*bril/i PV
*brili
(ntr)
- 1.
- Eligi aŭ resendi helan lumon: la luno brilis tra la fenestro sur la mezon de la planko [1]; frue matene […] la suno ekbrilis super la akvo [2]; la akvo […] brilis kiel oro [3]; altaj bluaj montoj, sur kies suproj brilis la blanka neĝo [4]; ekbrilis fulmoj unu post alia [5]; liaj okuloj brilis […], li havis belegajn longajn harojn [6]; la plandoj de iliaj piedoj […] brilis kiel hela pura kupro [7]; floroj […], ruĝaj kaj bluaj, brilis ĉe la muroj [8]; ĉe la plafono brilis lampiroj [9]; [ili] brilis kiel diamantoj [10]; ne ĉio brilanta estas diamanto PrV ; ne ĉio utilas, kio brilasPrV . blinki, fajri, flagri, flami, fulmi, glimi, heli, lumi, radii
- 2.
- (figure) Altiri la atenton per sia prospereco, eleganteco, lukso, spriteco: la sukceso estis brilanta, preskaŭ ĉiuj pagis FK ; la ruinigita nobelo […] revis pli brilantan sorton Marta . flori2, juvelo2
1.
H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Floroj de la malgranda Ida
2. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, II. Reĝoj 3:22
3. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Elinjo-fingreto
4. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, La virineto de maro
5. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Sovaĝaj cignoj
6. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Neĝa reĝino
7. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Jeĥezkel 1:7
8. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Vojkamarado
9. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Vojkamarado
10. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, La virineto de maro
2. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, II. Reĝoj 3:22
3. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Elinjo-fingreto
4. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, La virineto de maro
5. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Sovaĝaj cignoj
6. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Neĝa reĝino
7. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Jeĥezkel 1:7
8. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Vojkamarado
9. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Vojkamarado
10. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, La virineto de maro
- angle:
- shine
- beloruse:
- блішчаць, зьзяць, зіхацець, бліскаць, бліскацець
- bulgare:
- блестя, лъщя, светя, сияя
- ĉeĥe:
- blýskat se, lesknout se, skvět se, skvět se, třpytit se, zářit, zářit
- ĉine:
- 閃閃發光 [shǎnshǎnfāguāng], 擦亮 [cāliàng], 引人注目 [yǐnrénzhùmù], 一線微光 [yīxiànwéiguāng]
- france:
- briller, luire ne ĉio ~anta estas diamanto: tout ce qui brille n'est pas or.
- germane:
- glänzen 1. scheinen, glitzern
- hebree:
- לזהור
- hispane:
- brillar
- hungare:
- ragyog
- indonezie:
- berbinar, berbinar-binar, bercahaya, cerah, mencerlang, cemerlang, berkilap, mengilap, berkilau, mengilau, bergemerlap, berkilat, mengilat 2. berseri
- japane:
- 輝く [かがやく], 光る [ひかる]
- nepale:
- घाम लागोस्
- pole:
- 1. błyszczeć, lśnić, jaśnieć
- portugale:
- 1. brilhar
- ruse:
- блестеть, блистать, светиться, сиять, сверкать
- slovake:
- žiariť, ligotať sa
- ukraine:
- блищати, блистіти, виблискувати, яріти, сяяти, сяти, світитися, зоріти, сіяти
brilo
- Hellumo sendata de io: la brilo de la luno [11]; mi vidis kvazaŭ helegan brilon, kvazaŭ fajron interne kaj ĉirkaŭe [12]; la lampo lumas al vi per sia brilo [13]; la tutan tagon ni havis sunbrilon [14]; rigardu ĉi tie la brilon de la ĉielarko [15]; la suno […] malleviĝis kaj la roza brilo estingiĝis sur la maro [16]; la norda brilo (vd nordlumo) flamis super la glacimontoj de la nordo [17]; ni eniris en preĝejon, kiu kun siaj pentraĵoj sur ora grundo radiis en plena brilo [18]; la brilo de la kandeloj ili lumis kiel folioj de tulipoj [19]; kia brilo kaj kia beleco estis en la salonoj [20]! juna knabino kun lumantaj okuloj, kun la brilo de saneco sur la vangoj [21]. radio2
11.
trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Jesaja 60:19
12. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Jeĥezkel 1:27
13. La Nova Testamento, Luko 11:36
14. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Fluganta kofro
15. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Lasta perlo
16. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, La virineto de maro
17. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Ĝardeno de la paradizo
18. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Ligo de amikeco
19. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Monteto de elfoj
20. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Kupra porko
21. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Kvin en unu silikvo
12. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Jeĥezkel 1:27
13. La Nova Testamento, Luko 11:36
14. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Fluganta kofro
15. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Lasta perlo
16. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, La virineto de maro
17. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Ĝardeno de la paradizo
18. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Ligo de amikeco
19. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Monteto de elfoj
20. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Kupra porko
21. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Kvin en unu silikvo
- afrikanse:
- skyn
- albane:
- shndrit
- amhare:
- አብራ
- angle:
- light, brightness, brilliance
- arabe:
- تألق
- armene:
- փայլ
- azerbajĝane:
- parlaq
- beloruse:
- бляск, зьзяньне, зіхаценьне
- bengale:
- উজ্জ্বল
- birme:
- တောက်ပ
- bosne:
- sjaj
- bulgare:
- блясък, сияние
- ĉeĥe:
- lesk, zář, záře
- dane:
- skinne
- estone:
- sära
- eŭske:
- distira
- filipine:
- kinang
- france:
- éclat (lueur)
- galege:
- brillo
- germane:
- Glanz, Schein
- guĝarate:
- ચમકવા
- haitie:
- klere
- haŭse:
- haske
- hebree:
- זוהר, ברק
- hinde:
- चमक
- hispane:
- brillo, resplandor
- hungare:
- ragyogás
- igbe:
- na-enwu
- indonezie:
- binar, cahaya, cerlang, gemerlap, kilap, kilat, kilau, sinar
- islande:
- skína
- japane:
- 輝き [かがやき]
- jave:
- jenenge sing kawentar
- jide:
- שייַנען
- jorube:
- imọlẹ
- kanare:
- ಶೈನ್
- kartvele:
- შაინი
- kazaĥe:
- жылтыр
- kimre:
- disgleirio
- kirgize:
- жарык
- kmere:
- ចែងចាំង
- koree:
- 광택
- korsike:
- beddhu
- kose:
- ukukhanya
- kroate:
- sjaj
- kurde:
- birq
- latine:
- luceat
- latve:
- spīdēt
- laŭe:
- ຂອງ
- litove:
- valymo
- makedone:
- сјај
- malagase:
- hamirapiratra
- malaje:
- bersinar
- malajalame:
- തിളക്കം
- maorie:
- whiti
- marate:
- प्रकाशणे
- monge:
- ci
- mongole:
- гэрэл
- njanĝe:
- kwanu
- okcidentfrise:
- glans
- panĝabe:
- ਚਾਨਣ
- paŝtue:
- هرڅنګه
- pole:
- blask, lśnienie
- ruande:
- kumurika
- ruse:
- блеск, сияние
- samoe:
- susulu
- sinde:
- روشن
- sinhale:
- ඔප දමන
- slovake:
- žiara, lesk, ligot
- slovene:
- lesk
- somale:
- iftiimin
- ŝone:
- penya
- sote:
- le khanye ka
- sunde:
- caang
- svahile:
- uangaze
- taĝike:
- лумо
- taje:
- เงางาม
- tamile:
- பிரகாசி
- tatare:
- балкып тор
- telugue:
- బాగా చేయు
- ukraine:
- блиск
- urdue:
- چمک
- uzbeke:
- nur
- vjetname:
- tỏa sáng
- zulue:
- inkazimulo
brila
- Brilanta: jen apud ili staris du viroj en brilaj vestoj [22]; neniam vidi la brilan sunon FK ; mi troviĝas en la plej brila situacio [23]; ĉe la adiaŭo [li] donis al ili brilan tranĉilon [24]; ŝi estis forportonta la brilan akvon [25].
22.
