*fajr/o
*fajro
- 1.
Fenomeno konsistanta en brulkonsumado de diversaj substancoj, kun produktado de lumo kaj varmo: fari (ekbruligi) fajron Marta ; bloveksciti la fajron Marta ; la ĉirkaŭaĵo […] dezertigita per fajro kaj glavo BdV ; tro akra fajro estas sen daŭro PrV .
flamo, ardo
- 2.
- (figure)
Entuziasmo, granda fervoro, ardeco:
en la fajro de mia kolero
[1];
diskuti kun fajro;
nun, ‐ ekkriis li kun fajro, ‐ nun mi havas celon en la vivo
FK
;
ŝi reblovas en li la fajron de l’ venĝemo
Ifigenio
.
ardo, ekzalteco, entuziasmo, febro2, fervoro, flamo2, pasio, varmo, vervo, vigleco.
inciti.
1.
trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Jeĥezkel 38:19
- afrikanse:
- vuur
- albane:
- zjarri
- amhare:
- እሳት
- angle:
- 1. fire 2. ardor, enthusiasm, fervor
- arabe:
- النار
- armene:
- կրակ
- azerbajĝane:
- yanğın
- beloruse:
- агонь
- bengale:
- আগুন
- birme:
- မီး
- bosne:
- požara
- bretone:
- 1. tan 2. entan, birvidigezh, gred
- bulgare:
- огън
- ĉeĥe:
- oheň
- ĉine:
- 火 [huǒ]
- dane:
- brand
- estone:
- tulekahju
- eŭske:
- sua
- filipine:
- sunog
- france:
- feu
- galege:
- lume
- germane:
- Feuer
- guĝarate:
- આગ
- haitie:
- dife
- haŭse:
- wuta
- hinde:
- आग
- hispane:
- fuego
- hungare:
- tűz
- igbe:
- ọkụ
- indonezie:
- api
- irlande:
- dóiteáin
- islande:
- eldur
- japane:
- 1. 火 [ひ]
- jave:
- geni
- jide:
- פייַער
- jorube:
- ina
- kanare:
- ಬೆಂಕಿ
- kartvele:
- ცეცხლის
- katalune:
- foc 1. foc 2. entusiasme, passió, enardiment
- kazaĥe:
- от
- kimre:
- tân
- kirgize:
- от
- kmere:
- ភ្លើង
- koree:
- 화재
- korsike:
- lu focu
- kose:
- umlilo
- kroate:
- vatra
- kurde:
- agir
- latine:
- ignis
- latve:
- ugunsgrēks
- laŭe:
- ໄຟ
- litove:
- gaisro
- makedone:
- оган
- malagase:
- afo
- malaje:
- api
- malajalame:
- തീ
- malte:
- nar
- maorie:
- te ahi
- marate:
- आग
- monge:
- hluav taws
- mongole:
- гал түймэр
- nederlande:
- vuur
- nepale:
- आगो
- njanĝe:
- moto
- okcidentfrise:
- fjoer
- panĝabe:
- ਨੂੰ ਅੱਗ
- paŝtue:
- د اور
- pole:
- 1. ogień 2. ogień, zapał
- portugale:
- 1. fogo, lume 2. fogo, entusiasmo
- ruande:
- umuriro
- ruse:
- огонь
- samoe:
- afi
- sinde:
- باهه
- sinhale:
- ගිනි
- skotgaele:
- teine
- slovake:
- oheň
- slovene:
- požar
- somale:
- dab
- ŝone:
- moto
- sote:
- mollo
- sunde:
- seuneu
- svahile:
- moto
- svede:
- eld
- taĝike:
- оташ
- taje:
- ไฟไหม้
- tamile:
- தீ
- tatare:
- ут
- telugue:
- అగ్ని
- tibete:
- 1. མེ་
- tokipone:
- 1. seli
- turke:
- ateş
- ukraine:
- вогонь
- urdue:
- آگ
- uzbeke:
- yong’in
- vjetname:
- lửa
- volapuke:
- 1. fil
- zulue:
- umlilo
fajra
- De fajro, simila al fajro, havanta econ de fajro: fajra flamo [2]; antaŭ la trono brulis sep fajraj torĉoj [3]; (figure) fajra kolero [4]; (figure) fajraj kisoj [5]; (figure) ŝi ne rimarkis liajn fajrajn mallumajn okulojn [6]; (figure) nigraj fajraj ĉevaloj blekis en la stalo [7].
