3ard/i JED
ardi
                     (ntr)
                  - 1.
 - 
                              Videble, senflame elradii lumon
                              pro varmego:
                              
                                 ardanta forno
                                 [1];
                                 
                              
                                 li prenos plenan incensujon da ardantaj karboj de la altaro
                                 [2];
                                 
                              
                                 ĉu iu povas marŝi sur ardantaj karboj, ne bruligante siajn piedojn
                                 [3]?
                                 
                              
                                 kiam la varmega cindro kuŝis alte kaj ardante, oni bakadis en ĝi la panon
                                 [4];
                                 
                              
                                 por havi bonan odoron, oni metas [la rozojn] sur ardantan feran
                                 tabulon
                                 [5];
                                 
                              
                                 ardanta fandoforno en la fabriko
                                 [6];
                                 
                              
                                 la suno prezentiĝis kiel ardanta globo
                                 [7].
                                 
                              
bruleti, subbruli,
                           inkandeski,
                           flami - 2.
 - Brili per intensa koloro kvazaŭ ĝi ardas: la nuboj ruĝe ardis [8]; la rozo ardis pli bele ol antaŭe [9]; la ardantaj vangoj de mia dolĉa infano [10]; la suproj de la montoj ardis en la ruĝa vespera suno [11].
 - 3.
 - (figure) Esti varmega: la sablo elspiris ardantan varmegon de malsupre [12]; jen mi ardas de varmego, jen mi tremas de frosto [13]; la suno ĵetadis sur la arbon siajn plej ardantajn radiojn [14].
 - 4.
 - (figure) 
                              Esti tre pasia,
                              tre fervora, ekstreme viveca:
                              
                                 la mallumaj okuloj esprimadis ardantajn pensojn
                                 [15];
                                 
                              
                                 pro […] arda intereso al romano
                                 [16];
                                 
                              
                                 la paseo […] tute sinkis en la ardan kisadon
                                 [17];
                                 
                                 [18].
                                 
                              
boli,
                           febri,
                           fervori 
1.
                           
                           trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Daniel 3:6
2. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Levidoj 16:12
3. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Sentencoj 6:28
4. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Ligo de amikeco
5. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Najbaraj familioj
6. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Kolo de botelo
7. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Ŝtono de la saĝuloj
8. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Najbaraj familioj
9. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Rozo de la tombo de Homero
10. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Plej bela rozo de la mondo
11. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Sub la saliko
12. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Ĝardeno de la paradizo
13. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Lekanto
14. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Ŝtono de la saĝuloj
15. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Kupra porko
16. Shi Chengtai: La kompensa kiso, Monato, 1995/06, p. 27
17. Shi Chengtai: La kompensa kiso, Monato, 1995/06, p. 27
18. Julian Modest: La peko de Ros, Monato, 2001/01, p. 24
                  2. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Levidoj 16:12
3. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Sentencoj 6:28
4. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Ligo de amikeco
5. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Najbaraj familioj
6. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Kolo de botelo
7. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Ŝtono de la saĝuloj
8. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Najbaraj familioj
9. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Rozo de la tombo de Homero
10. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Plej bela rozo de la mondo
11. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Sub la saliko
12. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Ĝardeno de la paradizo
13. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Lekanto
14. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Ŝtono de la saĝuloj
15. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Kupra porko
16. Shi Chengtai: La kompensa kiso, Monato, 1995/06, p. 27
17. Shi Chengtai: La kompensa kiso, Monato, 1995/06, p. 27
18. Julian Modest: La peko de Ros, Monato, 2001/01, p. 24
- angle:
 - glow 4. be ardent
 - beloruse:
 - палаць, палымнець
 - ĉeĥe:
 - planout, žhnout
 - ĉine:
 - 1. 沒有火焰地燃燒 [méiyǒuhuǒyánderánshāo], 没有火焰地燃烧 [méiyǒuhuǒyánderánshāo] 2. 沒有火焰地燃燒 [méiyǒuhuǒyánderánshāo], 没有火焰地燃烧 [méiyǒuhuǒyánderánshāo], 炜 [wěi], 煒 [wěi]
 - france:
 - être ardent, être incandescent
 - germane:
 - glühen
 - hebree:
 - ללהוט
 - hispane:
 - arder
 - hungare:
 - izzik
 - japane:
 - 白熱している [はくねつしている], 火のように燃えている [ひのようにもえている]
 - pole:
 - płonąć, żarzyć się, goreć, pałać
 - ruse:
 - пылать
 - slovake:
 - žiariť, planúť
 - svede:
 - glöda
 - ukraine:
 - палати, палахкотіти, горіти сильним полум’ям, бути розпеченим
 
arda
- 1.
 - 
                              Tia, ke ĝi ardas:
                              
                                 li ordonis ardigi la fornon sepoble pli forte, ol oni faradis ordinare
                                 [19];
                                 
                              
                                 la metalo brilis arde en la ruĝaj radioj
                                 [20].
                                 
