:
- 1. uitstallen 2. blootstellen 3. voorleggen
- pole:
- wykładać, eksponować, wystawiać, wytknąć, poddać, wydać
- rumane:
- a-și propune, afișa, cheltui, arăta, expune
- ruse:
- выставить, выложить
- slovake:
- vyložiť
- svede:
- 1. ställa ut 2. utsätta 3. lägga fram
- ukraine:
- виставляти, викладати, виймати, висувати, викидати
formeti
(tr)
- 1.
-
Forigi, meti flanken:
formetu tiun antaŭjuĝon
[49];
formeti la aferon en la keston de forgeso
PrV
,
formeti ĝis la grekaj kalendoj
PrV
.
prokrasti
- 2.
-
Rezigni:
formeti de si ĉian oficialan rolon
VivZam
[50]
[51];
formeti oficon
arkivo, forgesi
49.
L. L. Zamenhof: Fundamenta
Krestomatio
50. L. L. Zamenhof: Homaranismo, Homaranismo
51. L. L. Zamenhof: Paroloj, Parolado antaŭ la Oka Kongreso Esperantista en Krakow en la 11a de aŭgusto 1912
50. L. L. Zamenhof: Homaranismo, Homaranismo
51. L. L. Zamenhof: Paroloj, Parolado antaŭ la Oka Kongreso Esperantista en Krakow en la 11a de aŭgusto 1912
- beloruse:
- 1. прыбраць, адкласьці 2. зьняць зь сябе (напр., адказнасьць), скласьці зь сябе (напр. паўнамоцтвы)
- bretone:
- lemel, tennañ
- ĉeĥe:
- dát stranou, odložit
- france:
- déposer, enlever, ôter
- germane:
- weglegen
- hispane:
- apartar, dejar (olvidar, renunciar)
- hungare:
- eltesz, elrak, félretesz, félrerak
- nederlande:
- 1. wegleggen, wegzetten 2. neerleggen
- pole:
- odstawiać, zarzucać, zapodziać, pozbyć się
- rumane:
- reproșa, induce în eroare, scapă, rătăci
- ruse:
- 1. убрать, отложить 2. снять с себя (ответственность и т.п.), сложить с себя (полномочия и т.п.)
- slovake:
- odložiť
- svede:
- 1. ta bort, lägga undan
- ukraine:
- відкладати, відставляти, відсувати, відкидати, викидати, покидати
formetejo
- Kamero, loko, en kiun oni formetas kaj konservas malofte uzatajn aĵojn: oni aliris de la koridoro al tiu loketo tra malalta kaj mallarĝa pordo, sur kiu oni ankoraŭ legis la grandliteran surskribon: „formetejo“ [52]
52.
M. Aymé, trad. L. Beaucaire:
La murtrapasulo, Nica Literatura Revuo, 1958-07 ĝis 08 (3/6)
- ĉeĥe:
- smetiště
- germane:
- Speicher, Abstellkammer
- hispane:
- trastero
- pole:
- skład rzeczy nieużywanych
- rumane:
- depozitarea articolelor neutilizate
- slovake:
- smetisko
intermeti
- 1.
- Meti inter aliajn aĵojn: akva vaporo povas transiri la murojn trairante iliajn porojn, escepte se oni intermetas en ili tavolon, kiu malebligos tian trairadon [53].
- 2.
- Interdiri, enŝovi en interparolon kvazaŭ flankan rimarkon: veron diras via ekscelenco — intermetis la granda skribisto [54]; „evidente la afero brulas, kolego,“ Halman intermetis [55].
53.
