*fajr/o
*fajro
- 1. ↝
Fenomeno konsistanta en brulkonsumado de diversaj substancoj, kun produktado de lumo kaj varmo: fari (ekbruligi) fajron Marta ; bloveksciti la fajron Marta ; la ĉirkaŭaĵo […] dezertigita per fajro kaj glavo BdV ; tro akra fajro estas sen daŭro PrV .
flamo, ardo
- 2. ↝
- (figure)
Entuziasmo, granda fervoro, ardeco:
en la fajro de mia kolero
[1];
diskuti kun fajro;
nun, ‐ ekkriis li kun fajro, ‐ nun mi havas celon en la vivo
FK
;
ŝi reblovas en li la fajron de l’ venĝemo
Ifigenio
.
ardo, ekzalteco, entuziasmo, febro2, fervoro, flamo2, pasio, varmo, vervo, vigleco.
inciti.
1.
trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Jeĥezkel 38:19
- angle:
- 1. fire 2. ardor, enthusiasm, fervor
- beloruse:
- агонь
- bretone:
- 1. tan 2. entan, birvidigezh, gred
- bulgare:
- огън
- ĉeĥe:
- oheň
- ĉine:
- 火 [huǒ]
- france:
- feu
- germane:
- Feuer
- hispane:
- fuego
- hungare:
- tűz
- indonezie:
- api
- japane:
- 1. 火 [ひ]
- katalune:
- foc 1. foc 2. entusiasme, passió, enardiment
- nederlande:
- vuur
- pole:
- 1. ogień 2. ogień, zapał
- portugale:
- 1. fogo, lume 2. fogo, entusiasmo
- ruse:
- огонь
- slovake:
- oheň
- svede:
- eld
- tibete:
- 1. མེ་
- tokipone:
- 1. seli
- turke:
- ateş
- volapuke:
- 1. fil
fajra
- De fajro, simila al fajro, havanta econ de fajro: fajra flamo [2]; antaŭ la trono brulis sep fajraj torĉoj [3]; (figure) fajra kolero [4]; (figure) fajraj kisoj [5]; (figure) ŝi ne rimarkis liajn fajrajn mallumajn okulojn [6]; (figure) nigraj fajraj ĉevaloj blekis en la stalo [7].
2.
trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 15:17
3. La Nova Testamento, Apokalipso 4:5
4. La Nova Testamento, Hebreoj 10:27
5. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Ŝtono de la saĝuloj
6. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, Filino de la marĉa reĝo
7. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, La vento rakontas pri Valdemaro Doe kaj pri liaj filinoj
3. La Nova Testamento, Apokalipso 4:5
4. La Nova Testamento, Hebreoj 10:27
5. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Ŝtono de la saĝuloj
6. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, Filino de la marĉa reĝo
7. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, La vento rakontas pri Valdemaro Doe kaj pri liaj filinoj
- angle:
- burning, fiery
- beloruse:
- вогненны, агністы, палымяны
- bretone:
- entanet
- ĉeĥe:
- ohnivý
- france:
- de feu, fougueux, igné, enflammé (passionné)
- hispane:
- fogoso
- hungare:
- tüzes
- indonezie:
- berapi
- katalune:
- igni, de foc, ardent, incandescent
- nederlande:
- vurig
- pole:
- ognisty
- ruse:
- огненный
- slovake:
- ohňový
- turke:
- ateşli
fajre
- beloruse:
- палымяна
- bretone:
- gant entan, gant birvidigezh, gant gred
- ĉeĥe:
- ohnivě
- france:
- avec feu, avec fougue, fougueusement, passionnément
- germane:
- feurig
- hungare:
- tüzesen
- katalune:
- apassionadament, ardentment
- nederlande:
- vurig
- pole:
- ogniście
- ruse:
- пламенно
- slovake:
- ohnivo
- turke:
- ateşle, tutkuyla
fajri ↝
(ntr)
- angle:
- burn, flame
- beloruse:
- гарэць
- bretone:
- flammañ, flammenniñ, flamminañ
- ĉeĥe:
- fajrovat, hořet, plát
- france:
- flamber
- hispane:
- arder
- hungare:
- ég, tüzel (ég)
- katalune:
- cremar
- nederlande:
- aansteken, flamberen
- pole:
- płonąć, gorzeć (przest.), palić się
- ruse:
- гореть, пламенеть
- slovake:
- horieť
- turke:
- alev
*fajrero ↝
Arda parteto elĵetita de brulanta korpo, produktata de du kunfrotaj malmolaj korpoj, aŭ eligata de elektrumita korpo: unu fajrero estas sufiĉa, por eksplodigi pulvon [9]. apenaŭ li ekbatis […] kaj la fajreroj ekflugis el la fajrilo [10]; la ŝtalo ekfrapis la fajroŝtonon tiel, ke fajreroj ekŝprucis [11]; la lumo de la suno estingiĝis kiel lasta fajrero de brulanta papero [12]; brilanta, fajreranta stelo [13]; (figure) fajrerantaj okuloj BdV ; (figure) sur la fundo de lia timo vekiĝis fajrero de naiva espero [14].
