1nod/o PV

nodo

1.
Firma kunligo de unu aŭ pluraj ŝnuroj kreita per bukligo kaj traŝovo laŭ iu el multaj diversaj manieroj, ĉu por fiksi, kunligi, marki, teniĝi kc: nigraj haroj, ligitaj en nodo [1]; la flikilo […] trenis post si longan fadenon, kiu […] ne havis nodon [2]; se la ŝipisto malligas unu nodon, li ricevas bonan venton, se li malligas la duan, tiam blovas akra vento, kaj se li malligas la trian kaj la kvaran, tiam fariĝas tia ventego [3]; najlis noditajn ŝnurojn sur la sidplaton, pro kies nodoj oni ne povis sursidiĝi VaK ; kravato, mislokita tiamaniere, ke la nodo troviĝis duone kaŝita sub pinto de la kolumo CKv ; oni povas uzi elakvigan ŝnuregon kun nodoj por helpi la eliradon el la glacitruo [4]; nur fortranĉo povis malligi la gordian nodon [5]. VD:banto, buklo2, maŝo, plektaĵo
2.
(figure) Implikaĵo: [tiu simpla] rakonto […] ne enhavas misteran nodon de intrigo Marta ; la rava virina animo, kiu […] incitas la viron persiste ĉassekvi […] por ŝin ekkapti kaj por solvi la nodon de la rebuso VaK ; [jen] vico da spiritaj nodoj, per kies malligo neniu ĝis nun okupiĝis QuV ; (figure) kvazaŭ nodo en lia koro solviĝus kaj degelus je larmoj [6]. VD:dilemo2, intrigo, senelirejo2
3.
Tubero, ŝvelaĵeto: reŭmatismo faris [al ŝi] nodojn sur la brakoj LGA ; la palisoj de la barilo [havis] nodojn kaj tuberojn [7]; dikegajn ulojn kun kurbaj kaj nodoplenaj branĉegoj kiuj dum jarcentoj kaj jarmilo eltenis ŝtormojn ViV .
4.
Vojnodo: okcidente de la minejo de Sinai sin etendas nodo de valoj kaj montoj [8]; min ravis bela ligna konstruaĵo, kiu situas ĉe la nodo de vojetoj [9]; mezvoje inter Vieno kaj Budapeŝto en strategie grava nodo de vojoj, fervojoj kaj riveroj [10].
5.
Centro, plej grava punkto: Kosovo estas ja la nodo, kie interplektiĝas ĉiuj tiuj interesoj [11]; ĉe nodopunkto de transport-linioj tra Belgio de kaj al Francio, Nederlando, Germanio kaj Luksemburgo [12]. SUB:nabo2VD:reto2
6.
MAR Mezurunuo de rapido, origine mezurita per nodhava logo; nombro de marmejloj trairitaj dum 1 horo (1 nodo = 1,85 km/h): kiam ŝi ekplugis, ŝi veturis kvar nodojn, kaj se ŝi rapidis, kvar kaj duonon MortulŜip ; ĝi […] povas veturigi 1000 pasaĝerojn aldone al la kargo [kun] krozada rapideco 15 nodoj [13].
1. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, ĉapitro 3a
2. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Flikilo
3. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Neĝa reĝino
4. Monato, Saliko: Vintra banado, 2009
5. Monato, David Galadí-Enríquez: Israelo 60-jara (10), 2008
6. Michael Ende, trad. Wolfram Diestel: La Senĉesa Rakonto, Sinjorino Ajuolo
7. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Lino
8. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 3, ĉapitro 8a
9. Máire NicAoidh: Ĝardenumi, Monato, 2000/04, p. 20
10. Monato, Jozefo Horváth: Tra infanaj okuloj: memoroj pri la eventoj de '56, 2006
11. Bardhyl Selimi: Vojaĝimpresoj, somero 2000, Monato, 2001/01, p. 26
12. Monato, Ivo Durwael: Ponto per tunelo subfosita, 2010
13. Monato, Saliko: Krozi laŭ la norvega marbordo, 2015
angle:
knot 6. knot
beloruse:
вузел
ĉeĥe:
kolénko, nodus, uzel, uzlina
ĉine:
[xié], 缬 [xié], 締 [dì], 缔 [dì], 繩結 [shéngjié], 绳结 [shéngjié], 紇 [gē], 纥 [gē], 結 [jié], 结 [jié], 節 [jié], 节 [jié], 節子 [jiēzi], 节子 [jiēzi], 纇 [lèi], 颣 [lèi], 扣襻 [kòupàn]
france:
nœud
germane:
Knoten
hispane:
nodo 6. nudo
hungare:
1. csomó 4. csomópont 5. gócpont 6. csomó
indonezie:
1. simpul 6. knot
japane:
結び目 [むすびめ], 結び [むすび], 交点 [こうてん], 交差点 [こうさてん], 要所 [ようしょ], 核心 [かくしん], 節 [せち], こぶ, 結節 [けっせつ], 節点 [せってん], ノット, ノード
nederlande:
1. knoop 4. knooppunt 5. knoop 6. knoop
pole:
węzeł 1. węzeł 6. węzeł
portugale:
rumane:
nod 1. nod 6. nod
ruse:
узел
slovake:
kolienko, nodus, uzlina, uzol
ukraine:
вузол