La Nova Testamento, Luko 24:4
23. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, La ombro
24. Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Du fratoj
25. Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Fidela Johano
23. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, La ombro
24. Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Du fratoj
25. Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Fidela Johano
- angle:
- bright, shiny, shining, brilliant
- beloruse:
- бліскучы, блішчасты, зіхоткі, зіхатлівы
- bulgare:
- блестящ, лъскав, светещ, сияещ
- ĉeĥe:
- jiskrný, nádherný, skvělý, skvělý, zářivý
- france:
- brillant (adj.)
- germane:
- glänzend glänzend
- hebree:
- זוהר
- hispane:
- brillante
- hungare:
- ragyogó
- indonezie:
- berbinar, berbinar-binar, bercahaya, cerah, mencerlang, cemerlang, bergemerlap, berkilap, mengilap, berkilau, mengilau, berseri, berkilat, mengilat
- japane:
- 輝かしい [かがやかしい]
- pole:
- błyszczący, lśniący, jaśniejący
- rumane:
- strălucitor
- ruse:
- блестящий, блистательный, сияющий
- slovake:
- žiarivý, lesklý, ligotavý, skvelý
- tibete:
- འོད་གསལ་
brileto
- Malgranda, malforta brilo: en la oriento montriĝis brileto de lumo [26]; super ĉio estis ia blua brileto [27]; ŝi gardis tiun flamon, kvazaŭ lumbrileton de lampo sankta VivZam ; (figure) ŝiaj okuloj […] serĉis sur la vizaĝo de la nejuna virino tiun brileton de kortuŝiteco kaj bondezireco Marta . aludo, eklumigi, glimo, nuanco, radio5
26.
H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, Anneto
27. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, La virineto de maro
27. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, La virineto de maro
- beloruse:
- пробліск
- ĉine:
- 微光 [wēiguāng], 一線微光 [yīxiànwéiguāng]
- france:
- lueur
- germane:
- Schimmer
- indonezie:
- kedip, kelip
- japane:
- きらめき
briligi
- Fari brila: sian ringon li ne tro briligis [28]; la nigra maro levis la grandajn pecegojn da glacio alte supren kaj briligis ilin en la forta fulmado [29]; ŝiajn belajn okulojn briligis entuziasmo [30]; (figure) ŝia vizaĝo rebriligis la esprimon de la lia [31]; sunradio briligis ion en fendo inter du ŝtonoj [32]. fajrigi, glatigi, poluri, speguli sin
28.
Ferenc Szilágyi: La Granda Aventuro, II.
29. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, La virineto de maro
30. Henri Vallienne: Ĉu li?, Ĉapitro Sesa
31. Stellan Engholm: Infanoj en Torento, dua libro en la Torento-trilogio, Dua Parto
32. Johán Valano: Ĉu li venis trakosme?, 2
29. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, La virineto de maro
30. Henri Vallienne: Ĉu li?, Ĉapitro Sesa
31. Stellan Engholm: Infanoj en Torento, dua libro en la Torento-trilogio, Dua Parto
32. Johán Valano: Ĉu li venis trakosme?, 2
- beloruse:
- надаваць бляск, паліраваць да бляску
- germane:
- glänzend machen, blank putzen, polieren, wienern
- indonezie:
- mencerahkan, mencerlangkan, mengilapkan, mengilatkan, mengilaukan
malbrila, senbrila
- 1.
- Kiu ne aŭ malmulte brilas: la plej malbrilajn astrojn oni prefere observu per eta grandigo: alimaniere ili simple malaperas [33]; tra la malgranda kornatavola fenestro[…] penetradis eksteren senbrila lumeto [34]; Janjo sekvis ŝin per siaj senbrilaj kaj larĝaj okuloj Marta ; la lumvazoj brulis pli kaj pli malbrilaj kaj ilia lumo ekpulsis [35].
- 2.
- (figure) Maleminenta, senefekta, sobra: mi ĉiam konsideris lin malbrila homo: lerta malantaŭ la kuliso, sed ne aparte rimarkinda [36]; orienta Eŭropo ne funkciis brile […], same malbrile laboris suda Eŭropo [37]. obtuza3, pala2, sensprita
33.