sparko
elektra fajrero
9.
L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 41
10. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Fajrilo
11. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Fluganta kofro
12. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Sovaĝaj cignoj
13. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, Filino de la marĉa reĝo
14. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 3, Ĉapitro XIV
10. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Fajrilo
11. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Fluganta kofro
12. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Sovaĝaj cignoj
13. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, Filino de la marĉa reĝo
14. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 3, Ĉapitro XIV
- angle:
- spark
- beloruse:
- іскра
- bretone:
- elf, fulenn (tan)
- ĉeĥe:
- jiskra z ohně
- ĉine:
- 火星 [huǒxīng], 火星儿, tr. 火星兒 [huǒxīngr], 星火 [xīnghuǒ], 火花 [huǒhuā]
- france:
- étincelle
- germane:
- Funke
- hispane:
- chispa
- hungare:
- szikra
- japane:
- 火花 [ひばな]
- katalune:
- espurna, guspira
- nederlande:
- vonk
- pole:
- iskra, skra
- ruse:
- искра
- slovake:
- iskra
- turke:
- kıvılcım
fajrigi ↝
(tr)
- Ekbruligi: (figure) koncepto de unuetna ŝtato […] fajrigis Balkanion en la lastaj 200 jaroj [15]; (figure) certe ĉio, kion oni rakontis estis nur fabelo, kiu fajrigis la imagojn [16].
15.
Monato, Hektor Alos i Font: Serioze
revizii la historion, 2007
16. J. Modest: La ikono, Monato, 2001:12, p. 23a
16. J. Modest: La ikono, Monato, 2001:12, p. 23a
- beloruse:
- запальваць
- bretone:
- tanañ, entanañ, c'hwezhañ (an tan)
- ĉeĥe:
- zapálit
- france:
- allumer (mettre le feu à), mettre le feu (à)
- germane:
- anzünden, entzünden, entflammen, entfachen
- hispane:
- darle fuego a
- hungare:
- lángra lobbant, meggyújt
- katalune:
- encendre, inflamar, calar foc, incendiar
- nederlande:
- aansteken
- pole:
- rozpalać, zapalać
- portugale:
- atear (fogo), acender (o fogo), tacar (fogo)
- ruse:
- зажигать, зажечь
- slovake:
- zapáliť
- turke:
- ateş yakmak
fajrilo
- Malgranda ilo por produkti fajrerojn per frotado de silikŝtono kaj ŝtalpeco, aŭ per alia procedo: troviĝas ankoraŭ peceto da meĉo en la fajrilo [17]; el sia poŝo prenis fajrilon 23-jaraĝa studento kaj ekbruligis la dokumenton [18]; li prenas la fajrilon kaj bruligas la cigaredon [19].
17.