                              
inkandeska - 2.
 - (figure) 
                              Pasia, fervora;
                              tre viveca:
                              
                                 arda intereso, atento, deziro;
                                 
                              
                                 arda amindumanto
                                 [21];
                                 
                              
                                 lia sopiro fariĝis arda kaj trema kiel retenita ploro
                                 [22];
                                 
                              
                                 ŝi timis la ardan rigardon el liaj lumaj okuloj
                                 [23];
                                 
                              
                                 ŝia koro respondis per arda deziro
                                 [24];
                                 
                              
                                 Reĝino ŝajnas tro arda, tro pasia, okazas momentoj, en kiuj ŝi min timigas
                                 [25];
                                 
                              
                                 nur animo vere liberigita de ĉiuj mondaj malpuraĵoj, arda kun puraj, sanktaj
                                 emocioj povas elkompreni, profunde ĝui la belon, la amon, la veron, unuvorte:
                                 Dion
                                 [26].
                                 
                              
flama,
                           varmega 
19.
                           
                           trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Daniel 3:19
20. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, Sonorila profundo
21. H. A. Luyken: Pro Iŝtar, Ĉapitro XXIII
22. Stellan Engholm: Homoj sur la tero, La nepo
23. H. A. Luyken: Pro Iŝtar, Ĉapitro IX
24. H. A. Luyken: Pro Iŝtar, Ĉapitro XXIII
25. Henri Vallienne: Ĉu li?, Ĉapitro Tria
26. H. A. Luyken: Mirinda Amo, Ĉapitro VII
                  20. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, Sonorila profundo
21. H. A. Luyken: Pro Iŝtar, Ĉapitro XXIII
22. Stellan Engholm: Homoj sur la tero, La nepo
23. H. A. Luyken: Pro Iŝtar, Ĉapitro IX
24. H. A. Luyken: Pro Iŝtar, Ĉapitro XXIII
25. Henri Vallienne: Ĉu li?, Ĉapitro Tria
26. H. A. Luyken: Mirinda Amo, Ĉapitro VII
- angle:
 - 1. glowing 2. ardent
 - beloruse:
 - 1. палкі, распалены 2. заўзяты, старанны
 - ĉeĥe:
 - horoucí, vroucí, řeřavý, žárný
 - ĉine:
 - 1. 灼热 [zhuórè], 灼熱 [zhuórè], 炎炎 [yányán], 热切 [rèqiè], 熱切 [rèqiè], 热辣 [rèlà], 熱辣 [rèlà] 2. 煊 [xuān]
 - france:
 - ardent, chaud (de tempérament), chauffé à blanc, incandescent, passionné, torride
 - germane:
 - glühend 2. eifrig, leidenschaftlich
 - hebree:
 - להוט, נלהב
 - hispane:
 - ardiente
 - hungare:
 - izzó, parázs (melléknév), parázsló
 - japane:
 - 白熱の [はくねつの], 熱烈な [ねつれつな]
 - pole:
 - 1. palący, żarowy, żarliwy, płomienny
 - ruse:
 - 1. пылающий, раскалённый 2. пылкий, страстный
 - slovake:
 - žeravý, rozpálený
 - svede:
 - glödande
 - ukraine:
 - палахкотливий, розпечений, палкий, жагучий, запальний, завзятий
 
ardaĵo
- Io ardanta: karbo servas por ardaĵo, ligno por fajro [27].
 
27.
                           
                           trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Sentencoj 26:21
                  - angle:
 - ember
 - beloruse:
 - жар, нешта, што дае гарачыню
 - germane:
 - Glut
 - hebree:
 - לַהַט
 - hispane:
 - brasa
 - hungare:
 - parázs, zsarátnok
 - japane:
 - 熾火 [おきび], 激情 [げきじょう]
 - pole:
 - coś rozżarzonego, zarzewie
 - svede:
 - glöd
 - ukraine:
 - жар, полум’я
 
ardo
- 1.
 - 
                              Arda elradiado:
                              
                                 kiu el ni eltenos ĉe la eterna ardego
                                 [28]?
                                 
                              
                                 Moskvo estis redonanta la ardon akumulitan en la
                                 asfalto dum la tago
                                 [29].
                                 
                              
inkandesko;
entuziasmo,
                           ekzalteco,
                           fajro,
                           fervoro,
                           flamo,
                           pasio,
                           vervo,
                           varmo,
                           vigleco.
                           
                         - 2.
 - (figure) Pasio, granda fervoro: tro granda ardo de amo [30]; li elverŝis sur lin la ardon de sia kolero [31]; mi vidas tiujn brulantajn okulojn, tiun ardon kaj kvazaŭ animan soifon [32];
 
28.
                           