D. Galadí-Enríquez, A. Wandel: La Kosmo kaj Ni, 2005
34. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Nokta ĉapo de fraŭlo
35. Michael Ende, trad. Wolfram Diestel: La Senĉesa Rakonto, Goabo, la dezerto de la Koloroj
36. A. Löwenstein: Morto de Artisto, 2008
37. Monato, Paul Peeraerts: Statistiko, 2003
34. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Nokta ĉapo de fraŭlo
35. Michael Ende, trad. Wolfram Diestel: La Senĉesa Rakonto, Goabo, la dezerto de la Koloroj
36. A. Löwenstein: Morto de Artisto, 2008
37. Monato, Paul Peeraerts: Statistiko, 2003
- beloruse:
- 1. матавы 2. няяркі, цьмяны
- ĉine:
- 1. 幽幽 [yōuyōu]
- france:
- falot, terne
- germane:
- glanzlos 1. matt glänzend 2. blass (unscheinbar), unscheinbar
- japane:
- 輝きのない [かがやきのない], くすんだ
- ukraine:
- тьмяний, матовий
rebrili
- Lume speguliĝi: la suno rebrilas en la klara akvo de la rivero [38]; luma rebrilo en la klara trankvila maro [39]; inter la […] kolonoj brulis la lampoj, kaj ilia lumo malforte rebrilis de la bronzaj genuoj [40]; [la] flamo rebrilis sur iliaj vizaĝoj BdV ; (figure) [jen] rebrilo de tiu fajro de malesperaj pensoj Marta . reflekti, respeguli
38.
L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 42
39. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, La virineto de maro
40. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, Ĉapitro I
39. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, La virineto de maro
40. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, Ĉapitro I
- angle:
- reflect
- beloruse:
- кідаць водблеск
- bulgare:
- отразявам се
- ĉeĥe:
- odrážet se
- ĉine:
- 反映 [dìwèi]
- france:
- se refléter, se réfléchir (se refléter), miroiter
- germane:
- sich widerspiegeln
- hungare:
- visszatükröződik
- japane:
- 反射する [はんしゃする], 映える [はえる]
- pole:
- odbłyskiwać, puszczać zajączki (lusterkiem)
- ruse:
- давать отблеск
- slovake:
- odrážať sa
- ukraine:
- давати відблиск
trembrili
(ntr)
- Intermite ĵeti lumbriletojn: la sunlumo trembrilis en la […] kupoloj de la preĝejoj [41]; [li] direktis la okulojn al la malhela fenestro, sur kiu trembrilis respeguliĝo de lia kandelo [42]; la ĉambron de la malsanulo inundadis timiga trembrila lumo MkM ; senfina trembrila strio de ŝtofo pufiĝis kiel ondo [43]. flagri
41.
Valdemar Langlet: Vojaĝimpresoj, ĉe Lev Tolstoj en Jasnaja
Poljana
42. La Ondo de Esperanto, Anton Ĉeĥov, trad. Valentin Melnikov: Ivaĉjo
43. Anna Löwenstein: La ŝtona urbo
42. La Ondo de Esperanto, Anton Ĉeĥov, trad. Valentin Melnikov: Ivaĉjo
43. Anna Löwenstein: La ŝtona urbo
- angle:
- sparkle, glitter
- beloruse:
- мігцець, мігацець
- bulgare:
- блещукам
- ĉeĥe:
- blikat, mrkat, mžikat, třpytit se
- ĉine:
- 搖曳 [yáoyè], 一閃一閃 [yīshǎnyīshǎn], 忽悠 [hūyōu], 閃閃發光 [shǎnshǎnfāguāng], 熒熒 [yíngyíng], 閃爍 [shǎnshuò]
- france:
- scintiller
- germane:
- flimmern, glitzern, flackern
- hispane:
- parpadear (una luz)
- hungare:
- villog, csillog, villódzik
- japane:
- きらきら光る [きらきらひかる], きらめく
- nederlande:
- flikkeren
- pole:
- migotać, błyskać, pełgać (o ogniu)
- ruse:
- мерцать
- slovake:
- kmitať, trblietať sa
- ukraine:
- мерехтіти