H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Fajrilo
18. Monato, last/pg: Fajra afero, 2006
19. Monato, Lode Van de Velde: Splito, 2013
18. Monato, last/pg: Fajra afero, 2006
19. Monato, Lode Van de Velde: Splito, 2013
- angle:
- lighter
- beloruse:
- запальніца
- bretone:
- direnn
- ĉeĥe:
- křesadlo, zapalovač
- france:
- briquet
- germane:
- Feuerzeug
- hispane:
- encendedor
- hungare:
- tűzszerszám, öngyújtó
- indonezie:
- korek api
- katalune:
- encenedor, mistera
- nederlande:
- aansteker
- pole:
- krzesiwo
- portugale:
- isqueiro
- ruse:
- кресало, зажигалка
- slovake:
- zapaľovač
fajrobirdo
- 1.
Folklora birdo de fora lando, simila al pavo kun fajraj plumoj, la celo de la aventuroj en fabeloj; la plumoj de la fajrobirdo kaj la fajrobirdo mem posedas magian forton: Djagilev kaj komponisto Igor Stravinskij kombinis siajn talentojn por konduki rusan folkloron al vivo en „La Fajrobirdo“ kaj „Petruŝka“ [20]; Paleĥ estas la hejmlando de fabela fajrobirdo, kiu pavas sur la blazono kaj flago de la urbo, pentrita […] orkolore sur la nigra fono [21].
- 2. ↝
fenikso1
- angle:
- 1. Firebird
- ĉeĥe:
- plameňák
- france:
- 1. oiseau de feu
- germane:
- 1. Feuervogel
- indonezie:
- 2. funiks
- katalune:
- 1. ocell de foc 2. fènix
- pole:
- 1. żar-ptak
- ruse:
- 1. жар-птица
- slovake:
- plameniak
fajrostango
- angle:
- poker
- beloruse:
- качарга
- ĉeĥe:
- pohrabáč
- france:
- tisonnier
- germane:
- Schürhaken
- hungare:
- piszkafa, piszkavas
- katalune:
- atiador
- nederlande:
- pook
- pole:
- pogrzebacz
- ruse:
- кочерга
- slovake:
- kutáč
fajroprenilo
- Dubraka ilo por preni brulantan materion: la fajroŝovelilo kaj la fajroprenilo [24]; la mastrino kriis kaj penis frapi ĝin per la fajroprenilo [25].
24.
H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Vojkamarado
25. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Malbela anasido
25. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Malbela anasido
- angle:
- fire tongs
- ĉeĥe:
- kleště na žhavé dřevo v krbu
- france:
- pince à feu
- germane:
- Feuerzange
- hungare:
- tűzfogó
- katalune:
- molls, tenalles
- nederlande:
- vuurtang
- pole:
- szczypce do węgli
- ruse:
- щипцы для углей
- slovake:
- pahrebový štipec
- turke:
- maşa
fajrejo
- Loko, en kiu fajro brulas: oni povis flarsenti, kiaj manĝaĵoj estas pretigitaj sur ĉiu fajrejo en la urbo [26]; [ili] staris plej proksime de la fajrejo [27]; ŝi sidis senmove kontraŭ la estingiĝanta fajrejo kaj meditis Marta .
26.
H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Paŝtisto de porkoj
27. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Supo el kolbasaj bastonetoj
27. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Supo el kolbasaj bastonetoj
- angle:
- fireplace, hearth
- beloruse:
- ачаг, гарно
- bretone:
- oaled
- ĉeĥe:
- místo kde se topí, ohniště
- france:
- cheminée (foyer), foyer (cheminée)
- germane:
- Feuerstelle
- hungare:
- tűzhely
- katalune:
- fogar, llar, xemeneia
- nederlande:
- haard
- pole:
- palenisko
- ruse:
- очаг
- slovake:
- ohnisko
- svede:
- eldstad
- turke:
- şömine
fajrujo ↝
- Parto de forno aŭ kameno destinita por enteni la fajron: la brulofero restu sur la fajrujo sur la altaro dum tuta nokto [28]; preni fajron de la fajrujo [29]; vespere ĉe la fajrujo oni rakontis fabelojn [30]; ŝi ne havis liton, sed devis kuŝiĝi apud la fajrujo en la cindro [31].
