*flug/i PV

*flugi  ↝

(ntr)
1.  ↝
Aktive sin movi en aero.
a)  ↝
Sin movi en aero per tiucelaj membroj, kiel la birdoj kaj insektoj.
b)  ↝
AVI Sin movi en aero per tiucela aparato, avio, aerostato aŭ alia.
VD:kuri, naĝi, ŝvebi.
2.  ↝
(figure) Rapide pasi de iu loko aŭ momento en alian: dikaj nuboj flugis en la ĉielo; la rigardo flugadas super bluaj vastaĵoj; flugema kiel ventoPrV ; [li] venis kun turbano kaj flugetanta beduena mantelo [1]; estis tia ventego, ke la tegoloj deflugis de la tegmentoj [2]; al li flugas (sin direktas) mia kora dankoZ ; murmuro de surpriziĝo elflugis el la buŝoj; la pulvo disflugas; disflugantaj haroj; la novaĵo rapide disflugis tra la lando; en la aero disflugis akraj krioj; la famo transflugis el unu buŝo en alianZ ; ĵeti preterflugantan rigardon sur iunZ . VD:flagri, flirti, flosi, flui
1. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Ĝardeno de la paradizo
2. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Vojkamarado
angle:
fly
beloruse:
ляцець, лятаць, лётаць
ĉeĥe:
letět, letět, létat
france:
voler (se déplacer dans l'air) dis~i: se répandre
germane:
fliegen
hispane:
volar dis~i: difundirse
hungare:
repül
indonezie:
terbang
itale:
volare
nederlande:
vliegen dis~i: zich verspreiden
pole:
dis~i: rozniosła się 2. latać, fruwać 1.a lecieć, latać, frunąć, fruwać 1.b lecieć, latać
portugale:
voar
ruse:
летать, лететь
slovake:
letieť, lietať

flugo  ↝ Vikipedio

1.
Movo de io aŭ iu fluganta.
2.
AVI Planita kaj identigita iro de flugaparato: pasaĝeroj de la flugo 3-2-5 al Kuritiba kaj Porto Alegre, bonvolu direktiĝi al enaviiga pordo numero 2 [3].
3. S. Larbar: Karuseloj, 1987
angle:
flight
beloruse:
палёт
ĉeĥe:
let
france:
vol (dans l'air)
germane:
Flug
hispane:
vuelo
hungare:
repülés
indonezie:
terbangpenerbangan
itale:
volo
nederlande:
vlucht
pole:
lot
rumane:
zbor
ruse:
полёт
slovake:
let

*flugilo [4]  ↝ Vikipedio

1.
Solida surfaco, per kiu io portiĝas en aero.
a)  ↝
ZOO Organo ĉe diversaj bestoj, kiun ili movas por sin porti en la aero: flugilo de birdo, insekto; disfaldi, disvastigiZ , disvolvi la flugilojnZ .
b)  ↝
AVI Simila kaj samcela parto de flugaparato: flugiloj de aeroplano. VD:ŝvebilo
2.
(figure) POE Movilo ebliganta facilan kaj rapidan flugon, fizikan aŭ metaforan: flugiloj de facila vento [5]; rigardu la perlon de la malĝojo, en ĝi kuŝas la spiritaj flugiloj, kiuj portas nin for de ĉi tie [6].
3.  ↝
(figure) Io forme simila al birda flugilo, precipe pri objektoj etendiĝantaj duope aŭ kvarope ĉe ambaŭ flankoj de iu aĵo: flugiloj de nazo, helico, muelilo, konstruaĵo, kastelo, armeo; la Alpoj ŝajnis al li kvazaŭ la kunmetitaj flugiloj de la tero [7]; sur la flugiloj de la sanktejo estos abomeninda dezerteco [8]. SIN:aloVD:flankaĵo, lobo.
4.  ↝
Tio, kio povas svingiĝi kiel flugilo: flugilo de pordoZ . VD:klapego.
4. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Universala Vortaro, flug'il'
5. Zamenhof: La espero
6. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Lasta perlo
7. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Sub la saliko
8. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Daniel 9:27
angle:
wing
beloruse:
крыло
ĉeĥe:
křídlo (ptáka)
france:
aile, battant
germane:
Flügel
hispane:
ala, batiente
hungare:
szárny
indonezie:
sayap
itale:
ala
nederlande:
vleugel
pole:
skrzydło
rumane:
1.a aripă 1.b paletă
ruse:
крыло
slovake:
letka, peruť