2.
trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 15:17
3. La Nova Testamento, Apokalipso 4:5
4. La Nova Testamento, Hebreoj 10:27
5. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Ŝtono de la saĝuloj
6. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, Filino de la marĉa reĝo
7. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, La vento rakontas pri Valdemaro Doe kaj pri liaj filinoj
3. La Nova Testamento, Apokalipso 4:5
4. La Nova Testamento, Hebreoj 10:27
5. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Ŝtono de la saĝuloj
6. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, Filino de la marĉa reĝo
7. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, La vento rakontas pri Valdemaro Doe kaj pri liaj filinoj
- angle:
- burning, fiery
- beloruse:
- вогненны, агністы, палымяны
- bretone:
- entanet
- ĉeĥe:
- ohnivý
- france:
- de feu, fougueux, igné, enflammé (passionné)
- hispane:
- fogoso
- hungare:
- tüzes
- indonezie:
- berapi
- katalune:
- igni, de foc, ardent, incandescent
- nederlande:
- vurig, brandend
- pole:
- ognisty
- ruse:
- огненный
- slovake:
- ohňový
- turke:
- ateşli
- ukraine:
- вогненний, вогняний
fajre
- angle:
- fierily, burningly, with fire
- beloruse:
- палымяна
- bretone:
- gant entan, gant birvidigezh, gant gred
- ĉeĥe:
- ohnivě
- france:
- avec feu, avec fougue, fougueusement, passionnément
- germane:
- feurig
- hungare:
- tüzesen
- katalune:
- apassionadament, ardentment
- nederlande:
- vurig
- pole:
- ogniście
- ruse:
- пламенно
- slovake:
- ohnivo
- turke:
- ateşle, tutkuyla
fajri
(ntr)
- angle:
- burn, flame
- beloruse:
- гарэць
- bretone:
- flammañ, flammenniñ, flamminañ
- ĉeĥe:
- fajrovat, hořet, plát
- france:
- flamber
- hispane:
- arder
- hungare:
- ég, tüzel (ég)
- katalune:
- cremar
- nederlande:
- branden, vuren
- pole:
- płonąć, gorzeć (przest.), palić się
- ruse:
- гореть, пламенеть
- slovake:
- horieť
- turke:
- alev
*fajrero
Arda parteto elĵetita de brulanta korpo, produktata de du kunfrotaj malmolaj korpoj, aŭ eligata de elektrumita korpo: unu fajrero estas sufiĉa, por eksplodigi pulvon [9]. apenaŭ li ekbatis […] kaj la fajreroj ekflugis el la fajrilo [10]; la ŝtalo ekfrapis la fajroŝtonon tiel, ke fajreroj ekŝprucis [11]; la lumo de la suno estingiĝis kiel lasta fajrero de brulanta papero [12]; brilanta, fajreranta stelo [13]; (figure) fajrerantaj okuloj BdV ; (figure) sur la fundo de lia timo vekiĝis fajrero de naiva espero [14].
sparko
elektra fajrero
9.
L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 41
10. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Fajrilo
11. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Fluganta kofro
12. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Sovaĝaj cignoj
13. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, Filino de la marĉa reĝo
14. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 3, Ĉapitro XIV
10. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Fajrilo
11. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Fluganta kofro
12. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Sovaĝaj cignoj
13. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, Filino de la marĉa reĝo
14. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 3, Ĉapitro XIV
- angle:
- spark
- beloruse:
- іскра
- bretone:
- elf, fulenn (tan)
- ĉeĥe:
- jiskra z ohně
- ĉine:
- 火星 [huǒxīng], 火星儿, tr. 火星兒 [huǒxīngr], 星火 [xīnghuǒ], 火花 [huǒhuā]
- france:
- étincelle
- germane:
- Funke
- hispane:
- chispa
- hungare:
- szikra
- japane:
- 火花 [ひばな]
- katalune:
- espurna, guspira
- nederlande:
- vonk, sprank, genster
- pole:
- iskra, skra
- ruse:
- искра
- slovake:
- iskra
- turke:
- kıvılcım
- ukraine:
- іскра
fajrigi
(tr)
- Ekbruligi: (figure) koncepto de unuetna ŝtato […] fajrigis Balkanion en la lastaj 200 jaroj [15]; (figure) certe ĉio, kion oni rakontis estis nur fabelo, kiu fajrigis la imagojn [16].
15.