28.
trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Levidoj 6:9
29. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Jesaja 30:14
30. Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Fabelo pri iu, kiu migris por ekkoni timon
31. Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Cindrulino
29. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Jesaja 30:14
30. Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Fabelo pri iu, kiu migris por ekkoni timon
31. Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Cindrulino
- angle:
- firebox, brazier, grate
- beloruse:
- ачаг, гарно
- bretone:
- oaled
- ĉeĥe:
- kovář.výheň, ohniště
- france:
- foyer (âtre), âtre
- germane:
- Feuermulde, Ofenloch
- hungare:
- tűztér
- katalune:
- fogar
- pole:
- palenisko
- ruse:
- очаг
- slovake:
- kozub, krb
fajraĵo ↝
-
Arta fajro, konsistanta el raketoj kaj
petardoj, kiujn oni ekbruligas en festoj:
li aĉetis raketojn, krakpizojn kaj plej diversajn fajraĵojn
[32];
[iliaj] floraĵoj brilis en la klara sunlumo kvazaŭ
vera multkolora
fajraĵo
[33];
fajraĵisto;
(figure)
la norda brilo flamis super la glacimontoj de la nordo, tio
estis fajraĵo,
kiun neniu povus imiti
[34].
artfajraĵo, piroteknikaĵo
32.
H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Fluganta kofro
33. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Folio el la ĉielo
34. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Ĝardeno de la paradizo
33. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Folio el la ĉielo
34. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Ĝardeno de la paradizo
- angle:
- fireworks
- beloruse:
- фаервэрк ~aĵisto: піратэхнік
- bretone:
- tan-arvest
- france:
- feu d'artifice ~aĵisto: artificier (pyrotechnicien)
- germane:
- Feuerwerk ~aĵisto: Feuerwerker
- hispane:
- fuegos artificiales
- hungare:
- tűzijáték ~aĵisto: tűzszerész
- indonezie:
- kembang api
- japane:
- 花火 [はなび]
- katalune:
- focs d'artifici ~aĵisto: pirotècnic
- nederlande:
- vuurwerk ~aĵisto: vuurwerkmaker
- pole:
- fajerwerk, sztuczne ognie
- ruse:
- фейерверк ~aĵisto: пиротехник
- turke:
- havai fişek
artfajraĵo ↝
- angle:
- fireworks
- beloruse:
- фаервэрк
- bretone:
- tan-arvest
- france:
- feu d'artifice
- germane:
- Feuerwerk
- hebree:
- זיקוקין
- hispane:
- fuegos artificiales
- hungare:
- tűzijáték
- indonezie:
- kembang api
- katalune:
- focs d'artifici
- nederlande:
- vuurwerk
- pole:
- fajerwerk, sztuczne ognie
- ruse:
- фейерверк
bengala fajro ↝
- Fajraĵo en formo de bastoneto, kiu forbrulas kun tre hela, ofte kolora lumo kaj fumo: en la spacego eksplodus belega bengala fajro FK ; poste per bengala fajro / ludis li en dom' el pajlo [37]; bengalfajraĵo ĵetita apud la itala golulo [38].
37.
R. Rossetti:
Infanrimaĵoj, La Nica Literatura Revuo, 1955-09 ĝis 10 (1/1), p.
19a
38. Monato, Roberto Pigro: Futbalejo aŭ ĉu batalejo?, 2011
38. Monato, Roberto Pigro: Futbalejo aŭ ĉu batalejo?, 2011
- france:
- feu de bengale
- germane:
- Bengalisches Feuer
- hebree:
- זיקוקים
lignofajro
- ĉeĥe:
- hranice, oheň, táborák
- germane:
- Holzfeuer
- hispane:
- hoguera, fogata
- indonezie:
- api unggun
- katalune:
- foguera
- slovake:
- hranica, oheň, táborák
administraj notoj
pri
~ero :
Vidu administran noton sub „elektr“ pri „elektrumi“. Cetere „elektra fajrero“ pli bone kuŝus ĉi tie ol sub „elektr“. [MB]