flugila

Flugilhava.
angle:
winged
beloruse:
крылаты
ĉeĥe:
křídlový, letecký, okřídlený
france:
ailé
germane:
geflügelt
hispane:
alado
hungare:
szárnyas
indonezie:
bersayap
itale:
alato
nederlande:
gevleugeld
pole:
skrzydlaty, uskrzydlony
ruse:
крылатый
slovake:
krídlový, okrídlený

*alflugi

(ntr)
Proksimiĝi de io flugante: la birdo ne forflugis: ĝi nur deflugis de la arbo, alflugis al la domo kaj surflugis sur la tegmenton [9];
9. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 31
france:
voler (vers un endroit)

ĉirkaŭflugi

PIV1 (tr)
1.
Flugi ĉirkaŭ: kiam mi eniris en la ĉambron, [la pigoj] ĉirkaŭflugis min daŭre dancante kaj kantante [10].
2.
(abs.) Flugi en la ĉirkaŭaĵo: skaraboj noktaj kaj sep noktaj papilioj senbrue ĉirkaŭflugas ĉirkaŭ ĉies kap' [11]; verdis tie herboj, prosperis floroj, ĉirkaŭflugis paroj kaj paroj da blankaj gruoj [12].
10. Ĉina Radio Internacia: Du pigoj en mia hejmo, 2004-08-06
11. K. Piĉ: Fremdaj landoj, Nica Literatura Revuo, 1959-04 ĝis 05, p. 184a-188a
12. Ĉina Radio Internacia: Ruĝa fonto, 2004-07-12
angle:
1. fly around 2. fly in circles
beloruse:
аблятаць (вакол чагосьці) , лятаць (вакол чагосьці)
france:
1. contourner (en volant), voler autour (de) 2. voler (dans les environs)
hispane:
1. volar alrededor 2. volar en círculos
pole:
1. oblecieć, latać wokół kogoś, czegoś, latać dookoła kogoś, czegoś, fruwać wokół kogoś, czegoś, fruwać dookoła kogoś, czegoś 2. latać dookoła, latać wokoło, fruwać dookoła, fruwać wokoło
ruse:
облетать (вокруг чего-л.) , летать (вокруг чего-л.)

*deflugi

(ntr)
Malproksimiĝi de io flugante, malsupreniri flugante: la birdo ne forflugis: ĝi nur deflugis de la arbo, alflugis al la domo kaj surflugis sur la tegmenton [13]; estis tia ventego, ke la tegoloj deflugis de la tegmentoj [14]; ŝi haltigis la obeeman balailon, iomete deflugis flanken, poste subite atakis la diskon [15]; (figure) ĉe vi kun ĉiu vorto kvazaŭ Cicerono deflugas de la lango [16].
13. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 31
14. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Vojkamarado
15. Mihail Bulgakov, trad. Sergio Pokrovskij: La majstro kaj Margarita, ĉap. 21
16. N. V. Gogol, trad. L. L. Zamenhof: La Revizoro, 4
beloruse:
адлятаць
ĉeĥe:
letět dolů, slétnout dolů
france:
s'éloigner (en volant) , voler (d'un endroit), s'envoler (d'un endroit)
hispane:
alejarse (volando)
pole:
zlatywać, sfruwać
ruse:
отлетать, отлететь, слетать, слететь
slovake:
letieť dolu

*forflugi  ↝

(ntr)
1.
Foriri flugante: la birdo ne forflugis: ĝi nur deflugis de la arbo, alflugis al la domo kaj surflugis sur la tegmenton [17];
2.
(figure) Malaperi, foriĝi: jam de longe forflugis mia juneco; la dormo forflugis de liaj okuloj.
17. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 31
angle:
1. fly away
beloruse:
1. паляцець 2. зьнікнуць
ĉeĥe:
uletět, ulétnout
france:
s'envoler (au loin, disparaître), disparaître
germane:
wegfliegen 1. wegfliegen 2. verfliegen
hispane:
1. irse volando 2. desaparecer (figurado)
hungare:
1. elrepül 2. elszáll
nederlande:
1. wegvliegen 2. vervliegen
pole:
1. odlatywać, odfruwać 2. odlatywać
ruse:
1. улететь 2. улетучиться
slovake:
odletieť, uletieť

forflugema  ↝

Kiu facile forflugas, facile ŝanĝas sian lokon, sian inklinon; malkonstanta, pasema: forflugemaj iluzioj [18].
18. R. Artigues: La filino de la feinoj, [1908]
france:
évanescent, volatil