Monato, Hektor Alos i Font: Serioze
revizii la historion, 2007
16. J. Modest: La ikono, Monato, 2001:12, p. 23a
16. J. Modest: La ikono, Monato, 2001:12, p. 23a
- angle:
- ignite, set alight, set on fire
- beloruse:
- запальваць
- bretone:
- tanañ, entanañ, c'hwezhañ (an tan)
- ĉeĥe:
- zapálit
- france:
- allumer (mettre le feu à), mettre le feu (à)
- germane:
- anzünden, entzünden, entflammen, entfachen
- hispane:
- darle fuego a
- hungare:
- lángra lobbant, meggyújt
- katalune:
- encendre, inflamar, calar foc, incendiar
- nederlande:
- aansteken, aanmaken, doen ontbranden, in brand steken, ontsteken
- pole:
- rozpalać, zapalać
- portugale:
- atear (fogo), acender (o fogo), tacar (fogo)
- ruse:
- зажигать, зажечь
- slovake:
- zapáliť
- turke:
- ateş yakmak
fajrilo
- Malgranda ilo por produkti fajrerojn per frotado de silikŝtono kaj ŝtalpeco, aŭ per alia procedo: troviĝas ankoraŭ peceto da meĉo en la fajrilo [17]; el sia poŝo prenis fajrilon 23-jaraĝa studento kaj ekbruligis la dokumenton [18]; li prenas la fajrilon kaj bruligas la cigaredon [19].
17.
H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Fajrilo
18. Monato, last/pg: Fajra afero, 2006
19. Monato, Lode Van de Velde: Splito, 2013
18. Monato, last/pg: Fajra afero, 2006
19. Monato, Lode Van de Velde: Splito, 2013
- angle:
- lighter
- beloruse:
- запальніца
- bretone:
- direnn
- ĉeĥe:
- křesadlo, zapalovač
- france:
- briquet
- germane:
- Feuerzeug
- hispane:
- encendedor
- hungare:
- tűzszerszám, öngyújtó
- indonezie:
- korek api
- katalune:
- encenedor, mistera
- nederlande:
- aansteker, vuurmaker
- pole:
- krzesiwo
- portugale:
- isqueiro
- ruse:
- кресало, зажигалка
- slovake:
- zapaľovač
- tibete:
- མེ་སྤར་ཡག་
fajrobirdo
- 1.
Folklora birdo de fora lando, simila al pavo kun fajraj plumoj, la celo de la aventuroj en fabeloj; la plumoj de la fajrobirdo kaj la fajrobirdo mem posedas magian forton: Djagilev kaj komponisto Igor Stravinskij kombinis siajn talentojn por konduki rusan folkloron al vivo en „La Fajrobirdo“ kaj „Petruŝka“ [20]; Paleĥ estas la hejmlando de fabela fajrobirdo, kiu pavas sur la blazono kaj flago de la urbo, pentrita […] orkolore sur la nigra fono [21].
- 2.
fenikso1
- angle:
- 1. Firebird
- ĉeĥe:
- plameňák
- france:
- 1. oiseau de feu
- germane:
- 1. Feuervogel
- indonezie:
- 2. funiks
- katalune:
- 1. ocell de foc 2. fènix
- nederlande:
- vuurvogel
- pole:
- 1. żar-ptak
- ruse:
- 1. жар-птица
- slovake:
- plameniak
- ukraine:
- фенікс
fajrostango
- angle:
- poker
- beloruse:
- качарга
- ĉeĥe:
- pohrabáč
- france:
- tisonnier
- germane:
- Schürhaken
- hungare:
- piszkafa, piszkavas
- katalune:
- atiador
- nederlande:
- pook
- pole:
- pogrzebacz
- ruse:
- кочерга
- slovake:
- kutáč
- ukraine:
- коцюба, кочерга
fajrejo
- Loko, en kiu fajro brulas: oni povis flarsenti, kiaj manĝaĵoj estas pretigitaj sur ĉiu fajrejo en la urbo [24]; [ili] staris plej proksime de la fajrejo [25]; ŝi sidis senmove kontraŭ la estingiĝanta fajrejo kaj meditis Marta .
24.
H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Paŝtisto de porkoj
25. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Supo el kolbasaj bastonetoj
25. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Supo el kolbasaj bastonetoj
- angle:
- fireplace, hearth
- beloruse:
- ачаг, гарно
- bretone:
- oaled
- ĉeĥe:
- místo kde se topí, ohniště
- france:
- cheminée (foyer), foyer (cheminée)
- germane:
- Feuerstelle
- hungare:
- tűzhely
- katalune:
- fogar, llar, xemeneia
- nederlande:
- haard, vuurplaats, vuurhaard
- pole:
- palenisko
- ruse:
- очаг
- slovake:
- ohnisko
- svede:
- eldstad
- tibete:
- མེ་གཏོང་ས་
- turke:
- şömine
- ukraine:
- вогнище, домашнє вогнище
fajrujo
- Parto de forno aŭ kameno destinita por enteni la fajron: la brulofero restu sur la fajrujo sur la altaro dum tuta nokto [26]; preni fajron de la fajrujo [27]; vespere ĉe la fajrujo oni rakontis fabelojn [28]; ŝi ne havis liton, sed devis kuŝiĝi apud la fajrujo en la cindro [29].