I. Ferreiro:
Fasadoj, La Domo, 39
54. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 3, ĉapitro 13a
55. J. Francis: Misio sen Alveno, tk-stefeto, 1982
54. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 3, ĉapitro 13a
55. J. Francis: Misio sen Alveno, tk-stefeto, 1982
- ĉeĥe:
- vkládat, vložit, vmezeřit, vsouvat, vsunout
- france:
- 1. intercaler 2. faire remarquer, intervenir (dans une discussion)
- germane:
- 1. dazwischen stellen 2. einwerfen, dazwischen werfen
- hispane:
- 1. intercalar, entremeter
- pole:
- wtrącać, przekładać, zakładać
- rumane:
- aresta, îmbrăcați, întemeia
- slovake:
- vkladať, vsúvať
- ukraine:
- вкладати, вставляти (між одним і другим предметом)
kunmeti
(tr)
- 1.
-
Kunigi:
li sidiĝis, kunmetis la manojn, eldiris vesperan preĝon
[56];
faru el tio incensaĵon kunmetitan laŭ la arto de la ŝmiraĵisto, bone
frotmiksitan, puran, sanktan
[57];
ambaŭ duonoj de [la] pordo estis kunmeteblaj
[58];
ni tamen konstruis la muregon, kaj la tuta murego estis jam kunmetita ĝis
duono
[59];
ŝia mantelo estis kunmetita el pli ol mil [pecoj]
[60];
ŝiaj nigraj haroj […] estis kunmetitaj en formo de unu tubero,
alfortikigita per ĉapeto
[61];
ĉiuj kampaj floroj kunmetis siajn foliojn aŭ klinis siajn delikatajn kapojn
[62];
li povosciis el ŝtonoj kaj konkoj kunmeti tutajn […] bildojn
[63];
ni ne povas scii, kiu kunmetis tiun liston, sed okulfrapas, ke ĝi estus
treege utila
[64];
se oni volus kunmeti plenan registron de liaj bonaj
ecoj
Hamlet
.
kombini, komponi, konstrui, kunfaldi, kunligi, miksi
- 2.
Kunmeti vortojn kaj vorterojn por formi novajn vortojn: vortoj kunmetitaj estas kreitaj per simpla kunligado de vortoj [65].
56.
H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Vojkamarado
57. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Eliro 30:35
58. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, I. Reĝoj 6:34
59. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Neĥemja 4:6
60. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Vojkamarado
61. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Ligo de amikeco
62. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Poligono
63. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, Historio el la dunoj
64. Johán Valano: Ĉu li venis trakosme?, 2
65. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 27
57. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Eliro 30:35
58. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, I. Reĝoj 6:34
59. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Neĥemja 4:6
60. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Vojkamarado
61. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Ligo de amikeco
62. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Poligono
63. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, Historio el la dunoj
64. Johán Valano: Ĉu li venis trakosme?, 2
65. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 27
- angle:
- assemble, combine, compose, put together
- beloruse:
- складваць, складаць, скласьці
- bretone:
- bodañ, kenstrollañ
- france:
- assembler, composer, unir
- germane:
- zusammensetzen, zusammenstellen, zusammenlegen 1. vereinigen
- hispane:
- juntar, componer
- hungare:
- összetesz, összerak, egybetesz, összeállít
- nederlande:
- samenstellen
- pole:
- składać, gromadzić, złożyć, montować, zbierać, zestawiać
- rumane:
- asambla, colecta, pune laolalta, depune, monta
- ruse:
- складывать, сложить, составлять, составить
- slovake:
- pripojiť, spojiť
- svede:
- sammanställa, sätta samman, lägga ihop
- ukraine:
- складати, поєднувати
kunmeto
-
Ago meti; rezulto de tiu ago:
iom da kunmeto de la manoj por kuŝado
[66];
la oratoro alpaŝas al […] kunmeto de la ĝenerala plano
[67];
solvo sin prezentos probable […] pro feliĉa kunmeto de unuopaj
eventoj ankoraŭ ne antaŭvideblaj
[68];
la kunmeto de altigitaj ŝuoj kaj de vesto mallarĝiga mirinde aliigis lin
[69];
kunmeto de radikoj [al nova] vorto
[70];
la kunmeto de la signif-unuoj laŭ analizeblaj reguloj estas la premiso de
analizebla homa lingvo
[71].