nodi

(tr)
1.
Ligi, kunligi, fermi per nodo: ŝi envolvis la hufumon en tablotukon kies angulojn ŝi nodis MkM ; mi nodis naztukon ĉirkaŭ ŝia buŝo, por ke ŝi ne kriu [14]; li portis netan kompleton kun aŭdace helverda kravato, kvazaŭ peco de la gazono nodita ĉirkaŭ la nuko [15]. VD:plekti, triki, teksi
2.
(figure) Impliki, kunigi diversajn elementojn en kunteniĝan tuton: li scias nodi intrigon [16].
VD:impliki,
14. K. Boye, trad. G. Gällmo: Kallokaino, 2012
15. Monato, Steven K. Smith: La Helpanto, 2009
16. La Ondo de Esperanto, Tridek „mondoj“ en unu volumo
beloruse:
1. зьвязваць вузлом, завязваць у вузел 2. плесьці (напр. інтрыгу)
ĉine:
[jié], 结 [jié], 打結 [dǎjié], 打结 [dǎjié], 打了結 [dǎliǎojié], 打了结 [dǎliǎojié], 有小結 [yǒuxiǎojié], 有小结 [yǒuxiǎojié], 有結節 [yǒujiéjié], 有结节 [yǒujiéjié]
france:
nouer
germane:
verknoten
japane:
結ぶ [むすぶ], 結び目をつくる [むすびめをつくる]

malnodi

(tr)
1.
Malfari nodon, senigi je nodo: li […] komencis malnodi la ŝnuron, kiu ĉirkaŭis la valizeton KrM ; ŝi malnodis la buŝtukon, Anjo tenis la juvelon tuj antaŭ la okuloj MkM ; li ne povas malnodi sin de la ŝnuro MortulŜip .
2.
(figure) Malimpliki, disigi konfuzitajn aferojn: li […] malnodas misterojn [17].
VD:malimpliki, malkonfuzi, malplekti, solvi1
beloruse:
развязваць (вузел), расплятаць
ĉine:
[jiě], 解开 [jiěkāi], 解開 [jiěkāi]
france:
dénouer
germane:
entknoten, lösen (Knoten)
japane:
ほどく, 解く [ほどく]
tibete:
གྲོལ་
ukraine:
розв’язувати вузол, розплутувати вузол

ennodiĝo

BELETEA Komenco, deirpunkto de intrigo2: post longa enkonduko, en la 3a ĉapitro finfine ni alvenas al la ennodiĝo de la ĉefintrigo; ĝuste tiam ŝi konatiĝas kun ceteraj roluloj kaj okazas ennodiĝo de la rakonto [18]; la mito pri la pomo de malkonkordo prezentas la ennodiĝon de la tuta Troja ciklo.
beloruse:
завязка
ĉine:
复杂化 [fùzáhuà], 複雜化 [fùzáhuà]
germane:
Schürzung des Knotens, Komplikation (Drama), Epitase
hispane:
enredo
hungare:
bonyodalom kezdete (pl. drámában)
ruse:
завязка (в романе, драме)