*surflugi

(ntr)
Flugi sur ion: la birdo ne forflugis: ĝi nur deflugis de la arbo, alflugis al la domo kaj surflugis sur la tegmenton [19];
19. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 31
france:
se poser sur (après un vol)

traflugi

(tr)
1.
Fluge trairi: la tuta aeroplano traflugis faskojn de grize blanka nebulo [20].
2.
(figure) Rapide trapasi: traflugi senzorge la vivon; tiu penso traflugis lian spiriton; stranga ideo traflugis al li tra la kapo.
20. J. Francis: La Granda Kaldrono, 1978
france:
traverser en volant

altefluga, altfluga

(figure)
Idealema, nobla, altespirita: altflugaj pensoj; alteflugaj kvazaŭsciencaj frazojZ .
beloruse:
высакамоўны, напышлівы
ĉeĥe:
vzletný
france:
de haute volée
germane:
hochfliegend
hispane:
idealista, de altos vuelos
hungare:
szárnyaló
pole:
górnolotny
ruse:
высокопарный
slovake:
vzletný

birdofluge

Rekte, laŭ rekta linio. Birdofluge la distanco inter du urboj estas malpli granda ol tiu indikata sur mapoj.
angle:
as the crow flies
france:
à vol d'oiseau
germane:
in der Luftlinie
hispane:
directamente, en línea recta

preterfluge

Preterpase, rapide, senatente aŭ sendetale: preterfluge aŭdi ionZ .
angle:
in passing
france:
en passant, au vol
hispane:
por encima, de forma rápida
hungare:
kutyafuttában
nederlande:
in het voorbijgaan
pole:
przelotnie
ruse:
на лету

retflugiluloj [21]  ↝

ZOO
Ordo de insektoj (Planipennia, Neuroptera), kun kvar egalaj, membranecaj, rete nervuritaj flugiloj. SIN:nevropteroj, neŭropteroj
21. Wouter F. Pilger: Provizora Privata Listo de Nomoj de Bestoj
france:
névroptères, planipennes
germane:
Netzflügler
hispane:
neurópteros, planipennes
hungare:
recésszárnyúak
latinece:
Planipennia, Neuroptera
nederlande:
netvleugeligen
ruse:
сетчатокрылые (отряд)

flugpendi, fluggliti  ↝

(ntr)
(arkaismo) =ŝvebi.
beloruse:
лунаць
ĉeĥe:
klouzat vzduchem (kluzák)
france:
flotter (dans l'air), planer
hispane:
planear, pender (en el aire)
nederlande:
zweefvliegen
pole:
zawisnąć w powietrzu, na skrzydłach , szybować
ruse:
парить
slovake:
kĺzať vzduchom

administraj notoj

pri ~i 2.: 
      "~ema kiel la vento". Mi sxatus koni la intencitan sencon
      de tiu adjektivo. PIV donas „malkvietega“, sed
      mi pensas pri fr „volage“ (malkonstanta,
      malfidela). [MB]
pri ~ilo 4.: 
      En kio konsistas la sencdiferenco inter tiu senco de
      ~ilo kaj klapego? PIV1 ne donas Z-an ekz-on.
      [MB]
~i: Mankas verkindiko en fonto.
~ilo : Mankas verkindiko en fonto.
~ila: Mankas dua fontindiko.
~ila: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
al~i: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
for~i: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
sur~i: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
alte~a, alt~a: Mankas verkindiko en fonto.
birdo~e: Mankas dua fontindiko.
birdo~e: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
preter~e: Mankas verkindiko en fonto.
~pendi, ~gliti: Mankas dua fontindiko.
~pendi, ~gliti: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.