                           trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Jesaja 33:14
29. Mihail Bulgakov, trad. Sergio Pokrovskij: La majstro kaj Margarita, ĉapitro 5a, p. 48a
30. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Persista stana soldato
31. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Jesaja 42:25
32. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Juda knabino
                  29. Mihail Bulgakov, trad. Sergio Pokrovskij: La majstro kaj Margarita, ĉapitro 5a, p. 48a
30. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Persista stana soldato
31. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Jesaja 42:25
32. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Juda knabino
- angle:
 - 1. heat 2. ardor
 - beloruse:
 - запал, заўзятасьць, стараннасьць
 - ĉeĥe:
 - výheň, žeh, žár
 - ĉine:
 - 2. 灼热 [zhuórè], 灼熱 [zhuórè]
 - france:
 - ardeur, incandescence
 - germane:
 - Glühen
 - hebree:
 - להט, התלהבות
 - hispane:
 - ardor
 - japane:
 - 白熱 [はくねつ], 熱望 [ねつぼう]
 - pole:
 - żar, spiekota, ferwor, pasja
 - ruse:
 - пыл, жар, накал, рвение
 - slovake:
 - vrelosť (pren.), vrúcnosť, žeravosť
 - ukraine:
 - запал, жар, жага, завзяття
 
ardejo
(arkaismo) 
                     
                  - 
                              Ardanta fajrejo:
                              
                                 (figure) 
                                 la hinda duonkontinento estis konstanta ardejo de ĥolero dum kelkaj jarmiloj
                                 [33].
                                 
                              
centro,
                           fokuso,
                           kerno.
                           
                         
33.
                           
                           Monato, Vladimir Lemelev: Antikva, sed ankoraŭ malica
                              gasto, 2010
                  - angle:
 - kiln
 - beloruse:
 - вогнішча, агнішча
 - ĉeĥe:
 - ohnisko, žároviště
 - france:
 - foyer
 - germane:
 - Glutnest
 - japane:
 - 白熱している炉 [はくねつしているろ]
 - pole:
 - kuźnica idei, palenisko do żarzenia
 - slovake:
 - ohnisko
 
ardeti
- angle:
 - smolder
 - beloruse:
 - цьмець
 - france:
 - rougeoyer
 - germane:
 - glimmen
 
ardilo
                     
                  - angle:
 - kiln
 - beloruse:
 - напальная сетка
 - france:
 - manchon (de flamme)
 - germane:
 - Glühkörper
 - japane:
 - ガスマントル
 - pole:
 - żarnik, mufa jarzeniowa, siatka Auera
 - ruse:
 - печь (тех.)
 
blankarda
- angle:
 - ashen
 - beloruse:
 - распалены дабяла
 - ĉeĥe:
 - žhavý, žhoucí
 - ĉine:
 - 极亮 [jíliàng], 極亮 [jíliàng]
 - france:
 - chauffé à blanc
 - germane:
 - weißglühend
 - hispane:
 - (ardiendo) al blanco
 - hungare:
 - fehéren izzó
 - japane:
 - 白熱の [はくねつの]
 - pole:
 - rozżarzony do białości
 - ruse:
 - раскалённый добела
 - slovake:
 - žeravý, žiariaci
 - ukraine:
 - розпечений (до білого)
 
karbardaĵo
(arkaismo) PV
                        
                     
                  39.
                           
                           La Ondo de Esperanto, Julian Modest: Dancanta anĝelo, n-ro 07/2019, p. 24
                  - angle:
 - charcoal
 - beloruse:
 - ачаг, жароўня
 - ĉine:
 - 火炭 [huǒtàn]
 - france:
 - braise
 - germane:
 - Glut, Holzkohle
 - hungare:
 - szénparázs
 - pole:
 - zarzewie
 
ruĝarda, arde ruĝa
40.
                           
                           H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Johanĉjo-malsaĝulo
                  - angle:
 - red hot
 - beloruse:
 - распалены дачырвана
 - france:
 - rougeoyant
 - germane:
 - rotglühend
 - hispane:
 - al rojo vivo
 - pole:
 - rozgrzany do czerwonego żaru
 
seksardo
- 
                              Tempo dum kiu besto serĉas aliseksan beston por pariĝo, precipe ĉe mamuloj:
                              
                                 via katino seksardas kaj via edzino same
                                 [41];
                                 
                              
                                 ŝia vulvo pligrandiĝos, ŝiaj hormonoj ekaktivos, ŝi komencos senti seksardon
                                 [42];
                                 
                              
                                 Bjartur staris ekster la grupo kaj vokis al si la hundinon por ke ĝi ne trafu en
                                 seksardon
                                 [43].
                                 
                              
reprodukta sezono 
41.
                           
                           Louis Beaucaire: Kruko kaj Baniko el Bervalo, Fluidaĵo sen difino...
42. Monato, Donald Broadribb: Ne al ĉiuj plaĉos ĉi literatura gemeto, 2003
43. H. Laxness, trad. B. Ragnarsson: Sendependaj homoj, 2007
                  42. Monato, Donald Broadribb: Ne al ĉiuj plaĉos ĉi literatura gemeto, 2003
43. H. Laxness, trad. B. Ragnarsson: Sendependaj homoj, 2007
- angle:
 - heat (sexual)
 - beloruse:
 - кнуроўка, цечка, юр, гон
 - france:
 - rut
 - germane:
 - Brunst, sexuelle Erregung, Läufigkeit, Östrus
 - japane:
 - 発情 [はつじょう]
 - pole:
 - podniecenie seksualne, ruja
 - ukraine:
 - тічка, гін