aranĝo, konsisto, konstruo
66.
trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Sentencoj 6:10
67. Ivo Lapenna: Retoriko, Dua Parto
68. Monato, Paul Gubbins: Ne, ne ... N!, 2012
69. Johán Valano: Ĉu li venis trakosme?, 6
70. L. L. Zamenhof: Lingvaj Respondoj, Unua Parto – Leksikologio
71. Ivo Lapenna, Tazio Carlevaro kaj Ulrich Lins: Esperanto en Perspektivo, Dua Parto
67. Ivo Lapenna: Retoriko, Dua Parto
68. Monato, Paul Gubbins: Ne, ne ... N!, 2012
69. Johán Valano: Ĉu li venis trakosme?, 6
70. L. L. Zamenhof: Lingvaj Respondoj, Unua Parto – Leksikologio
71. Ivo Lapenna, Tazio Carlevaro kaj Ulrich Lins: Esperanto en Perspektivo, Dua Parto
- germane:
- Zusammentun, Zusammenlegung, Vereinigung
kunmetaĵo
-
Io farita per metado:
ĥemiaj kunmetaĵoj
[72];
kuraca kunmetaĵo
[73];
li estas senescepte la plej stranga, spirita kunmetaĵo, kiun vi povas trovi
sur la tuta terglobo
[74];
efektive ne tre bona kunmetaĵo – tamen, la psiko montriĝis esti tia
[75];
kiam li fine kunmetis la jam pretajn kunmetaĵojn kaj vera seĝo en nuda ligno
subite staris antaŭ li
[76];
okazis vasta epidemio de gripo A nomita la „honkonga gripo“, kun nova antigena
kunmetaĵo H3 N2
[77];
amorfaj kunmetaĵoj de rubaĵo
[78];
tiaspecaj novaj radikoj, kunmetaĵoj aŭ formoj
[79];
la lingvo mem prezentas amuzajn, ĉar dusignifajn, kunmetaĵojn
[80].
aglomeraĵo, kombino, konglomeraĵo, miksaĵo, pasto
72.
Henri Vallienne: Kastelo de Prelongo, Ĉapitro Dekdua
73. Johán Valano: Ĉu vi kuiras ĉine?, 6
74. H. A. Luyken: Mirinda Amo, Ĉapitro X
75. Platono: La Respubliko (πολιτεια), Parto Dek
76. Stellan Engholm: Vivo vokas, VI.
77. Monato, Vladimir Lemelev: Birda gripo, ĉu danĝera por la homo?, 2003
78. Monato, Albisturo Kvinke: Proksimaj kaj malproksimaj najbaroj, 2009
79. Ivo Lapenna: Retoriko, Unua Parto
80. Ivo Lapenna, Tazio Carlevaro kaj Ulrich Lins: Esperanto en Perspektivo, Dua Parto
73. Johán Valano: Ĉu vi kuiras ĉine?, 6
74. H. A. Luyken: Mirinda Amo, Ĉapitro X
75. Platono: La Respubliko (πολιτεια), Parto Dek
76. Stellan Engholm: Vivo vokas, VI.
77. Monato, Vladimir Lemelev: Birda gripo, ĉu danĝera por la homo?, 2003
78. Monato, Albisturo Kvinke: Proksimaj kaj malproksimaj najbaroj, 2009
79. Ivo Lapenna: Retoriko, Unua Parto
80. Ivo Lapenna, Tazio Carlevaro kaj Ulrich Lins: Esperanto en Perspektivo, Dua Parto
- germane:
- Zusammenstellung, Mischung, Verbindung
primeti
(tr)
- Pretigi (lokon) por iu celo, metante sur ĝin la bezonatajn objektojn kaj laŭcele aranĝante ilin: primeti la tablon [81] (kp manĝometo); primeti ŝaktabulonPIV .
81.