elnodiĝo

1.
BELETEA Finiĝo de intrigo2 en rakonta verko, en kiu decidiĝas la sortoj de la roluloj aŭ solviĝas la enigmo kiu tenis la intereson de la spektantoj aŭ legantoj: la memreprezentaĵo de socio devas sekvi la aristotelajn dramaturgajn regulojn, tio estas, tritempa progresado: unue, la raporto, poste, la klimakso, kaj fine la elnodiĝo [19]. VD:dramo1, katastrofo
2.
(figure) La fina stadio en la evoluo1 de io, la fina rezulto de komplikita sinsekvo da eventoj: oni povas en la ukraina politika krizo vidi la dramecan elnodiĝon de financa itinero, kiu fariĝis neeltenebla [20]; tio signif[u]s la elnodiĝon de […] homaraj esencaĵoj: finon de komuna homeco, finon de la kuranta fataleco de la morto, finon de la individuiĝo [21]. VD:solvo
angle:
denouement
beloruse:
разьвязка
ĉine:
結幕 [jiémù], 结幕 [jiémù], 分辨率 [fēnbiànlǜ], 結論 [jiélùn], 结论 [jiélùn], 解像力 [jiěxiànglì], 解法 [jiěfǎ]
france:
dénouement
germane:
Auflösung 1. Dénouement, Lysis (Drama)
hispane:
desenredo, desenlace
hungare:
végkifejlet 1. kifejlet (pl. drámában)
japane:
大団円 [だいだんえん], 解決 [かいけつ]
ruse:
развязка, завершение, исход 1. развязка (в романе, драме)
ukraine:
розв’язка

gordia nodo

1.
MIT Arta kaj komplika nodo el bastfibroj, kiu laŭmite ligis la batalĉaron de Gordio kaj kiun perglave trabatis Aleksandro la Granda: nur katastrofo povas solvi ĉi tiun problemon, same kiel nur fortranĉo povis malligi la gordia nodon [22].
2.
(frazaĵo) Komplikita problemo, kiun eblas solvi nur per kruda forto: ĉi tiu vidpunkto tranĉas la Gordian Nodon […] kaj forigas multajn malfacilaĵojn [23].
angle:
Gordian knot
beloruse:
гордзіеў вузел
france:
nœud gordien
germane:
Gordischer Knoten
pole:
węzeł gordyjski
rumane:
nodul gordian
ukraine:
гордіїв вузол

limfonodo

ANA Ĉe la mamuloj kaj birdoj, ĉiu el la molaj tuberetoj grupe situantaj en certaj lokoj laŭlonge de la limfa angio kaj filtrantaj la limfon: dikiĝo de unu flanko de la kolo estas kaŭzita de ŝveliĝo de limfonodoj aŭ dentodoloro [24]; karakterizaj simptomoj estas pligrandiĝintaj doloraj limfonodoj, precipe en la malantaŭa kola kaj okcipita regionoj [25]; krom en la cerbo, tiuj prionoj povas aperi en limfonodoj, lieno, okulbulboj [26].
24. Ĉina Radio Internacia: Fruaj simptomoj de malsanoj, 2005-03-18
25. Monato, Vladimir Lemelev: Elimino atingeblas, 2012
26. Monato, Vladimir Lemelev: Nova etapo en biologio kaj medicino, 2006
beloruse:
лімфавузел
ĉine:
淋巴結 [línbājié], 淋巴结 [línbājié], 淋巴腺 [línbāxiàn]
france:
ganglion lymphatique
germane:
Lymphknoten
hispane:
ganglio linfático
hungare:
nyirokcsomó
itale:
linfonodo
japane:
リンパ節 [リンパせつ]
katalune:
gangli limfàtic
latinece:
nodus lymphaticus
nederlande:
lymfeknoop
pole:
gruczoł limfatyczny
ruse:
лимфоузел, лимфатический узел
ukraine:
лімфовузол

vojnodo

TRA Vojkruciĝo kie kuniĝas multaj direktoj, ofte kun aldonaj interpasejoj de najbaraj vojoj: li alvenis ĉe la ĉefa vojnodo, proksime de la lago [27]; Zhengzhou [estas] unu el la plej ĉefaj fervojnodoj en Ĉinio [28]. VD:trafikrondo, vojkruciĝo
beloruse:
транспартная разьвязка
france:
échangeur routier
pole:
węzeł drogowy

administraj notoj