^*konsider/i ^PV

(tr)

1.

Ekzameni objekton aŭ ideon laŭ unu aŭ pluraj vidpunktoj: la faraono apogis la kapon sur la mano, konsideris momenton kaj diris […] [1]; estas necese plene konsideri la tutan aferon kaj se eble, havi planon pretan [2]; kiam oni juĝas pri homoj, oni devas ja konsideri iliajn kutimojn kaj tiun vidpunkton, el kiu ili rigardas la vivon ^Marta ; Zalmuna freneze laboris forpeli el la pensoj sin altrudantajn konsiderojn pri la sekvoj, kiujn havos ŝia senespera ago [3]; li tute ne konsideris, ke lia juĝo povas esti erara kaj maljusta [4]; [li] konsideris, ke tia kapablo havas pli grandan indon ol ĉio, kion oni povus doni dote al alia fraŭlino [5]; malpli esperu, pli konsideru ^PrV ! pripensikontempli, mediti, rigardi, taksi¹

2.

Zorge atenti ion, kiel motivon decidigan por la ago: [ili] konsideris, ke ne estas inde perdi tempon por la lernado de lingvo [6]; mi vin petas, ke vi konsideru la staton de mia animo kaj ne malpaciencigu min per iaj ŝercoj ^Marta ; se oni al tio ĉi konsideros la malkaran poŝtan pagon de dudek pfenigoj, tiam oni efektive devas miregi pro la progresoj de la poŝtaj aferoj [7]; konsiderante (vd konsidere al) la fakton, ke [8]; oni ofte devas lasi al la publiko bone konsideri ian gravan punkton de la dramo [9]; konsideri personojn (kaj ne nur pravecon de la partioj) ĉe juĝado estas nebone [10]. ŝati

3.

Atribui al iu aŭ io ian econ; rigardi⁴ kiel; opinii, taksi: vi ne povos konsideri vin aŭtoritatulo pri la literaturo angla [11]; kaproviroj, faŭnoj, satirusoj […], mi konsideris ti[uj]n kiel fabelojn [12]; ĝis hodiaŭ mi konsideris cin kiel sindoneman amikon [13]; en tiaj kondiĉoj ni devas konsideri lian morton kiel kredeblan [14]; [ŝi] konsideradis tiun ĉi ringon […] kiel ringon de fianĉiĝo [15]. kalkuli, preni⁵

1.

Funda esploro de iu ideo: tiuj saĝaj konsideroj ne povis tamen sufoki malgrandan, sed turmentantan maltrankvilon en la koro [16]; post mallonga konsidero ŝajnis al li, ke […] [17]; post sekunda konsidero ŝi aldonis kun serioza mieno […] [18]; li kredeble ankoraŭ plu daŭrigus siajn metafizikajn konsideradojn, se […] [19]; longa konsidero savas de sufero ^PrV .

2.

Speciala atento al ia motivo de ago: [tiu regulo estas] specialaĵo bazita sur pure praktikaj konsideroj kaj esploroj [20]; vidvino post oficisto, ŝi certe postulus por si iajn apartajn konsiderojn ^Marta ; gvidante min per neniaj ŝovinismaj konsideroj [21]; li povas prezenti kiel pruvon de sia senkulpeco nur tiujn iom abstraktajn konsiderojn [22].

Serioza kaj pripensema.

1.

Kiun indas konsideri, ne preteratenti: konsiderindaj demandoj [23]; oni ankaŭ malfermadis ilin por forveturantoj, kies nombro estis kelkfoje konsiderinde granda [24]; la de vi dirita estas ekster konsiderindeco [25].

2.

Kiun indas konsideri kiel ...:: la espero, ke oni malkovros aliajn dokumentojn, estis nun konsiderinda kiel ĥimeraĵo [26]; la medio, en kiu ili vivas, estas konsiderinda kiel identaĵo [27].

(prepoziciaĵo)

Rigarde al, vidalvide al: konsidere la zorgojn, kiuj ŝin ĉirkaŭis […] la kvanto kaj eco de la manĝo, kiu devis subteni ŝian vivon, ne povis okupi grandan lokon en ŝiaj pensoj ^Marta ; li fakte kondukis min al iu […], kiu, konsidere al la persono de Zemoki, akceptis min tre afable [28].

Nezorgema, facilanima: ĵetinte ĉi tiujn senkonsiderajn vortojn, la kronprinco haltis terurita [29]; la komandanto sin ĵetis senkonsidere en seĝon [30]. malkaŝa, nepripensita, senĝena³

(prepoziciaĵo)

Ne konsiderante, indiferente al, senrespekte al: tute senkonsidere al la demando ĉu […] [31]; tiel […] la pronomo li personigas la homecon en opozicio al la nehomeco senkonsidere al la sekso [32].