*18material/o PV

*materialo

1.
Ĉio materia, kio estas necesa por iu ago: ŝi aĉetos […] manĝmaterialojn (nutraĵoj), por pretigi fortigan manĝaĵon al la infano Marta ; ligno estas bona brula materialo [1]; betula arbareto […] liveris hejtan materialon en vintro Marta ; ni prirabis magazenon kaj ni alportas materialon (provizaĵon) por kvindek el ni [2]; (figure) [ili] estas mizera materialo por soldatoj [3]; (figure) vi ne estas vera Dano, kiel ni ĉiuj hejme, ni estas ankoraŭ el malnova materialo, sed al vi plaĉas nur fremdaj landoj (kp karaktero2, tipo1) [4]!
a)
Krudaĵo el kiu oni povas produkti fabrikaĵojn: tiutempe oni uzis kiel tradician konstrumaterialon miksitan kaj densigitan argilon kaj nebakitajn brikojn [5]; konstruaĵo, kiu estos tute konforma al la klimato kaj materialo de la lando [6]; en la keloj estis tenejoj de krudaj materialoj [7]; ĉambroj de diversa grandeco kaj el diversaj materialoj FK ; reto, plektita el facila sed fortika materialo FK ; ili konsilis al li porti tiujn ĉi belegajn vestojn el tiu ĉi belega materialo (vd ŝtofo1) [8]. VD:materio2, substanco1
b)
Ĉio, kio estas necesa por funkciado de entrepreno, ekspluatado, ofico kc: materialo de muelejo, de segejo, de panfarejo; Marta ankoraŭ ne laboris, kvankam ĉiuj materialoj de ŝia estonta laboro, la libro, papero, plumo, kuŝis antaŭ ŝi Marta ; materiale tiu juna patrino posedis nenion, aŭ preskaŭ nenion Marta . SIN:rimedo
2.
Ĉiuspecaj sciigoj, faktoj, datumoj necesaj por verki libron, raporton kaj ceterajn aŭ por fari spiritan laboron: la kolekto da bildoj kreskis, sed ĝis nun nur senvivaj objektoj donis por tio la materialon (kp modelo1.c, temo1) [9]; ĉio, kion vi ektuŝas, donas al vi materialon por historio [10]; la junulo […] serĉis materialon por vortaro VivZam ; la fundamenta materialo estis malpli la gramatiko, ol la tekstoj kaj la stilo VivZam ; la Grimm'aj fabeloj [servas] kiel materialo por folkloraj studoj [11]; ĉiu neĝa floko […] aspektis kiel belega floro aŭ dekpinta stelo […] tio donas multe […] da materialo por pripensado [12].
afrikanse:
 materiaal
albane:
 material
amhare:
 ቁሳቁስ
angle:
 material
arabe:
 مادة
armene:
 նյութական
beloruse:
 матэрыял konstru~o: будаўнічы матэрыял.
bengale:
 উপাদান
birme:
 ပစ္စည်း
bosne:
 materijala
ĉeĥe:
 materiál, materiálie (zast.), surovina
dane:
 materiale
estone:
 materjal
eŭske:
 materiala
filipine:
 materyal
france:
 matériau
galege:
 material de
germane:
 Material, Rohstoff konstru~o: Baumaterial, Baustoff.
guĝarate:
 સામગ્રી
haitie:
 materyèl
hinde:
 सामग्री
hungare:
 anyag, matéria konstru~o: építőanyag.
igbe:
 ihe
irlande:
 ábhar
islande:
 efni
japane:
 材料
jave:
 materi
jide:
 מאַטעריאַל
jorube:
 ohun elo ti
kanare:
 ವಸ್ತು
kartvele:
 მასალა
kazaĥe:
 материал
kimre:
 deunydd
kirgize:
 буюм
kmere:
 សម្ភារៈ
koree:
 재료
korsike:
 a materia
kose:
 imathiriyeli
kroate:
 materijal
kurde:
 mal
latve:
 materiāls
laŭe:
 ອຸປະກອນການ
litove:
 medžiaga
makedone:
 материјал
malagase:
 fitaovana
malaje:
 bahan
malajalame:
 വസ്തു
malte:
 materjal
maorie:
 rauemi
marate:
 साहित्य
monge:
 cov ntaub ntawv
mongole:
 материал
nederlande:
 grondstof, materiaal
nepale:
 भौतिक
njanĝe:
 zakuthupi
okcidentfrise:
 materiaal
panĝabe:
 ਸਮੱਗਰੀ
paŝtue:
 د مادي
pole:
 materiał
portugale:
 materialo
ruande:
 ibikoresho
rumane:
 material
ruse:
 материал konstru~o: стройматериал.
samoe:
 mea
sinde:
 مواد
sinhale:
 ද්රව්ය
skotgaele:
 stuth
slovake:
 materiál
slovene:
 material
somale:
 wax
ŝone:
 zvinhu
sote:
 lintho tse bonahalang
svahile:
 vifaa
taĝike:
 моддї
taje:
 วัสดุ
tamile:
 பொருள்
tatare:
 материал
telugue:
 పదార్థం
tibete:
 རྒྱུ་ཆ་
ukraine:
 матеріал
urdue:
 مواد
uzbeke:
 ashyo
vjetname:
 tài liệu