26.
trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Levidoj 6:9
27. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Jesaja 30:14
28. Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Fabelo pri iu, kiu migris por ekkoni timon
29. Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Cindrulino
27. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Jesaja 30:14
28. Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Fabelo pri iu, kiu migris por ekkoni timon
29. Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Cindrulino
- angle:
- firebox, brazier, grate
- beloruse:
- ачаг, гарно
- bretone:
- oaled
- ĉeĥe:
- kovář.výheň, ohniště
- france:
- foyer (âtre), âtre
- germane:
- Feuermulde, Ofenloch
- hungare:
- tűztér
- katalune:
- fogar
- nederlande:
- haard
- pole:
- palenisko
- ruse:
- очаг
- slovake:
- kozub, krb
- ukraine:
- кухонна піч, кабиця, черінь
fajraĵo
-
Arta fajro, konsistanta el raketoj kaj
petardoj, kiujn oni ekbruligas en festoj:
li aĉetis raketojn, krakpizojn kaj plej diversajn fajraĵojn
[30];
[iliaj] floraĵoj brilis en la klara sunlumo kvazaŭ
vera multkolora
fajraĵo
[31];
fajraĵisto;
(figure)
la norda brilo flamis super la glacimontoj de la nordo, tio
estis fajraĵo,
kiun neniu povus imiti
[32].
artfajraĵo, piroteknikaĵo
30.
H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Fluganta kofro
31. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Folio el la ĉielo
32. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Ĝardeno de la paradizo
31. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Folio el la ĉielo
32. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Ĝardeno de la paradizo
- angle:
- fireworks
- beloruse:
- фаервэрк ~aĵisto: піратэхнік.
- bretone:
- tan-arvest
- france:
- feu d'artifice ~aĵisto: artificier (pyrotechnicien).
- germane:
- Feuerwerk ~aĵisto: Feuerwerker.
- hispane:
- fuegos artificiales
- hungare:
- tűzijáték ~aĵisto: tűzszerész.
- indonezie:
- kembang api
- japane:
- 花火 [はなび]
- katalune:
- focs d'artifici ~aĵisto: pirotècnic.
- nederlande:
- vuurwerk ~aĵisto: vuurwerkmaker.
- pole:
- fajerwerk, sztuczne ognie
- ruse:
- фейерверк ~aĵisto: пиротехник.
- turke:
- havai fişek
- ukraine:
- феєрверк
artfajraĵo
- angle:
- fireworks
- beloruse:
- фаервэрк
- bretone:
- tan-arvest
- france:
- feu d'artifice
- germane:
- Feuerwerk
- hebree:
- זיקוקין
- hispane:
- fuegos artificiales
- hungare:
- tűzijáték
- indonezie:
- kembang api
- katalune:
- focs d'artifici
- nederlande:
- vuurwerk
- pole:
- fajerwerk, sztuczne ognie
- ruse:
- фейерверк
bengala fajro
- Fajraĵo en formo de bastoneto, kiu forbrulas kun tre hela, ofte kolora lumo kaj fumo: en la spacego eksplodus belega bengala fajro FK ; poste per bengala fajro / ludis li en dom' el pajlo [35]; bengalfajraĵo ĵetita apud la itala golulo [36].
35.
R. Rossetti:
Infanrimaĵoj, La Nica Literatura Revuo, 1955-09 ĝis 10 (1/1), p.
19a
36. Monato, Roberto Pigro: Futbalejo aŭ ĉu batalejo?, 2011
36. Monato, Roberto Pigro: Futbalejo aŭ ĉu batalejo?, 2011
- angle:
- blue light, bengal light, bengal fire
- france:
- feu de bengale
- germane:
- Bengalisches Feuer
- hebree:
- זיקוקים
- nederlande:
- Bengaals vuur, stadionfakkel
lignofajro
- angle:
- campfire, wood fire, bonfire
- ĉeĥe:
- hranice, oheň, táborák
- germane:
- Holzfeuer
- hispane:
- hoguera, fogata
- indonezie:
- api unggun
- katalune:
- foguera
- nederlande:
- kampvuur, houtvuur
- ruse:
- костёр
- slovake:
- hranica, oheň, táborák
- ukraine:
- вогнище, ватра
administraj notoj
pri
~ero :
Vidu administran noton sub „elektr“ pri „elektrumi“. Cetere „elektra fajrero“ pli bone kuŝus ĉi tie ol sub „elektr“. [MB]