Zamenhof: PIV, p. 688.
- angle:
- set, arrange, prepare
- beloruse:
- сэрвіраваць, расстаўляць (напр., посуд)
- bretone:
- staliañ (an daol,...)
- ĉeĥe:
- prostřít
- france:
- disposer (mettre en place), mettre en place
- hispane:
- disponer (mesa, tablero...)
- hungare:
- megrak, előkészít pri~i la tablon: megteríti az asztalt. pri~i ŝaktabulon: előkészíti a sakktáblát.
- pole:
- układać, podać
- rumane:
- aranja, trece
- ruse:
- сервировать, расставить
- slovake:
- prestrieť
- ukraine:
- обкладати, обставляти, заставляти
postmeti
(tr)
- Tiel meti, ke la koncerna objekto troviĝu malantaŭe: postmetitaj komencliteroj estas tipa kancelariaĵo [82]; maleblus akompani la poeton sen liaj postmetitaj notoj, al kiuj la leganto tuj iru ĉe okaza nekompreno pri vorto rara aŭ nomo nekonata [83].
82.
Mihail Bulgakov, trad. Sergio Pokrovskij: La majstro kaj Margarita, ĉapitro 19, notoj
83. Monato, Carlo Minnaja: Orient-azia itinero
83. Monato, Carlo Minnaja: Orient-azia itinero
- angle:
- put after, put behind
- beloruse:
- класьці (пасьля чагосьці / кагосьці), ставіць (пасьля чагосьці / кагосьці)
- bretone:
- lakaat war-lerc'h
- france:
- postposer, placer après
- germane:
- nachstellen
- hispane:
- posponer (poner detrás)
- pole:
- położyć z tyłu
- rumane:
- pus pe spate
- svede:
- ställa bakom
submeti
(tr)
- Meti iun aŭ ion sub la povon, influon, priagadon de iu aŭ io, sub la efikon de io: sin submeti al la plimulto; sin discipline submeti [84] [85]; mia projekto prezentas ja ne ian private faritan decidon, sed nur mian personan opinion, kiun mi tute discipline submetas al la decido de la prezidanto de la Akademio [86]; (figure) submeti proponon al atenta konsidero, al voĉdonado.
84.
H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Du pavimbatiloj
85. L. L. Zamenhof: Lingvaj Respondoj, 1. Alfabeto
86. L. L. Zamenhof: Lingvaj Respondoj, 3. Lingvaj Institucioj
85. L. L. Zamenhof: Lingvaj Respondoj, 1. Alfabeto
86. L. L. Zamenhof: Lingvaj Respondoj, 3. Lingvaj Institucioj
- angle:
- submit
- beloruse:
- падкласьці, падставіць, прадставіць, падвергнуць
- bretone:
- bazhyevañ, sujañ
- ĉeĥe:
- podložit, podrobit, podřídit
- france:
- soumettre
- germane:
- unterstellen, unterbreiten
- hispane:
- someter
- hungare:
- alátesz, alárak, alávet, alárendel, beterjeszt
- nederlande:
- onderwerpen
- pole:
- podkładać, podstawiać, poddać, podporządkować
- rumane:
- pune în loc, înlocui, supune, subordonat, preda, subjuga
- ruse:
- подложить, подставить, представить (на суд, рассмотрение), подвергнуть
- slovake:
- podriadiť, podrobiť (kritike)
- svede:
- underställa, underkasta
- ukraine:
- підставляти, підкладати, піддавати (чому-н.), підкоряти, підпорядковувати, упідлеглити
submetaĵo
-
Io, kion oni submetas, ĉu por protekti, teni ktp:
Olga eniras kun kaldrono da supo, ŝi tenas ĝin per malpuraj ĉifonaĵoj
ambaŭflanke kaj metas sur la metalfadenan submetaĵon
Metrop
;
tiu ĉi kuraclibro estis la sola trovebla, […] Persson kutimis uzi ĝin
kiel submetaĵon por lardotranĉado, ĝi estis stabila kaj dika
VRA
.
sternaĵo
- angle:
- pad, underlay
- beloruse:
- падкладка, падстаўка
- germane:
- Unterlage
submetiĝi
- Iĝi submetita; submeti sin: la Moabidoj submetiĝis al David kaj alportis tributojn [87]; ŝi ne submetiĝis al tiu deziro Marta .