materiala

1.
Rilata al materialo: elglitiĝis el sub ŝiaj piedoj ankaŭ la fundamento de ŝia materiala ekzistado Marta ; tiuj objektoj, kiuj videble estis forprenataj de ŝi, havis por ŝi valoron ne sole materialan Marta ; [malgraŭ] sufiĉe da kuraĝo, sed li ne havas la materialajn rimedojn FK ; moralaj kaj materialaj oferoj DL ; en la nuna materiala tempo riĉeco estas unu el la plej necesaj kondiĉoj de feliĉo FK ; helpo teknika, financa kaj materiala [13]; skulptaĵoj ĉiamaterialaj [14]; konstrumaterialaj entreprenoj [15].
2.
Rilata al la monrimedoj: [li] parolis detale pri la loĝantaro de la urbo, pri ĝiaj klasoj, pri la materiala stato de ĉiu el ili IK ; la Esperantistoj agadis la tutan tempon preskaŭ tute sen iaj materialaj rimedoj EE ; [ili] donis al nia kongreso sian moralan kaj materialan subtenon [16]; se la aŭtoro (Zamenhof) havus la materialan eblon, li kun plezuro prenus la tutan aferon sur nian propran respondecon, sed bedaŭrinde li la eblon ne havas [17]; estas investita granda monsumo kaj la kompanio postulos materialan kompenson [18]. VD:mona, financa
3.
Materia, perceptebla por la sentumoj, videbla kaj palpebla: komencante de aferoj pure materialaj kaj transirante al ĉiuj flankoj de la homa spirito kaj moralo, oni proponados al ni diversajn rimedojn [19].
13. Monato, Jérémie Sabiyumva: Burunda futbalo profesiiĝas, 2009
14. Monato, Franz-Georg Rössler: Arto kreas arton, 2012
15. Monato, Bardhyl Selimi: Venkis malŝparemo kaj koruptado, 2005
16. L. L. Zamenhof: Paroloj, Parolado antaŭ la Oka Kongreso Esperantista en Krakow en la 11a de aŭgusto 1912
17. Zamenhof: OV, p. 64.
18. Monato, Antanas Grincevičius: Ĉokolada konflikto, 2003
19. L. L. Zamenhof: Paroloj, Parolado antaŭ la Tria Kongreso Esperantista en Cambridge en la 12a de aŭgusto 1907
angle:
 material
beloruse:
 матэрыяльны
france:
 matériel (adj.)
germane:
 materiell
hungare:
 anyag-, anyagi, materiális
nederlande:
 materieel, stoffelijk
pole:
 materialny
ruse:
 материальный, телесный, физический

materialismo

1.
Vivmaniero prioritatiganta la materialajn bezonojn super la spiritajn: la multeco de varoj en la merkato puŝas homojn en materialismon [20]; nia kulturo estas tiom superregata de materialismo kaj do havas malmultan spiritan kaj etikan edukon [21]; oni sekve povas pravigi la neceson agi juste eĉ je pure egoisma, materialisma vidpunkto [22]. ANT:idealismoVD:hedonismo
2.
(evitinde) Materiismo: la ideologia gvidilo de marksisma mondkoncepto kaj dialektika materialismo EeP .
20. Monato, Kanado, 94/01
21. Monato, Christian Declerck: Spirituala materialismo, 2009
22. E. Lanti: Vortoj de k-do Lanti, Kiel naskiĝas ideoj?
angle:
 materialism
beloruse:
 матэрыялізм
ĉeĥe:
 hmotařství, materializmus, prospěchářství
france:
1. matérialisme (attachement aux choses)
germane:
 Materialismus
hungare:
 materializmus, anyagelvűség
nederlande:
1. materialisme
pole:
 materializm
ruse:
1. материализм (моральный)
slovake:
 hmotárstvo, materializmus, prospechárstvo
ukraine:
 матеріалізм

materialisto

1.
SCI Fakulo pri materialoj: ili havas nur iajn ĥemiistojn kaj materialistojn PatrojFiloj .
2.
FIL Homo zorgante prioritate pri materialalaj bezonoj: tute perfekta socialisto devus samtempe esti malriĉulo kaj kapitalisto, idealisto kaj materialisto Tor ; „liberpensuloj“ ofte fariĝis fanatikaj materialistaj sektuloj VivZam . ANT:asketo, idealisto1
angle:
 materialist
beloruse:
 матэрыяліст
ĉeĥe:
 materialista, čl. starající se jen o svoje blaho
france:
 matérialiste (subst., attaché aux choses)
germane:
1. Materialkundler, Materialwissenschaftler, Werkstofftechniker 2. Materialist
hungare:
 materialista, anyagelvű
pole:
 materialista
slovake:
 materialista
ukraine:
 матеріаліст

krudmaterialo

EKON Prilaborota materialo, krudaĵo2 kontraste al produkto: montriĝas la kialoj de krizoj: trokresko de loĝantaro, malabundiĝo de krudmaterialo, poluado [23]; regionaj krudmaterialoj, precipe ligno, metalo, ledo, ŝtofo, ŝtono [24]; rubopapero estas tre valora krudmaterialo por la paperindustrio [25]; kia estas la krudmaterialo de duonkonduktantoj [26]? (figure) transformi la krudmaterialon, liveritan de la vivo, en arton [27]. VD:naturmaterialo
23. Monato, Aŭstrio: De perforto al paco
24. Monato, Rita Rössler-Buckel: Metio kaj formo tradicio kaj progreso, 2007
25. Monato, Walter Klag: Rubo neniu dubo!, 2005
26. K. Georgiev: De sablo ĝis ĉipo, Fokuso, 1987:1, p. 7a
27. Monato, Reinaldo Marcelo Ferreira: Ne nur intimaj temoj, 2005
angle:
 raw material, crude material (often plural)
beloruse:
 сыравіна
ĉeĥe:
 surovina
france:
 matière première
germane:
 Rohstoff, Grundstoff
slovake:
 surovina
ukraine:
 сировина, необроблений матеріал

naturmaterialo, natura materialo

EKON Ĉia materialo trovebla en la naturo, sen homa estigo aŭ prilaborado: gaso produktita laŭ naturaj metodoj el naturaj materialoj, ekzemple gaso el best-urino [28]; Valdorfpupoj estas faritaj ĉefe el naturmaterialoj [29]. VD:krudmaterialo
28. Monato, Stefan Maul: Bone nutrataj aŭtoj, 2007
29. Vikipedio, Valdorfpupo, 2010-12-17
angle:
 natural material (often plural)
beloruse:
 натуральны матэрыял
france:
 matériau naturel, ressource naturelle
germane:
 Naturmaterial

administraj notoj

~a: Mankas verkindiko en fonto.