87.
trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, II. Samuel 8:2
- angle:
- submit, get submitted
- beloruse:
- скарацца
- france:
- se soumettre
- germane:
- sich unterwerfen
- hispane:
- someterse
- pole:
- poddać się, ulec, podlegać
- rumane:
- capitula, ceda, fii supus
- svede:
- underkasta sig
submetiĝema
surmeti
(tr)
- 1.
- Loki sur la supron aŭ sur la surfacon de...: Abraham konstruis tie la altaron kaj surmetis la lignon [89]; [li] alkondukis la azeninon kaj la azenidon, kaj surmetis sur ilin siajn vestojn [90]; jen li vidas sur pordego kranion surmetitan sur stango [91].
- 2.
-
Sin vesti per:
ili senvestigis lin, kaj surmetis al li skarlatan mantelon
[92];
li viŝis al si la okulojn kaj surmetis la okulvitrojn
[93];
surmetu mantelon!
[94].
demeti2
surhavi2
89.
trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 22:9
90. La Nova Testamento, Mateo 21:7
91. B. Němcová, trad. J. Patera: Saĝa oraĵisto, [2009?]
92. La Nova Testamento, Mateo 27:28
93. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Paŝtisto de porkoj
94. Cao Xueqin, trad. Xie Yuming: Ruĝdoma sonĝo, ĉapitro 73a, volumo 2a, p. 534a
90. La Nova Testamento, Mateo 21:7
91. B. Němcová, trad. J. Patera: Saĝa oraĵisto, [2009?]
92. La Nova Testamento, Mateo 27:28
93. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Paŝtisto de porkoj
94. Cao Xueqin, trad. Xie Yuming: Ruĝdoma sonĝo, ĉapitro 73a, volumo 2a, p. 534a
- angle:
- put on
- beloruse:
- надзець, апрануць
- bretone:
- gwiskañ
- ĉeĥe:
- naložit, nanášet, nasadit, nasazovat, nastrkovat, nastrčit, pokrýt, položit, položit (telefon), povléci
- france:
- enfiler (un vêtement), mettre sur, passer (un vêtement)
- germane:
- 1. auflegen 2. anziehen, anlegen
- hispane:
- ponerse (ropa)
- hungare:
- feltesz, rátesz, rárak, felvesz (ruhát)
- nepale:
- लगाउँछन्
- pole:
- nakładać, wkładać, instalować, montować
- rumane:
- impune, instala, asambla, monta
- ruse:
- надеть
- slovake:
- naložiť, nanášať, nasadiť, nastrčiť, pokryť, položiť
- svede:
- ta på sig, klä sig med
- ukraine:
- накладати, наставляти, накидати, надягати
manĝometo
Ĉiu el la sinsekvaj partoj de ceremonia manĝo, la pladoj samtempe surtabligataj (aŭ forprenataj): koncerne la apartajn manĝmetojn, mi povas certigi vin, ke la aranĝo de la manĝaĵoj estis bonega [95]; la unua manĝometo.
95.
H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Supo el kolbasaj
bastonetoj
- angle:
- course (of a meal)
- bretone:
- meuz unua manĝo~o: digor-pred.
- france:
- mets unua manĝo~o: entrée (repas), hors-d'œuvre.
- germane:
- Gang (Essen)
- hispane:
- plato, servicio
- hungare:
- fogás unua manĝo~o: első fogás.
- pole:
- potrawa
- rumane:
- aliment
- ruse:
- перемена блюд unua manĝo~o: первое блюдо.